ROMANTYCZNE ANTYNOMIE IDEI REWOLUCJI

• Authors: Fabianowski Andrzej

Title variants

EN

ROMANTIC ANTINOMIES OF THE IDEA OF REVOLUTION

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Źródłem dziewiętnastowiecznych dyskursów na temat idei rewolucji były dwa wydarzenia, zmieniające radykalnie geopolityczny kształt Europy w ostatniej dekadzie XVIII wieku: Wielka Rewolucja Francuska i rozbiory Polski. Rewolucjonizm polski związany był z ideą odzyskania niepodległości, przyjmował więc najczęściej konserwatywną ideę pozostawienia wcześniejszych stosunków własnościowych i politycznych (Mickiewicz, Krasiński, Norwid); rewolucjonizm na zachodzie Europy radykalizował swe programy, ale nie realizował ich, osuwając się w system cezariański (I i II Cesarstwo we Francji). Rewolucja w myśli europejskiej XIX wieku była więc projektem ideowym tyleż radykalnym, co utrwalającym wcześniejsze modele władzy.

EN

The French Revolution and the Partitions of Poland were two events that radically changed the geopolitical shape of Europe in the last decade of the eighteenth century. Therefore, they became the source of nineteenth-century discourses on the idea of revolution. Polish revolutionism was associated with the idea of regaining independence. Consequently, thinkers like Mickiewicz, Krasiński, Norwid most often adopted the previously binding conservative ownership and political principles. Revolutionism in Western Europe was becoming more and more radical, however it did not implement its program, but gravitated towards the Caesarian system (First and Second French Empire). Thus, the revolution in European thought of the nineteenth century was an ideological project, that on the one hand, was radical, on the other, tended to consolidate earlier models of power.

Keywords

PL

rewolucja; konserwatyzm; niepodległość; Mickiewicz; Słowacki; Krasiński; Norwid

EN

Revolution; conservatism; independence; Mickiewicz; Słowacki; Krasiński; Norwid

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2020
• Volume: 18
• Pages: 133–145
• Physical description: oryginalny artykuł badawczy

Dates

published

2020-06-10

Contributors

author

Fabianowski Andrzej

• University of Warsaw

References

• Strajk miłosny w „Ślubach panieńskich”, czyli komizm Lizystraty. W: Uniwersalność komizmu. Aleksander Fredro w dwieście dwudziestą rocznicę urodzin, red. W. Rzońca, K. Samsel, Warszawa 2015.
• Polin – realna i fantazmatyczna ojczyzna Żydów polskich. W: Georomantyzm, red. E. Dąbrowicz i in., Białystok 2015.
• Legion żydowski – mistyczny testament Adama Mickiewicza, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza” 2015.
• Julian Krzyżanowski 1892–1976. Polihistor, multihumanista. W: Monumenta Universitatis Varsoviensis, red. W. Baraniewski i in., Warszawa 2016.
• Jak Norwid projektował swój powrót zza grobu, „Przegląd Humanistyczny” 2017, nr 4.
• Michał Czajkowski i doświadczenie judaizmu. W: Tożsamość ukraińska wobec przemian XVII -XXI wieku, red. K. Jakubowska-Krawczyk, A. Nowacki, Lublin 2017.
• Etnocentryzm i polikulturowość. Projekty ideowe polskich poetów epoki romantyzmu. W: Społeczeństwo polskie dziś, red. M. Saganiak i in., Warszawa 2018.
• „Reduta Ordona”. Rzeczywistość – historiozofia – mit, w: Liryka Mickiewicza. Uczucia – Świadectwa – Ekspresje, red. A. Fabianowski, E. Hoffmann-Piotrowska, Warszawa 2018.
• Transgresja jako znak stałości. Casus Michała Czajkowskiego — Sadyka Paszy. W: Biografie nieoczywiste, red. M. Karkowska, Łódź 2018.
• Kornel Ujejski i tom „Dla Moskali” w kontekście romantycznego słowianofilstwa i romantycznej rusofobii. W: Literatura i kultura lat 60. XIX wieku – między polityką a prywatnością.
• Dyslokacje, pr. zb. red. U. Kowalczuk, D.W. Makuch, D.M. Osiński, Warszawa 2019, s. 157–167.