Efektywność bibliotek naukowych w polskim szkolnictwie wyższym

• Authors: Brzezicki Łukasz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest pomiar za pomocą metody DEA efektywności działalności bibliotek naukowych w publicznym szkolnictwie wyższym w Polsce. Do pomiaru efektywności 44 bibliotek w 2018 roku wykorzystano nieradialny model SBM, a do stworzenia rankingu efektywności nieradialny Super-SBM, będące elementami metodyki DEA (Data Envelopment Analysis). Uzyskane wyniki wskazują, że większość badanych bibliotek charakteryzowała się niską efektywnością. Średnia efektywność w zakresie stacjonarnych usług bibliotecznych wynosiła 37%, a usług elektronicznych tylko 19%. Najefektywniejszą grupą w zakresie usług stacjonarnych były biblioteki funkcjonujące na akademiach wychowania fizycznego, a usług elektronicznych biblioteki uniwersyteckie.

Keywords

PL

biblioteki; szkolnictwo wyższe; efektywność; DEA

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: e-mentor
• Year: 2020
• Issue: 1(83)
• Pages: 61-70

Contributors

author

Brzezicki Łukasz

• Uniwersytet Gdański

References

• Adaszyńska, E. (2016). Biblioteka akademicka jako skutecznie i sprawnie działająca organizacja. Ujęcie teoretyczne. Zarządzanie Biblioteką, 1(8), 50-69. https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/ZB/article/view/1239
• Banker, R. D., Charnes, A. i Cooper, W. W. (1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science, 30(9), 1078-1092. https://doi.org/10.1287/mnsc.30.9.1078
• Brzezicki, Ł. (2017). Efektywność działalności dydaktycznej polskiego szkolnictwa wyższego. Wiadomości Statystyczne, 11(678), 56-73.
• Charnes, A., Cooper, W. W. i Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision-making units. European Journal of Operational Research, 2(6), 429-444. https://doi.org/10.1016/0377-2217(78)90138-8
• Cooper, W. W., Seiford, L. M. i Tone, K. (2007). Data Envelopment Analysis. A comprehensive text with models, applications, references and DEA-Solver Software. Springer.
• Ćwiąkała-Małys, A. i Nowak, W. (2009). Wybrane metody pomiaru efektywności podmiotu gospodarczego. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• de Carvalho, F. A., Jorge, M. J., Jorge, M. F., Russo, M. i de Sa, N. O. (2012). Library performance management in Rio de Janeiro, Brazil: Applying DEA to a sample of university libraries in 2006-2007. Library Management, 33(4/5), 297-306. https://doi.org/10.1108/01435121211242335
• Derfert-Wolf, L. i Górski, M. (2008). Projekt Analiza funkcjonowania bibliotek naukowych w Polsce (AFBN) jako narzędzie oceny efektywności i jakości działań biblioteczno-informacyjnych, W: Biblioteki w procesie dydaktycznym i badaniach naukowych, III Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej (s. 41-65). Politechnika Łódzka. http://cybra.lodz.pl/dlibra/publication/3168/edition/3070/content
• Derfert-Wolf, L. (2018a). Źródła dochodów bibliotek akademickich oraz inne wskaźniki finansowe w projekcie AFBN. W: J. Żochowska (red.), Pieniądze dla bibliotek, czyli fundraising biblioteczny, VI Ogólnopolska Konferencja Naukowa Białystok (s. 119-134). Zakład Poligraficzny ARES.
• Derfert-Wolf, L. (2018b). Misja wspierania nauki a misja społeczna bibliotek szkół wyższych - relacje i znaczenie w świetle badań funkcjonalności i wpływu. W: K. Jazdon (red.), Biblioteka naukowa: czy jeszcze naukowa? (s. 29-43). Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu.
• Hsieh, L-F., Chin, J-B. i Wu, M-C. (2014). Cost efficiency and service effectiveness for university e-libraries in Taiwan. The Electronic Library, 32(3), 308-321. https://doi.org/10.1108/EL-10-2011-0146
• Marciniak, A. i Sójkowska, I. (red.). (2013). Kreatywność i innowacje w bibliotece naukowej. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi.
• Noh, Y. (2011). Evaluation of the resource utilization efficiency of university libraries using DEA techniques and a proposal of alternative evaluation variables. Library Hi Tech, 29(4), 697-724. https://doi.org/10.1108/07378831111189787
• Nucińska, J. (2017). Uwarunkowania pomiaru efektywności finansowania edukacji – zarys problemu. Progress in Economic Sciences, 4, 103-117. https://doi.org/10.14595/PES/04/007
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 października 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. 2017 poz. 2183).
• Osiewalski, J. i Osiewalska, A. (1998-1999). Stochastyczna graniczna funkcja kosztu dla polskich bibliotek akademickich. Folia Oeconomica Cracoviensia, 41-42, 65-82.
• Osiewalski, J. i Osiewalska, A. (2003). Ocena efektywności kosztowej bibliotek akademickich na podstawie danych przekrojowo-czasowych. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 628, 5-21.
• Osiewalski, J. i Osiewalska, A. (2004). Measuring cost efficiency of public and academic libraries in Poland – a methodological perspective and empirical experience (Keynote paper). https://docs.lib.purdue.edu/iatul/2004/papers/15/
• Prędki, A. (2015). Pomiar efektywności kosztowej polskich bibliotek publicznych za pomocą metody DEA. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 235, 194-207.
• Reichmann, G. i Sommersguter-Reichmann, M. (2006). University library benchmarking: an international comparison using DEA. International Journal of Production Economics, 100(1), 131-47. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2004.10.007
• Shahwan, M. T. i Kaba, A. (2013). Efficiency analysis of GCC academic libraries: an application of data envelopment analysis. Performance Measurement and Metrics, 14(3), 197-210. https://doi.org/10.1108/PMM-07-2013-0023
• Stancheva, N. i Angelova, V. (2004). Measuring the efficiency of university libraries using data envelopment analysis. https://www.inforum.cz/pdf/2004/Stancheva_Nevena.pdf
• Tavares, R. S., Drumond, G. M., Angulo Meza, L. i Méxas, M. P. (2018). Efficiency assessment in university libraries. Transinformaçao, 30(1), 65-79. http://dx.doi.org/10.1590/2318-08892018000100006
• Tone, K. (2001). A slacks-based measure of efficiency in data envelopment analysis. European Journal of Operational Research, 130(3), 498-509. https://doi.org/10.1016/S0377-2217(99)00407-5
• Tone, K. (2002). A slacks-based measure of super-efficiency in data envelopment analysis. European Journal of Operational Research, 143(1), 32-41. https://doi.org/10.1016/S0377-2217(01)00324-1
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018, poz. 1668).