O możliwości zastosowania kategorii dobrostanu nauczycieli i zaangażowania w pracę w badaniach szkoły jako efektywnej organizacji

• Authors: Farnicka Marzanna , Nowosad Inetta , Socha Renata

Title variants

EN

The possibility of using the categories of Teachers Well-being and Commitment to the work in school effectiveness research (SER)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Prezentowany artykuł stanowi efekt poszukiwań możliwych uwarunkowań funkcjonowania szkoły jako efektywnej organizacji. Autorki, reprezentujące trzy różne obszary badawcze, na podstawie analizy wybranych badań zostały zainspirowane do szerszych poszukiwań mieszczących się w nurcie badań nad szkołą jako pozytywną organizacją. W artykule podjęto problem uwarunkowań utrzymywania się satysfakcji z pracy oraz zaangażowania w organizację. W celu zbadania związków między dobrostanem oraz zaangażowaniem w pracę i organizację a rozwojem zawodowym nauczycieli przedstawiono rezultaty badań prowadzonych w grupie nauczycieli (N = 129). Do badań wykorzystano Kwestionariusz UWES (Ultrecht Work Engagement Scale, Schaufelie i Bakker), Kwestionariusz Dobrostanu w Sytuacji Pracy (KDSP, Czerw) oraz Skalę Przywiązania do Organizacji (Affective Continuance and Normative Commitment Scales, Mayer i Allen). Rezultaty badań wykazały, że istniejący pozytywny związek pomiędzy dobrostanem w pracy a zaangażowaniem w pracę i organizację oraz pozytywny związek między zaangażowaniem w pracę a zaangażowaniem w organizację jest niezależny od długości pracy w szkole. Te wyniki skłoniły autorki do przedstawienia szerszej bazy teoretycznej dla stawianych problemów w nurcie efektywnej organizacji.

EN

In the article the authors discuss well-being and commitment as categories, which may be used in study on the personal growth and job satisfaction of teachers. Paper theoretically is based on organizational positive psychology and raises a subject of well-being and professional commitment category (at organization and work) as a source of life satisfaction. In order to examine relationships between the well-being and commitment to the work and organization the results of the study was presented. The study was conducted among teachers (N = 129). In study were used: UWES Questionnaire for examinations (Ultrecht Work Engagement Scale, Schaufelie and Bakker), Questionnaire of the Welfare in the work situation and Affective Continuance and Normative Commitment Scales. Analysed results showed a positive connection between the well-being at work and engagement at work and the organization and it is not linked with the duration of the professional career. Moreover research showed positive connection between the commitment to work and the commitment to the organization and it is not linked with the length of the work at the given institution. Based on analysed results the new study approach was proposed.

Keywords

PL

dobrostan; satysfakcja zawodowa; zaangażowanie w pracę; zaangażowanie w organizację

EN

well-being; teachers; engagement at work; commitment at organization; satisfaction of work; school improvement

• Publisher: "Pedagogium" Wydawnictwo OR Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
• Journal: Edukacja Humanistyczna
• Year: 2018
• Issue: 1
• Pages: 69-86

Dates

published

2018-06-20

Contributors

author

Farnicka Marzanna

• Uniwersytet Zielonogórski

author

Nowosad Inetta

• Uniwersytet Zielonogórski

author

Socha Renata

• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Żaganiu

References

• Adrjan B., Kultura szkoły. W poszukiwaniu nieuchwytnego, Kraków 2011.
• Bajcar B., Borkowska A., Czerw A., Gąsiorowska A., Satysfakcja z pracy w zawodach z misją społeczną. Psychologiczne uwarunkowania, Gdańsk 2011.
• Bańka A., Psychologia organizacji, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, red. J. Strelau, Gdańsk 2000.
• Bańka A., Bazińska R., Wołowska A., Polska wersja Meyera i Alen Skali Przywiązania do Organizacji, „Czasopismo Psychologiczne” 2002, nr 8 (1).
• Bujacz A., Hornowska E., Hedonizm i eudajmonizm w badaniach psychologii pozytywnej, „Psychologia jakości życia” 2012, nr 11 (1).
• Carr A., Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach, przeł. Z.A. Królicki, Warszawa 2004.
• Cierpiałkowska L., Sęk H., Orientacja na dobrostan i orientacja na cierpienie w rozwiązywaniu współczesnych problemów zdrowotnych, „Kolokwia Psychologiczne” 2002, nr 10.
• Cieślińska J., Poczucie dobrostanu i optymizmu życiowego kadry kierowniczej placówek oświatowych, „Studia Edukacyjne” 2013, nr 27.
• Creemers B.P.M., Stoll L., Reezigt G. and the ESI team, Effective School Improvement – Ingredients for Success The Results of an International Comparative Study of Best Practice Case Studies, [w:] International Handbook of School Effectiveness and Improvement, red. T. Townsend, Dordrecht 2007, s. 833, za: I. Nowosad, Uwarunkowania rozwoju szkoły, [w:] Edukacyjne konteksty współczesności – z myślą o przyszłości, red. J. Madalińska-Michalak, N.G. Pikuła, Kraków 2018 (w druku).
• Czapiński J., Psychologiczne teorie szczęścia, [w:] Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach, red. J. Czapiński, Warszawa 2004.
• Czerw A., Well-Being at Work – the Essence, Causes and Consequences of the Phenomenon, „International Journal of Contemporary Management” 2014, nr 13 (2).
• Deci E.L., Ryan R.M., Self-Determination Theory: A Macrotheory of Human Motivation, Development and Health, „Canadian Psychology” 2008, nr 49 (1).
• Golińska L., Pracoholizm – uzależnienie czy pasja, Warszawa 2008.
• Griffith J., Steptoe A., Cropley M., An investigation of coping strategies associated with job stress in teachers, „British Journal of Educational Psychology” 1999, nr 69.
• Howard F., Managing stress or enhancing wellbeing? Positive psychology’s contributions to clinical supervision, „Aust. Psychol.” 2008, nr 43 (2).
• Howard S., Johnson B., Resilient teachers: Resisting stress and burnout, „Social Psychology of Education” 2004, nr 7.
• Hoy W.K., Organizational Climate and Culture: A Conceptual Analysis of the School Workplace, „Journal of Educational and Psychological Consultation” 1990, nr 1 (2).
• Juchnowicz M., Zaangażowanie pracowników. Sposób oceny i motywowania, Warszawa 2013.
• Karaś D., Kłym M., Cieciuch J., Eudajmonistyczny dobrostan psychiczny a kształtowanie poczucia tożsamości w sferze edukacyjnej i zawodowej, „Psychologia Rozwojowa” 2013, nr 18 (1).
• Karaś D., Kłym M., Rusiak D., Cieciuch J., Wasilewska Ż.M., Wymiary tożsamości a satysfakcja z życia u studentów i pracujących, „Studia Psychologica” 2012, nr 1 (1).
• Killinger B., Pracoholicy. Szkoła przetrwania, przeł. A. Sawicka-Chrapkowicz, Warszawa 2007.
• Kowalczyk E., Człowiek, organizacja, kariera. Siła psychologii stosowanej, Warszawa 2014.
• Linley P.A., Joseph S., Psychologia pozytywna w praktyce, przeł. A. Jaworska-Surma, Warszawa 2007.
• Nowosad I., Rozwój i główne nurty w badaniach efektywności szkoły, „Studia Edukacyjne” 2017 (w druku).
• Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach, red. J. Czapiński, Warszawa 2012.
• Rongińska T., Psychologiczne uwarunkowania poczucia sukcesu w pracy, „Problemy Profesjologii” 2012, nr 2.
• Schoen L.T., Teddlie Ch., A New Model of School Culture: A Response to a Call for Conceptual Clarity, „School Effectiveness and School Improvement” 2008, nr 19 (2).
• Schulz D.P., Schulz S.E., Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy, przeł. G. Kranas, Warszawa 2002.
• Seligman M.E.P, Pełnia życia. Nowe spojrzenie na kwestię szczęścia i dobrego życia, przeł. P. Szymczak, Poznań 2011.
• Sęk H., Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Uwarunkowania i możliwości zapobiegania, [w:] Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie, red. H. Sęk, Warszawa 2000.
• Shusterman R., Praktyka filozofii, filozofia praktyki, przeł. A. Mitek-Dziemba, Kraków 2005.
• Socha R., Związek pomiędzy dobrostanem w pracy a zaangażowaniem w pracę i organizacje, niepublikowana praca magisterska pod kierunkiem A. Czerw, SWPS, Wrocław 2015.
• Staples D.S., Higgins C.A., A Study of the Impact of Factor Importance Weightings on Job Satisfaction Measures, „Journal of Business and Psychology” 1998, nr 13 (2).
• Szabowska-Walaszczyk A., Zaangażowanie w pracy i organizacji a przegląd problematyki i narzędzi pomiaru, [w:] Psychologia zarządzania w organizacji, red. A. M. Zawadzka, Warszawa 2010.
• Szabowska-Walaszczyk A., Zawadzka A., Wojtaś M., Zaangażowanie w pracę i jego korelaty: adaptacja skali UWES autorstwa Schaufeliego i Bakkera, „Psychologia Jakości Życia” 2011, nr 10 (1).
• Terelak J., Człowiek i stres, Bydgoszcz 2007.
• Wojciechowska L., Syndrom pustego gniazda: dobrostan matek usamodzielniających się dzieci, Warszawa 2008.

Identifiers

ISSN

1507-4943