Co to są “dawne słowa”?

• Authors: Bogdan Walczak

Title variants

EN

What is „old words”?

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The author points out that the term „old words” is ambiguous; as the term “old” can either refer to archaic, obsolete, whitdrawn to the lexical archive, that is archaic words or, alternatively, it can mean words which are stil very much in circulation but they represent the earliest (Proto-Indoeuropean and Proto-Slavic) chronological layer of the lexical resources of the Polish language.

Keywords

PL

leksykologia; archaizm; chronologiczne warstwy leksyki

EN

lexicography; archaic; chronological lexical layers

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2011
• Volume: 10
• Pages: 321-330

Contributors

author

Bogdan Walczak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Bańkowski A., Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa 2000.
• Bogusławski A., Danielewiczowa M., Verba polona abscondita. Sonda słownikowa III, Warszawa 2005.
• Bogusławski A., Garnysz-Kozłowska T., Addendum to Polish phraseology. Introductory issue. Addenda do polskiej frazeologii. Zeszyt wstępny, Edmonton 1979;
• Bogusławski A., Wawrzyńczyk J., Polszczyzna, jaką znamy. Nowa sonda słownikowa, Warszawa 1993.
• Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
• Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, wyd. VI, Warszawa 1993.
• Długosz-Kurczabowa K., Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Warszawa 2008.
• Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław–Warszawa–Kraków 1995.
• Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław–Warszawa–Kraków 1993.
• Friedrich H., Z życia wyrazów i rzeczy, „Poradnik Językowy” 1937/1938, z. 1/3.
• Górny M., Wierzchoń P., Polish digital libraries as a philologist’s tod. Based on 666 adjectives from the Digital Library of Wielkopolska, Poznań 2010.
• Handke K., „Czasowe cezury” i przebieg życia wyrazu, w: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. IV, pod red. M. Białoskórskiej, Szczecin 1998.
• Handke K., Odchodzące słownictwo kaszubskie, „Rocznik Gdański” 1993, LIII, z. 1.
• Handke K., Pojęcie i termin „archaizm” na tle zawartości polskich leksykonów, w: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. V, pod red. M. Białoskórskiej, Szczecin 1999.
• Handke K., Popowska-Taborska H., Galsterowa I., Nie dajmy zginąć słowom. Rzecz o odchodzącym słownictwie, Warszawa 1996.
• Jankowiak L.A., Prasłowiańskie dziedzictwo leksykalne we współczesne polszczyźnie (na podstawie „Słownika prasłowiańskiego” t. 1–7), Warszawa 1997.
• Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1985.
• Kucała M., Przedwojenne wyrazy (ze słownika pod red. T. Lehra-Spławińskiego, nie umieszczone w słowniku pod red. M. Szymczaka), Rocznik Dydaktyczno-Naukowy Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie 1995, z. 168, Prace Językoznawcze VIII.
• Lehr-Spławiński T., Element prasłowiański w dzisiejszym słownictwie polskim, w: Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, t. II, Kraków 1938, przedruk w: T. Lehr-Spławiński, Rozprawy i szkice, Warszawa 1954.
• Lewaszkiewicz T., Panslawistyczne osobliwości leksykalne S. B. Lindego i jego projekt stworzenia wspólnego języka słowiańskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1980.
• Łoś J., Z życia wyrazów staropolskich, Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności 1924, XXIX, nr 10.
• Machek V., Etymologický slovník jazyka českého, Praha 1971.
• Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy z lat 1972–1981, red. D. Tekiel, cz. I–II, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1986–1989.
• Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy z lat 1985–1992, red. T.Smółkowa, cz. I–II, Kraków 1998.
• Nowotny-Szybistowa M., Osobliwości leksykalne w języku Stanisława Ignacego Witkiewicza, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973
• Otrębski J., Życie wyrazów w języku polskim, Poznań 1948.
• Popowska-Taborska H., Odchodzące słownictwo tak zwanego pokolenia przedwojennego, w: Polszczyzna Mazowsza i Podlasia. Różnice w mowie pokoleń, Łomża–Warszawa 1993.
• Popowska-Taborska H., Słowa i zwroty, które za mego życia zniknęły z języka, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie 1993, Prace Językoznawcze VII.
• Rzepka W.R., Walczak B., Jak dopełnić znany nam obecnie zasób leksykalny staropolszczyzny?, w: Studia historycznojęzykowe I, pod red. M. Kucały i Z. Krążyńskiej, Kraków 1994.
• Rzepka W.R., Walczak B., Stratyfi kacja prasłowiańskiego dziedzictwa leksykalnego w polszczyźnie (Uwagi po lekturze „Słownika prasłowiańskiego”), w: Z polskich studiów slawistycznych, Seria VIII: Językoznawstwo, Warszawa 1992.
• Siatkowska E., Zanik wyrazów w językach polskim i czeskim (Mechanizm i proporcje ilościowe), „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1972, 11.
• Skok P., Etymologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, t. I–IV, Zagreb 1971–1974.
• Sławski F., Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I–V, Kraków 1952–1982.
• Sławski F., Z życia wyrazów w XVI wieku, „Prace Filologiczne” 1974, XXV.
• Słownik prasłowiański, pod red. F. Sławskiego, t. I–VIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1974–2001.
• Słownik wyrazów obcych. Wydanie nowe, pod red. E. Soból, Warszawa 1995.
• Smółkowa T., Nowe słownictwo polskie. Badania rzeczowników, Wrocław–Warszawa–Kraków 1976.
• Smółkowa T., Tekiel D., Nowe słownictwo polskie. Przymiotniki i przysłówki, Wrocław–Warszawa–Kraków 1977.
• Smółkowa T., Wyrazy wychodzące z użycia w okresie ostatnich osiemdziesięciu lat (na przykładzie „Lalki” B. Prusa), „Polonica” 1975, I.
• Szloser J., O zaniku wyrazów staropolskich (na przykładzie wybranych rzeczowników), „Studia Polonistyczne” 1979, VI.
• Szober S., Życie wyrazów. I. Powstawanie wyrazów (nowotwory polskie i zapożyczenia), Kraków 1929.
• Szober S., Życie wyrazów. II. Zamieranie i przemiany wyrazów, Kraków 1930.
• Tarnacki J., Z życia wyrazów i rzeczy, „Poradnik Językowy” 1936/1937, z. 3, z. 4/5, z. 9.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, t. 1, Warszawa 2003,
• Vasmer M., Russisches etymologisches Wörterbuch, t. I–III, Heidelberg 1950–1958.
• Walczak B. Rozwój zasobu leksykalnego polszczyzny w XX wieku, w: Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, pod red. S. Dubisza i S. Gajdy, Warszawa 2001.
• Walczak B., Kwalifikatory w słownikach języka polskiego, w: Wokół języka. Rozprawy i studia poświęcone pamięci Profesora Mieczysława Szymczaka, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.
• Walczak B., Słownik wileński na tle dziejów polskiej leksykografii, Poznań 1991.
• Walczak B., Uwagi o „odchodzącym słownictwie” (w związku z książką K. Handke, H. Popowskiej-Taborskiej i I. Galsterowej), w: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. V, pod red. M. Białoskórskiej, Szczecin 1999.
• Wawrzyńczyk J., Nowe słownictwo polskie w materiałach z prasy lat 1972–1992, Warszawa 2004.
• Wawrzyńczyk J., Nowe słownictwo polskie. Fikcje i fakty, Warszawa 1999.
• Wawrzyńczyk J., Chronologizacja słownictwa nowopolskiego. W poszukiwaniu źródeł dokumentacyjnych neologizmów powojennych, Toruń 1992.
• Wawrzyńczyk J., Nad „Słownikiem języka polskiego” 1958–1969, Toruń1989.
• Wawrzyńczyk J., Polskie Informatorium Wyrazowe. Nowa lista źródeł. Wybór dokumentacji hasłowej, Warszawa 1998.
• Wawrzyńczyk J., Przegląd rzekomo powojennych neologizmów polskich, „Poradnik Językowy” 1992, z. 3.
• Wawrzyńczyk J., Tak zwane nowe słownictwo polskie w świetle dokumentacji „Polskiego Informatorium Wyrazowego”, Katowice 1994.
• Wawrzyńczyk J., Tzw. nowe słownictwo polskie w świetle źródeł prasowych z lat 1918–1939, „Zeszyty Prasoznawcze” 1993, z. 1–2.
• Wawrzyńczyk J., W sprawie materiałów do tezaurusa polszczyzny dwudziestowiecznej, Łódź 1987.
• Wawrzyńczyk J., Z leksykografii chronologizacyjnej. I. Polskie przymiotniki, Warszawa 2008.
• Wierzchoń P., Jak prawdy fotodokumentacyjnie szukano i co znaleziono (w materiałach prasowych okresu 1839–1939), w: Prawda – prawdy – mity – fałsze w językoznawstwie, pod red. W. Mańczaka i J. Wawrzyńczyka, Warszawa 2009.
• Wierzchoń P., Jaskółki przejawów internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny w materiałach z lat 1894–1984. Tylko sto przykładów, Pruszków k. Łasku 2008.
• Wierzchoń P., Kotuś. „Verba polona abscondita…” (w fotodokumentacji). Szkic lingwochronologizacyjny. Centuria pierwsza, Poznań 2008.
• Wierzchoń P., 444 przysłówki w tekstach okresu 1900–1939 nieobecne w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego. Fotosuplement (etiuda letnia), w: Czterdzieści lat minęło… nad „Słownikiem Doroszewskiego”, pod red. J. Wawrzyńczyka, Warszawa 2009.
• Wierzchoń P., ANTI, Poznań 2008.
• Wierzchoń P., Dlaczego fotodokumentacja? Dlaczego chronologizacja? Dlaczego emendacja? Instalacja gazowa, parking podziemny i „odległość niezerowa”, Poznań 2009.
• Wierzchoń P., Fotodokumentacja – chronologizacja – emendacja. Teoria i praktyka weryfi kacji materiału leksykalnego w badaniach lingwistycznych, Poznań 2008.