Style radzenia sobie ze stresem przez matki dzieci z niepełnosprawnością

• Authors: Marmola Małgorzata

Title variants

EN

Styles of coping with stress by mothers of childern with disabilities

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niepełnosprawność zwykle stawia rodziców dziecka i cały system rodzinny w sytuacji trudnej. Wiąże się ona ze zmianą dotychczasowego funkcjonowania rodziny, relacji małżeńskich, podziału obowiązków, czasu wolnego czy też aktywności społecznej. Szczególnie obciążone wychowaniem i rehabilitacją dziecka są matki. Od ich umiejętności radzenia sobie zależy nie tylko dobrostan dziecka, ale i całego systemu rodzinnego. Artykuł prezentuje badania stylów radzenia sobie ze stresem u matek wychowujących dzieci z niepełnosprawnością na wsi i w mieście. Wskazuje on na deficyty w zadaniowym nastawieniu badanych matek do sytuacji stresowych oraz na dominację stylu skoncentrowanego na unikaniu, zwłaszcza u kobiet mieszkających na wsi.

EN

Disability usually puts child’s parents, and the whole family system, in a difficult situation. It involves the change in the functioning of the family, marital relations, division of responsibilities, leisure or social participation. Especially mothers are bearing with education and rehabilitation of child. On their skills depends not only the welfare of the child but also the whole family system stability. The article presents the study over different styles of coping with stress in mother raising children with disabilities in the villages and towns. It identifies the deficits in activity-based attitude ofresearched mothers to stress situation and the dominancy of style concentrated on avoidance, especially in rural women.

Keywords

PL

niepełnosprawność, stres, rola matki

EN

disability, stress, mother’s role

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Kultura – Przemiany – Edukacja
• Year: 2017
• Volume: 5
• Pages: 267-281

Dates

published

2017

Contributors

author

Marmola Małgorzata

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Banasiak A., Stres rodzicielski ojców dzieci z autyzmem, [w:] J.M. Garbula, A. Zakrzewska, W. Sawczuk, (red.), Świat rodziny perspektywa interdyscyplinarna, wobec wyzwań i zagrożeń, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 2013, s. 78–93. Boczar K., Młodzież umysłowo upośledzona w rodzinie i w środowisku pracy, IWZZ, Warszawa, 1982. Braun-Gałkowska M., Psychologiczna analiza systemów małżeńskich osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa, Lublin 1992. Danielewicz D., Rodzina z dzieckiem z zespołem Downa, [w:] E. Pisula, D. Danielewicz (red.), Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2007, s. 123–143. Dąbrowska M., Zjawisko wypalenia wśród matek dzieci niepełnosprawnych, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2005. Drożdżowicz L., Ogólna teoria systemów, [w:] B. de Barbaro (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Wyd. UJ, Kraków, 1999, s.10–12. Grzegorzewska I., Sprawowanie funkcji rodzicielskiej wobec dziecka niepełnosprawnego, [w:] G. Miłkowska, B. Olszak-Krzyżanowska (red.), Teraźniejszość i przyszłość osób niepełnosprawnych, Impuls, Kraków, 2008, s. 350–363. Gwozdecka E., Poszukiwanie i unikanie informacji jako sposoby radzenia sobie ze stresem u pacjentów po zawale serca, [w:] I. Heszen-Niejodek (red.), Jak żyć z chorobą a jak ją pokonać, Wyd. UŚ, Katowice, 2000, s. 80–105. Hazon B., Stres, Wyd. W.A.B., Warszawa, 1992. Heszen I., Sęk H., Psychologia zdrowia, Wyd. PWN, Warszawa, 2008. Janicka K., Hnać T., Szkodliwy wpływ stresu na organizm człowieka, Remedium, 12, 2012. Jelonkiewicz I., Stres a zdrowie młodzieży, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa, 2012. Kościelska M., Autyzm i przywiązanie, GWP, Gdańsk, 2003. Litzke S.M., Schuh H., Stres, lobbing, wypalenie zawodowe, GWP, Gdańsk, 2007. Łosiak W., Psychologia stresu, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, 2008. Marat E., Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym, [w:] I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2014, s. 437–458. Mrugalska K., Rodzice i dzieci, u źródeł rozwoju dziecka, Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa, 1988. Ochojska D., Stwardnienie rozsiane a rodzina, Rzeszów 2000. Oniszczenko W., Stres to brzmi groźnie, WSiP, Warszawa 1993. Ostrowska A., Sikorska J., Syndrom niepełnosprawności w Polsce. Bariery integracji, Szkoła Specjalna, 1,1996, 183–192. Pisula E., Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju, Wyd. UW, Warszawa, 2007. Robbins-Eshelman E., Davis M., McKay M., Jak zwalczyć stres i osiągnąć relaks, HELION SA, Gliwice, 2007. Sekułowicz M., Wypalenie się sił rodziców dzieci z niepełnosprawnością, Wydawnictwo WSP, Wrocław, 2010, s. 12–42. Smrokowska A., Matka dziecka niepełnosprawnego, Tematy. Pismo pracowników socjalnych, terapeutów, personelu opiekuńczego, 7–8, 1995, s. 44–47. Smrokowska A., Matka dziecka niepełnosprawnego, Tematy. Pismo pracowników socjalnych, terapeutów, personelu opiekuńczego, 7–8, 1997, s. 44–50. Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Wyd. C. H. Beck, Warszawa, 2005. Smykowska D., Rodzina wychowująca dziecko z niepełnosprawnością, [w:] I. Janicka (red.), Rodzice i dzieci w różnych systemach rodzinnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, 2010, s. 181–195. Stelter Ż., Satysfakcja małżeńska rodziców dziecka z niepełnosprawnością intelektualną, Psychologia Rozwojowa, Tom 19, nr 1, 2014, s. 117–132. Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P., CISS. Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Trudnych. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa, 2005. Titkow A., Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet. Monografia zjawisk, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, 2003. Twardowski A., Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych, [w:] I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1991, s. 18–54. Wilczek-Różyczka E., Radzenie sobie ze stresem, [w:] A. Andruszkiewicz, M. Banaszkiewicz (red.), Promocja zdrowia dla studentów studiów licencjackich kierunku pielęgniarstwo i położnictwo, Tom II. Promocja zdrowia w praktyce pielęgniarki i położnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2010, s. 199–214. Witkin G., Stres kobiecy, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2015. Wojciechowski F., Dziecko umysłowo upośledzone w rodzinie, WSiP, Warszawa 1990. Zalewska M., Trudne macierzyństwo, [w:] D. Kornas-Biela (red.), Oblicza macierzyństwa, Wyd. KUL, Lublin 1999, s. 297–303. Zimbardo Ph., Johnson R., McCann V., Psychologia. Kluczowe koncepcje, Tom 5, PWN, Warszawa 2010. Żyta A., Badania nad rodzeństwem osób z niepełnosprawnością intelektualną w perspektywie zmian – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, [w:] M. Bielska-Łach (red.), Pedagogika specjalna, różne poszukiwania – wspólna misja, Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2009, s. 372–382.

Identifiers

DOI

10.15584/kpe.2017.5.16

ISSN

2300-9888

EISSN

2544-1205