PODGBUREK, ŁAZIK, SEKTANT… – LEKSYKALNE ODZWIERCIEDLENIE WROGÓW PAŃSTWA RADZIECKIEGO (NA MATERIALE Z GAZETY „TRYBUNA RADZIECKA” Z LAT 1927–1938)

• Authors: Graczykowska Tamara

Title variants

EN

Podgburek, łazik, sektant… – the Lexical Reflection of Enemies of the Soviet State in the Weekly “Trybuna Radziecka” (1927–1938)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article presents a lexical material excerpted from the Polish weekly “Trybuna Radziecka” published in Moscow in 1927–1938. The author tries to show that the new realities of life in the Soviet Union had a colossal effect on the Polish language of “Trybuna Radziecka”. The paper contains 23 lexems. The lexical items are listed with quotes of textual illustrations and conclusions. The largest group are borrowings from Russian language (e.g. kułak, podkułacznik, sektant). Next in the line are the so-called Sowietisms, that lexical items naming the Russian reality of the post-revolutionionary period (e.g. gburczyk, łazik).

Keywords

EN

Moscow; the Polish press; the Polish language in post-revolutionary Russia

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Acta Neophilologica
• Year: 2014
• Volume: XVI/1
• Pages: 15-25

Dates

published

2014-06-01

Contributors

author

Graczykowska Tamara

• Instytut Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Bielecka-Latkowska, J. (1987). Rosyjskie zapożyczenia leksykalne we współczesnym języku polskim w świetle materiałów słownikowych i prasy powojennej. Kielce.
• Cimek, H. (1993). Tomasz Dąbal 1890–1937. Rzeszów.
• Graczykowska, T. (2005). Język cyklu reportaży „Płomień i próchno” Wandy Wasilewskiej na tle polszczyzny radzieckiej. Linguistica Bidgostiana 2, s. 96–105.
• Graczykowska, T. (2007a). Rusycyzmy i sowietyzmy we wspomnieniach Wandy Wasilewskiej. Linguistica Bidgostiana 4, s. 158–170.
• Graczykowska, T. (2007b). Rusycyzmy i sowietyzmy w tekstach Tomasza Dąbala (przedstawiciela polskich komunistów przebywających w okresie międzywojennym w ZSRR). W: E. Laskowska, M. Jaracz (red.). Język, historia, polityka. Bydgoszcz, s. 39–51.
• Graczykowska, T. (2008). Wpływ sytuacji politycznej na jakość polszczyzny tygodnika „Trybuna Radziecka” wydawanego w ZSRR w dwudziestoleciu międzywojennym. W: E. Laskowska, I. Benenowska, M. Jaracz (red.). Język, społeczeństwo, wartości. Bydgoszcz, s. 137–149.
• Graczykowska, T. (2009). Osobliwa leksyka w książce Tomasza Dąbala „Polacy Związku Radzieckiego”. Linguistica Bidgostiana 6, s. 64–72.
• Graczykowska, T. (2010). Słownik Józefa Krasnego a żywy polski język radziecki w dwudziestoleciu międzywojennym (kilka uwag o konkursie ogłoszonym przez „Trybunę Radziecką” w 1930 r.). Acta Baltico-Slavica 34, s. 89–101.
• Graczykowska, T. (2011). Język polski w Rosji Radzieckiej w okresie międzywojennym a polszczyzna na Białorusi Radzieckiej (na materiale wybranych zagadnień fl eksji rzeczownika). Acta Baltico-Slavica 35, s. 37–58.
• Graczykowska, T. (2012a). Porewolucyjna, radziecka rzeczywistość odzwierciedlona w nazwach zawodów (na materiale „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938; litery A–K). Slavia Orientalis 41, nr 4, s. 511–531.
• Graczykowska, T. (2014). Wpływ języka rosyjskiego na słownictwo wydawanej w dwudziestoleciu międzywojennym ZSRR polskiej prasy (na przykładzie leksyki dotyczącej sfery rolniczej w „Trybunie Radzieckiej”). Poradnik Językowy 7, s. 76–87.
• Gregorowicz, S. (1996). Polacy w Rosji i w ZSRR. W: Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 5. Warszawa, s. 592.
• Grek-Pabisowa, I. (2003). Język polski okresu międzywojennego 1920–1939 na Białorusi radzieckiej. Acta Baltico-Slavica 27, s. 53–61.
• Grek-Pabisowa, I., Ostrówka, M., Biesiadowska-Magdziarz, B. (2008). Język polski na Białorusi radzieckiej w okresie międzywojennym. Polszczyzna pisana. Warszawa.
• Iwanow, M. (1991). Pierwszy naród ukarany. Polacy w Związku Radzieckim 1921–1939. Warszawa– Wrocław.
• Joachimiak-Prażanowska, J. (2007). Słownictwo przestarzałe i archaiczne w słowniku rosyjskopolskim S. Lewińskiej i T. Staraka. Linguistica Bidgostiana 4, s. 187–206.
• Joachimiak-Prażanowska, J., Mędelska, J. (2001). Osobliwe słownictwo „Kuriera Wileńskiego” (1924–1939) na tle swoistej leksyki powojennej prasy wileńskiej. W: F. Czyżewski (red.). Język i kultura na pograniczu polsko-ukraińsko-białoruskim. Lublin, s. 159–177.
• Mędelska, J. (2000). Język polskiej prasy wileńskiej (1945–1979). T. 2: Lata 1945–1959. Bydgoszcz.
• Mędelska, J. (Й. Мэндельска) (2001). Проблемы исследования послереволюционного варианта советского польского языка. Scando-Slavica 47, s. 53–61.
• Mędelska, J. (2004). Język polskiej prasy wileńskiej (1945–1979). T. 3: Lata 1960–1979. Cz. 2: Słownictwo, wyrazy. Bydgoszcz.
• Mędelska, J. (2007). Siedmiolatki i polityka. Język kowieńskich „Nowych czytanek”. W: E. Laskowska, M. Jaracz (red.). Język, historia, polityka. Bydgoszcz, s. 101–112.
• Mędelska, J. (2008). Nowe, radzieckie realia odzwierciedlone w moskiewskim słowniku rosyjskopolskim, wydanym w latach 30. ubiegłego wieku. W: E. Laskowska, I. Benenowska, M. Jaracz (red.). Język, społeczeństwo, wartości. Bydgoszcz, s. 275–285.
• Mędelska, J. (2010). Rosyjskie skrótowce porewolucyjne w pierwszych radzieckich słownikach dwujęzycznych. Acta Baltico-Slavica 34, s. 73–101.
• Mędelska, J., Marszałek, M. (2000a). Kułak czy gbur? Rozterki twórców polszczyzny radzieckiej. Przegląd Polonijny 26, z. 3, s. 129–132.
• Mędelska, J., Marszałek, M. (2000b). Twórzmy słownik „polskiego języka radzieckiego”. Poradnik Językowy 8, s. 39–49.
• Mędelska, J., Marszałek, M. (2001). Z badań nad językiem Polonii radzieckiej lat 1917–1939. W: M. Szewczyk, M. Czachorowska (red.). Język polski w rozwoju. Bydgoszcz, s. 111–121.
• Mędelska, J., Marszałek, M. (2003). Język polski na Białorusi Radzieckiej okresu międzywojennego (kilka uwag na gorąco). Acta Baltico-Slavica 27, s. 63–71.
• Ostaszewska, D. (1996). Polszczyzna w radzieckich więzieniach i łagrach i na zesłaniu. W: I. Bajerowa (red.). Język polski czasu drugiej wojny światowej (1939–1945). Warszawa, s. 271–281.
• Sierocka, K. (1963). Z dziejów czasopiśmiennictwa polskiego w ZSRR („Kultura Mas” 1929–1937). Warszawa.
• Sierocka, K. (1968). Polonia radziecka 1917–1939. Z działalności kulturalnej i literackiej. Warszawa.
• Smółkowa, T. (1999). Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1985–1992. Cz. II: P–Ż. Kraków.
• Szydłowska-Ceglowa, B. (1997). Język polski w Rosji porewolucyjnej i ZSRR (do roku 1935). Język Polski 77, z. 4–5, s. 251–258.
• Tekiel, D. (1988). Nowe słownictwo polskie. Materiały prasy lat 1972–1981. Cz. 1: A–O. Wrocław etc.
• Tomasik, P. (2007). Ideologia w skrócie. Obraz Związku radzieckiego lat 20. XX wieku utrwalony w skrótowcach rosyjskich. W: E. Laskowska, M. Jaracz (red.). Język, historia, polityka. Bydgoszcz, s. 161–165.
• Киселёва, И. (2007). Советский польский язык в России до II Мировой войны. W: E. Laskowska, M. Jaracz (red.). Język, historia, polityka. Bydgoszcz, s. 87–92.
• Маршалэк, М. (2001). Из исследований над советским польским языком. Zinatniskie Raksti 3, s. 167–173.
• Мэндельска, Й. (2001). Проблемы исследования послереволюционного варианта советского польского языка. Scando-Slavica 47, s. 53–61.