Repertuar liturgiczno-muzyczny w rękopiśmiennym graduale karmelitańskim (b.s.) z Obór

• Authors: Piotr Wiśniewski

Title variants

EN

Liturgical-musical Repertoire in the Manuscript of the Carmelite Gradual from Obory

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia zawartość rękopiśmiennego graduału karmelitańskiego z Obór. W wyniku analizy porównawczej repertuaru księgi karmelitańskiej z graduałem rzymskim stwierdzono, że karmelitańska liturgia mszalna wykazuje pewne odrębności w doborze poszczególnych kompozycji w stosunku do wzorca rzymskiego. Szczególną uwagę zwraca zróżnicowana kompletność śpiewów poszczególnych formularzy. Tylko 8 spośród wszystkich formularzy proprium de tempore zawiera pełny lub prawie pełny zestaw śpiewów. Pozostałe potraktowane zostały wybiórczo. Nie ulega wątpliwości, że tak wyraźna selekcyjność śpiewów poszczególnych formularzy dni liturgicznych świadczy przede wszystkim o stricte użytkowym przeznaczeniu kodeksu dla konkretnego wykonawcy. Na podstawie zawartości nietrudno wywnioskować, że graduał ten jest tylko wyciągiem pewnych śpiewów dla kantora z innego (pełnego) kodeksu. W świetle analizy porównawczej repertuaru księgi karmelitańskiej z graduałem rzymskim stwierdzono, że na 278 wszystkich śpiewów w kodeksie oborskim (łącznie z psalmami i wersetami) 235 jest wspólnych z graduałem rzymskim. Zauważono, że jedne układy śpiewów są wierne tradycji, inne nie lub wierne tylko w części. Wydaje się, że tego rodzaju labilność traktowania repertuaru liturgicznego w stosunku do tradycji rzymskiej skłania do przyjęcia hipotezy o sporządzeniu księgi na potrzeby lokalnego konwentu.

EN

The article presents the content of the Carmelite gradual from Obory. Having compared the repertoire of the Carmelite book with the Roman gradual, it can be stated that the Carmelite mass liturgy comprises a bit different compositions. Only eight of the formularies proprium de tempore contain complete or almost complete sets of songs. Undoubtedly, choosing songs for the formularies of the liturgical days in such a selective way indicates that the codex served mainly a particular performer and that this gradual contains only some songs chosen from a different (complete) codex for a cantor. Out of 278 songs in the codex of Obory (including psalms and verses) 235 are the same as in the Roman gradual. Some of the song sets follow the tradition, while other sets do not. This kind of lability in dealing with the liturgical repertoire in relation to the Roman tradition implies that the book was created exclusively for the local monastery.

Keywords

PL

graduał karmelitański; graduał rzymski; liturgia mszalna; repertuar liturgiczno- muzyczny

EN

Carmelite gradual; Roman gradual; mass liturgy; liturgical-musical repertoire

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2016
• Volume: 63
• Issue: 13: Muzykologia
• Pages: 221-240

Contributors

author

Piotr Wiśniewski

• Katedra Polifonii Religijnej, Instytut Muzykologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Antiphonale missarum. Sextuplex, ed. René-Jean Hesbert, Bruxelles: Vromant et Cie 1935.
• Maciejewski Tadeusz, Graduał karmelitański z 1644 roku o. Stanisława ze Stolca, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1976, s. 53-54.
• Maciejewski Tadeusz: Graduał z Chełmna, w: Musica Medii Aevi, t. 4, red. Jerzy Morawski, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1973, s. 164-248.
• Missale Romanum ex decreto Concilii Tridentini Concilii Tridentini Restitutum S. Pii V Pontificis Maximi iussu editum aliorum pontificum cura recognitum a Pio X reformatum et Benedicti XV auctoritate vulgatum, Iuxta typicam Vaticanam MMIV.
• Nadolski Bogusław: Leksykon liturgii, Poznań: Pallottinum 2006.
• Norel Jerzy: Graduał franciszkański z Płocka. Studium źródłoznawcze, Kraków: Ośrodek Studiów Franciszkańskich 2007.
• Pikulik Jerzy: Polskie graduały średniowieczne, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2001.
• Wiśniewski Piotr: Muzykalia z klasztoru oo. karmelitów w Oborach (Źródła do badań łacińskiej monodii liturgicznej) (w druku).
• Wiśniewski Piotr: Wersety allelujatyczne w graduale karmelitańskim (b.s.) z Obór, „Warszawskie Studia Pastoralne” (w druku).

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2016.63.13-11