Język a myślenie. Kilka krytycznych refleksji dotyczących rozważań tej relacji

• Authors: Grucza Sambor

Title variants

EN

Language and thinking. Some critical refl ections concerning the discussion on this relation

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article is a reflection on the current discussion concerning the relation ‘language vs thinking'. It has been inspired by the book ‘O relacji między myślą a językiem. Studium krytyczne stanowisk utożsamiających myśl z językiem' [On the Relation between Thought and Language. A Critical Study of Approaches that Identify Thought and Language] by Arkadiusz Gut (published by Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II in 2009). The paper consists of three parts. The first part presents the history of dealing with the relation ‘language vs thinking' within philosophy, language philosophy and cognitive linguistics. The second part outlines the remarks on the modern discussion concerning this relation. It refers in particular to the fallacies of this discussion which ignores the ontological questions concerning language and thinking. The last part suggests, on the basis of the anthropocentric theory of human languages, the manner of putting the relation of ‘language and thinking' in order

Keywords

PL

język; myślenie; lingwistyka kognitywna; lingwistyka

• Publisher: Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej
• Journal: Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
• Year: 2012
• Issue: 5
• Pages: 155-173

Dates

published

2012

Contributors

author

Grucza Sambor

• Uniwersytet Warszawski

References

• AUSTIN, J. L. (1962), How to do things with words. Oxford.
• BAUDOUIN DE COURTENAY, J. N. (1889/1974), O zadaniach językoznawstwa, (w:) Jan Niesław, Baudouin de Courtenay. Dzieła wybrane, 1974, Bd. I. Warszawa. 176–201.
• BOBRAN, M. (2006), Mój głos w dyskusji o językoznawstwie kognitywnym. [www.kognitywistyka. net].
• BÜHLER, K. (1934), Sprachtheorie. Die Darstellungsfunktion der Sprache. Jena.
• CHMIELECKI, A. (2004), Konceptualne podstawy kognitywistyki – krytyka i propozycje własne. [www.kognitywistyka.net].
• CLOEREN, H. J. (1992), Historisch orientierte Sprachphilosophie im 19. Jahrhundert, (w:) M. Dascal, D. Gerhardus, K. Lorez, G. Meggle (red.), Sprachphilosophie, Bd. 1. Berlin, New York. 144–162.
• DUCH, W. (2002), Fizyka umysłu, (w:) Postępy Fizyki 53D (2002). 92–103. [http://www.fizyka.umk. pl/publications/kmk/01Fiz-umyslu.pdf].
• DUCH, W. (2008), Umysł, świadomość i działania twórcze, (w:) Kognitywistyka w mediach i edukacji, 1–2 (2008). [http://www.is.umk.pl/~duch/ref/PL/Tworcze/Index.htm].
• DUCH, W. (2010), Reprezentacje umysłowe jako aproksymacje stanów mózgu, (w:) Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu 3, 2009. 5–28, [http://www.fizyka.umk.pl/publications/kmk/10-Re- prezentacje.pdf].
• DUCH, W. (2011), Jak reprezentowane są pojęcia w mózgu i co z tego wynika. [http://www.fizyka. umk.pl/publications/kmk/11-Pojecia.pdf].
• EVANS, V. (2009), Leksykon językoznawstwa kognitywnego. Kraków.
• FELIX, S.W./ C. HABEL/ G. RICKHEIT (1994), Einleitung, (w:) S. W. Felix, C. Habel, G. Rickheit
• (red.), Kognitive Linguistik. Präsentation und Prozesse. Opladen. 1–8.
• FODOR J. F./ J. J. KATZ (1995), Sprachphilosophie und Sprachwissenschaft, (w:) G. Grewendorf, G. Meggle, (red.), Linguistik und Philosophie. Weinheim. 103–127.
• GAZZANIGA, M. S. (1997), O tajemnicach ludzkiego umysłu. Biologiczne korzenie myślenia, emo- cji, seksualności, języka i inteligencji. Warszawa.
• GRAHAM, A. C. (1992), Chinese philosophy of language, (w:) M. Dascal, D. Gerhardus, K. Lorez, G. Meggle (red.), Sprachphilosophie, t. 1. Berlin, New York. 94–104.
• GRUCZA, F. (1983), Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana. Warszawa.
• GRUCZA F. (1993), Język, ludzkie właściwości językowe, językowa zdolność ludzi, (w:) J. Piontka, A. Wiercińska (red.), Człowiek w perspektywie ujęć biokulturowych, Poznań. 151–174.
• GRUCZA, F. (1994), O językach specjalistycznych (= technolektach) jako pewnych składnikach rzeczywistych języków ludzkich, (w:) F. Grucza, Z. Kozłowska (red.), Języki specjalistyczne. War- szawa. 7–27.
• GRUCZA, F. (1997), Problemy historii i genezy języków ludzkich, (w:) A. Dębski (red.), Plus ratio quam vis. Festschrift für Aleksander Szulc zum 70. Geburtstag. Kraków. 77–99.
• GRUCZA, F. (2002), Języki specjalistyczne – indykatory i/ lub determinanty rozwoju cywilizacyjnego, (w:) J. Lewandowski (red.), Języki specjalistyczne: Problemy technolingwistyki. Warszawa. 9–26.
• GRUCZA, F. (2004), O językach dotyczących europejskiej integracji i Unii Europejskiej i potrzebie ukonstytuowania ogólnej lingwistyki języków specjalistycznych, (w:) J. Lewandowski (red.), Leksykografia terminologiczna – teoria i praktyka. Warszawa. 9–51.
• GRUCZA, F. (2009), Metanaukowa i metalingwistyczna wizja lingwistyki (stosowanej), (w:) Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik 1. 19–39.
• GRUCZA, F. (2012), Lingwistyka i kulturologia antropocentryczna. Warszawa (w druku).
• GRUCZA, S. (2008), Lingwistyka języków specjalistycznych. Warszawa.
• GRUCZA, S. (2010a), Główne tezy antropocentrycznej teorii języków, (w:) Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik 2. 41–68.
• GUT, A. (2009), O relacji między myślą a językiem. Studium krytyczne stanowisk utożsamiających myśl z językiem. Lublin.
• HOFFMANN, L. (red.) (2000), Sprachwissenschaft. Ein Reader. Berlin, New York.
• KRĄPIEC, M. A. (1995), Dzieła XIII. Język i świat realny. Lublin.
• KRZESZOWSKI, T. P. (1997), O znaczeniu przymiotnika „kognitywny”, (w:) F. Grucza, M. Dakowska (red.), Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. Warszawa. 23–34.
• MATILAL, B. K. (1992), Indian philosophy of language, (w:) M. Dascal, D. Gerhardus, K. Lorez, G. Meggle (red.), Sprachphilosophie, Bd. 1. Berlin, New York. 75–94.
• MAZURKIEWICZ-SOKOŁOWSKA, J. (2010), Lingwistyka mentalna w zarysie. Kraków.
• MOORE, G. E. (1902), Truth and Falsity, (w:) Dictionary of Philosophy and Psychology, ed. By J. Baldwin, Macmillan. London; przedruk w: G. E. Moore 1993, Selected Writings. London. 20–22.
• PAUL, H. (2002, 11880), Prinzipien der Sprachgeschichte. Tübingen.
• PEIRCE, Ch. (1878), How to Make Our Ideas Clear, (w:) Popular Science Monthly 12. 286–302.
• RUSSELL, B. (1903), Principles of Mathematics, George Allen and Unwin. London.
• SAPIR, E. (1921), Language: An introduction to the study of speech. New York.
• SCHWARZ, M. (1992), Einführung in die Kognitive Linguistik. Tübingen
• TABAKOWSKA, E. (red.) (2001), Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Kraków.
• WHORF, B. L. (1956), Language, thought and reality: Selected Writings of Benjamin Lee Whorf (edited by John B. Carroll). Cambridge.
• WITTGENSTEIN, L. (1953), Philosophische Untersuchungen/ Philosophical Investigations. (Wyd. czwarte, 2009, Blackwell Publishing Ltd).

Identifiers

ISSN

2080-4814