Genologiczne ukształtowanie listów dedykacyjnych Marcina Czechowica

• Authors: Magdalena Hawrysz

Title variants

EN

Generic shape of letters of dedication by Marcin Czechowic

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of the article is to describe the shape of letters of dedication (epistola dedicatoria) from the generic perspective. The study is based on dedications to Marcin Czechowic’s writings. The author is found the master of the sixteenth-century prose. The analyses allowed identifying in an intensely petrified genre both conventional and innovative elements. Conventional elements indicate skillful references to a literary tradition, whereas innovative elements are a sign of creative originality. The whole of pragmatic determinants largely influenced the linguistic form of dedication. It makes Czechowic’s prologues specific author’s versions of epistola dedicatoria: a letter-preface of a mainly descriptive type; a letter-message which purpose is to build a bond in the community of worshippers and finally a letter-polemic in which an offensive tone dominates.

Keywords

PL

genologia; listy dedykacyjne; polszczyzna XVI wieku

EN

genology; letters of dedication; Polish language of the 16th century

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2010
• Volume: 9
• Pages: 55-68
• Physical description: oryginalny artykuł naukowy

Dates

published

2010

Contributors

author

Magdalena Hawrysz

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Brückner A., Marcin Czechowic, w: idem, Różnowiercy polscy. Szkice obyczajowe i literackie, Warszawa 1962.
• Czekajewska A., Kultura umysłowa Polski XVI wieku w świetle listów dedykacyjnych, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” 1965, seria A, z. 7.
• Czekajewska A., O listach dedykacyjnych w polskiej książce XVI wieku, „Roczniki Biblioteczne” 1962, z. 1–2.
• Kot S., Marcin Czechowic, Kraków 1938.
• Krauz M., Kształt stylistyczny i wyznaczniki gatunkowe dedykacji rękopiśmiennej, w: Gatunki mowy i ich ewolucja, t. III Gatunek a odmiany funkcjonalne, Katowice 2007.
• Lenartowicz A., Promocja, zachęta, manipulacja…, czyli o reklamowej funkcji przemów do czytelnika w wybranych szesnastowiecznych utworach religijnych, w: Komunikacja i komunikowanie w dawnej Polsce, Lublin 2005.
• Mazurek B., Twórcy oświeceniowych dedykacji wobec problemu panegiryzmu, w: Szkice o dawnej książce i literaturze, Katowice 1989.
• Mroczek K., Tytulatura w korespondencji staropolskiej jako problem stosunku między nadawcą a odbiorcą, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 2.
• O literackiej ramie wydawniczej w książkach dawnych, red. R. Ocieczek, Katowice 1990.
• Ocieczek R., O listach dedykacyjnych literatów polskich XVII wieku (Wprowadzenie do badań), „Ruch Literacki” 1977, z. 6 (105).
• Ocieczek R., Sławorodne wizerunki. O wierszowanych listach dedykacyjnych z XVII wieku, Katowice 1982.
• Przedmowa w książce dawnej i współczesnej, Katowice 2002.
• Sławkowa E., O semantyce inicjalnych wypowiedzi metatekstowych: pamiętnikowe, dziennikowe, wspomnieniowe, autobiograficzne prescripta. Postulaty badawcze, w: Język artystyczny, t. 13, Katowice 2007.
• Smoleń-Wawrzusiszyn M., Akt dedykacji i inne akty mowy w strukturze listu dedykacyjnego, w: Staropolszczyzna piękna i interesująca. Zbiór studiów, t. 2, Kielce 2006.
• Stec W., Literacki kształt polskich polemik antyjezuickich z lat 1578–1625, Białystok 1988.
• Szczucki L., Marcin Czechowic (1532–1613). Studium z dziejów antytrynitaryzmu polskiego XVI wieku, Warszawa 1964.
• Wojtak M., Konwencja gatunkowa a wybory leksykalne na przykładzie listów pasterskich, „Studia Językoznawcze” 2002, t. 1.