Wartość produkcji a nakłady i koszty energii w rolnictwie

• Authors: Jan Pawlak

Title variants

EN

Value of production versus inputs and costs of energy in agriculture

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W latach 2004-2014 koszt energii zużytej w rolnictwie polskim (w cenach bieżących) zwiększył się o 50,9%, a nakłady energii w TJ – zmniejszyły się o 6,9%. W tym samym czasie wartość (w cenach bieżących) produkcji globalnej rolnictwa wzrosła o 51,9%, produkcji końcowej – o 65,6%, produkcji towarowej – o 67,7%, a w cenach stałych – odpowiednio o 14,7, 19,4 i 23,5%. Wartość dodana brutto w cenach bieżących była o 61,7% większa niż w 2004 r., a w cenach stałych o 7,8% większa niż w 2004 r. Współzależność miedzy wartością produkcji a kosztami energii w rolnictwie (w cenach bieżących) jest dodatnia i najsilniej zaznaczona, gdy miernikiem produkcji rolniczej jest wartość dodana brutto. Dopasowanie modelu (funkcji liniowej) opisującego tę zależność, jest dobre lub zadowalające, zależnie od przyjętej kategorii produkcji rolniczej. Natomiast współzależność między wartością produkcji w cenach stałych a nakładami energii w TJ jest ujemna. Dopasowanie modelu jest w tym przypadku niezadowalające, niezależnie od przyjętej kategorii produkcji rolniczej.

EN

During the years 2004-2014 cost of energy consumed in Polish agriculture (in current prices) increased by 50,9%, and energy inputs decreased by 6,9%. At the same time value (in current prices) of global agricultural production increased by 51,9%, final production – by 65,6% and market agricultural production – by 67,7%, and in constant prices – relatively by 14,7, 19,4 and 23,5%. In 2013 gross value added in current prices was by 83,1%, and in constant prices by 18,9% higher then in 2004. Correlation between the value of agricultural production and costs of energy in agriculture (in current prices) was positive and strongest in the case when gross value added was taken into account. The model (linear function) was describing well or satisfactory this correlation, depending of category of agricultural production. Instead, the correlation between value of agricultural production in constant prices and energy inputs in TJ was negative. The adequate model was unsatisfactory, no matter which category of agricultural production was taken into account.

Keywords

PL

energia; koszt; nakład; rolnictwo; produkcja rolnicza; współzależność

EN

energy; cost; input; agriculture; production; correlation

• Publisher: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy
• Journal: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Year: 2016
• Issue: 1(346)
• Pages: 80-96

Contributors

author

Jan Pawlak

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Oddział w Warszawie, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Oddział w Warszawie, ul. Rakowiecka 32, 02-532 Warszawa, Poland

References

• Golka, W., Ptaszyński S. (2014). Nakłady na uprawę roli w technologii zachowawczej i tra¬dycyjnej. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 3(86), s. 31-47.
• Goraj, L., Mańko, S. (2011). Model szacowania pełnych kosztów działalności gospodarstw rolnych. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 3, s. 28-58.
• GUS (2005). Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2005. Warszawa :Zakład Wydawnictw Statystycznych, s. 485.
• GUS (2006). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2004, 2005. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa. ISSN 1896-7809 s. 249.
• GUS (2007). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2005, 2006. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa, s. 249.
• GUS (2008a). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2006, 2007. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa, s. 249.
• GUS (2008b). Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2007. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, s. 493.
• GUS (2009). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2007, 2008. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa, s. 276.
• GUS (2010). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2008, 2009. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa, s. 370.
• GUS (2011a). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2009, 2010. Informacje i opra¬cowania statystyczne, s. 290.
• GUS (2011b). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2010. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, s. 389.
• GUS (2012). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2010, 2011. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa, s. 294.
• GUS (2013). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2011, 2012. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa, s. 290.
• GUS (2014). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2012, 2013. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa, s. 298.
• GUS (2015a). Gospodarka paliwowo-energetyczna w latach 2013, 2014. Informacje i opra¬cowania statystyczne. Warszawa, s. 294.
• GUS (2015b). Mały Rocznik Statystyczny Polski 2015. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, s. 539.
• GUS (2015c). Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2014. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, s. 445.
• GUS (2015d). Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2015. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, s. 907.
• Kocira, S., Sawa, J. (2005). Koszty mechanizacji w gospodarstwach o różnej wielkości eko¬nomicznej. Inżynieria Rolnicza, nr 6, s. 321-328.
• Mańko, S. (2011). Koszty i opłacalność produkcji ziemniaków w świetle wyników polskie¬go FADN. Ziemniak Polski, nr 4, s. 8-13.
• Pawlak, J. (2013). Koszty energii w rolnictwie polskim. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 3, s. 83-98.
• Pawlak, J. (2015a). Rolnictwo a środowisko naturalne. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 1(87), s. 17-28.
• Pawlak, J. (2015b). Zużycie energii w rolnictwie polskim w latach 2009-2013. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 1(87), s. 29-40.
• Pawlak, J. (2016). Nakłady energii a liczba gospodarstw i powierzchnia użytków rolnych 13. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 2(92), w druku.
• Sørensen, C.G., Halberg, N., Oudshoorn, F.W., Petersen, B.M., Dalgaard, R. (2014). Energy Inputs and GHG Emissions of Tillage Systems. Biosystems Engineering, vol. 120, s. 2-14.
• Tabor, S. (2001). Koszty mechanizacji produkcji rolniczej. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 4, s. 113-119.
• Wójcicki, Z. (1999). Koszty mechanizacji produkcji rolniczej. Inżynieria Rolnicza, nr 4, s. 21-28.
• Wójcicki, Z. (2010). Potrzeby energetyczne i wykorzystanie odnawialnych zasobów energii. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 4, s. 37-47.
• Wójcicki, Z. (2014). Wyposażenie techniczne badanych gospodarstw rodzinnych. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 4(86), s. 31-41.
• Wójcicki, Z. (2015a). Badanie energochłonności produkcji rolniczej. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 4(90).
• Wójcicki, Z. (2015b). Metodyka badania energochłonności produkcji rolniczej. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 4(90).
• Wójcicki, Z., Rudeńska, B. (2013). Rozchody i dochody w badanych gospodarstwach ro¬dzinnych. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 2, s. 43-54.
• Wójcicki, Z., Rudeńska, B. (2014). Efektywność nakładów materiałowo-energetycznych w gospodarstwie rolnym. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 4(86), s. 57-70.
• Zalewski, A. (red.) (2015). Rynek środków produkcji dla rolnictwa Stan i perspektywy, nr 42. Warszawa: IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, s. 45.

Identifiers

DOI

10.5604/00441600.1196365