Tożsamość kulturowa meksykańskiej książki dla dzieci w Cyfrowej Kolekcji Języków Tubylczych (Acervo Digital de Lenguas Indígenas) na tle praw kulturowych ludności rdzennej

• Authors: Kycler Maria

Title variants

EN

Cultural identity of the Mexican children’s book in the Digital Collection of Indigenous Languages (Acervo Digital de Lenguas Indígenas) and the cultural rights of indigenous peoples

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka pracy omawia problem tożsamości meksykańskiej, w tym zakorzenionych w tradycji i historii wspólnot indiańskich działań podejmowanych na rzecz ochrony języków autochtonicznych, m.in. charakteryzuje zasady i podstawy międzykulturowej edukacji dwujęzycznej w Meksyku. Na tym tle przedstawia projekt Cyfrowej Kolekcji Języków Tubylczych (Acervo Digital de Lenguas Indígenas) oraz omawia wyznaczniki kulturowej tożsamości zamieszczonych w niej książek. Koncentruje uwagę przede wszystkim na twórcach, języku i tematyce książek dla najmłodszych czytelników.

EN

The paper discusses the problem of Mexican identity, including actions taken to protect indigenous languages, rooted in the tradition and history of Indian communities. Above all, it defines the principles and foundations of intercultural bilingual education in Mexico. In contrast, the article presents the project of the Digital Collection of Indigenous Languages (Acervo Digital de Lenguas Indígenas) and discusses the determinants of the cultural identity of the books it contains, primarily the creators, language, and subject matter of books for the youngest readers.

Keywords

PL

międzykulturowa edukacja dwujęzyczna; Cyfrowa Kolekcja Języków Tubylczych; Meksyk; książka etniczna; książka dla dzieci; tożsamość narodowa; tożsamość wielokulturowa

EN

Intercultural Bilingual Education; Digital Collection of Native Languages; Mexico; Ethnic Book; Children’s Book; National Identity; Multicultural Identity.

• Publisher: Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
• Journal: Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
• Year: 2019
• Issue: 2(56)
• Pages: 144-180

Contributors

author

Kycler Maria

• Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

References

• Abeyta, M.P. (2007). Postnationalism, Globalization and the “Post-Mexican Condition” in Roger Bartra. Forum on Public Policy Online, 2. Pobrane 6 czerwca 2016, z: http://forumonpublicpolicy.com/archivespring07/abeyta.pdf
• Baraniecka, K., Hummel, A., Wądołowska, A. (2003). Mix Mex. Zapiski antropologiczne z Meksyku. Kęty: Antyk.
• Brzechczyn, K. (2004). O wielości linii rozwojowych w procesie historycznym. Próba interpretacji ewolucji społeczeństwa meksykańskiego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Carrière, J.-C. (2009). Alfabet zakochanego w Meksyku. Warszawa: Drzewo Babel.
• Celote Preciado, A. (2013). El nacimiento de la primera universidad intercutural de Méxic. Cuando el sueño se hizo palabra. Mexico D.F.: Secretarí a de Educació n Pú blica, Coordinació n General de Educació n Intercultural y Bilingü e.
• (Constitución, 1824). Constitución Federal de los Estados Unidos Mexicanos, Articulo1. Pobrane 6 czerwca 2016, z: http://historico.juridicas.unam.mx/infjur/leg/conshist/pdf/1824.pdf)
• (Constitución, 1917). Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos, que reforma la de- 5 de febrero de 1857 (5 febrero 1917). Pobrane 6 czerwca 2016, z: http://www.diputados.gob.mx/LeyesBiblio/ref/cpeum/CPEUM_orig_05feb1917_ima.pdf
• (Constitución, 2001). Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos. Título 1, Capítulo 1, De los Derechos Humanos y sus Garantías (Capítulo cambio de denominación, mediante Decreto publicado en el Diario Oficial de la Federación el 10 de junio de 2011). Pobrane 6 czerwca 2016, z: https://www.juridicas.unam.mx/legislacion/ordenamiento/constitucion-politica-de-los-estados-unidos-mexicanos#10534
• (Decreto, 1992). Decreto por el que se reforma el Artículo 4o. de la Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos. Pobrane 6 czerwca 2016, z: http://dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=4646755&fecha=28/01/1992
• Derwich, K. (2014). W krainie pierzastego węża. Historia Meksyku od podboju do czasów współczesnych. Kraków: TAiWPN Universitas.
• Florescano, E. (1996). Kształtowanie się poczucia tożsamości zbiorowej w Meksyku: etnia, państwo i naród. Ameryka Łacińska, 4, 13-21.
• Gigante, E., Díaz Couder, E., Pellicer, A. Olarte Tiburcio, E. (2001). Libros de texto y diversidad cultural. Los libros en lenguas indígenas. Revista Mexicana de Investigación Educativa, 6(12), 283-315.
• Kaganiec-Kamieńska, A. (2008). Tożsamość na pograniczu kultur. Meksykańska grupa etniczna w Stanach Zjednoczonych. Kraków: TAiWPN Universitas.
• Kaganiec-Kamieńska, A. (2009). Polityka językowa Meksyku w kontekście praw kulturowych ludności rdzennej. W: K. Derwich (red.), Meksyk w XXI wieku. Polityka – społeczeństwo – gospodarka (s. 144-167). Kraków: TAiWPN Universitas.
• Kapuściński, R., Domosławski, A. (2001). Wiosna ludów latynoskich. Gazeta Wyborcza, 2001, 7 lipca. Pobrane 6 czerwca 2016, z: http://kapuscinski.info/wiosna-ludow-latynoskich.html
• Kycler, M. (2010). Biblioteka Palafoxiana w Puebli. Relacja z pobytu. Bibliotheca Nostra, 3/4, 99-107.
• Le Clézio, J.-M. G. (2010). Meksykański sen albo Przerwana myśl indiańskiej Ameryki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Lewandowicz-Nosal, G., Zybert, E.B. (red.). (2009). Dzieci, młodzież – Internet – biblioteka. Wytyczne IFLA Sekcji Bibliotek dla Dzieci i Młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
• Lewowicki, T., Ogrodzka-Mazur, E. (red.). (2010). Edukacja międzykulturowa. Teorie, poglądy, doświadczenia społeczne. Praca zbiorowa. Toruń: Adam Marszałek.
• Lewowicki, T. (2011). Cztery spojrzenia na wielokulturowość i edukację międzykulturową. W: J. Nikitorowicz, A. Sadowski, D. Misiejuk (red.), Edukacja międzykulturowa. Cz. 1. (s. 28-38). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• (Ley General, 2003). La Ley General de Derechos Lingüísticos de los Pueblos Indígenas. Pobrane 12 marca 2019, z: http://www.diputados.gob.mx/LeyesBiblio/pdf/257_200618.pdf.
• Łepkowski, T. (1986). Historia Meksyku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Łukaszyk, E., Pluta, N. (2010). Historia literatur iberoamerykańskich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Máynez, P. (2003). La literatura en las lenguas indígenas de México. Retos y conquistas. Caravelle, 81, 187-202. Pobrane 14 stycznia 2016, z: http://www.persee.fr/doc/carav_1147-6753_2003_num_81_1_1444
• Montemayor, C. (2001). La literatura actual en las lenguas indígenas de México. México D.F.: Universidad Iberoamericana.
• Niemiec, J. (1999). Wielokulturowość jako tendencja i projekcja edukacji. W: J. Nikitorowicz, M. Sobecki (red.), Edukacja międzykulturowa w wymiarze instytucjonalnym (s. 56-59). Białystok: Trans Humana.
• Nikitorowicz, J. (2001). Edukacja międzykulturowa w wymiarze instytucjonalnym (wyd. 2). Białystok: Trans Humana.
• Nikitorowicz, J. (2007). Edukacja międzykulturowa. Kreowanie tożsamości dziecka (wyd. 2). Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne.
• Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Olechnicki, K., Załęcki, P. (1997). Słownik socjologiczny. Toruń: Graffiti BC.
• Pellicer, D. (1997). Derechos lingüísticos en México: Realidad y Utopía. Pobrane 14 stycznia 2016, z: http://biblioteca.clacso.edu.ar/ar/libros/lasa97/pellicer.pdf
• Pindel, T. (2009). Fascynacja i ucieczka. Meksyk w literaturze własnej i obcej (1950-2008). W: K. Derwich (red.), Meksyk w XXI wieku. Polityka – społeczeństwo – gospodarka (s. 168-184). Kraków: Kraków: TAiWPN Universitas.
• Posern-Zieliński, A. (2011). Indianie a państwo w Ameryce Łacińskiej: tubylczy aktywizm wobec etnopolitycznej dominacji władzy. W: K. Derwich, M. Kania (red.), Ruchy społeczne i etniczne w Ameryce Łacińskiej (s. 29-54). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Posern-Zieliński, A. (2003). Wprowadzenie. W: Baraniecka, K., Hummel, A., Wądołowska, A., Mix Mex. Zapiski antropologiczne z Meksyku (s. 3-8). Kęty: Antyk.
• Prądzyńska, B. (wybór, tł. i oprac.). (2014). Inny Meksyk. Opowieści zapatystów. Poznań: Oficyna Wydawnictwa „Trójka”.
• (Programa, 2009). Programa de Revitalización, Fortalecimiento y Desarrollo de las Lenguas Indígenas Nacionales. 2008-2012, PINALI. Mé xcio: Instituto Nacional de Lenguas Indí genas.
• (Programa, 2014). Programa Institucional del Instituto Nacional de Lenguas Indígenas PROINALI 2014-2018. Pobrane 6 czerwca 2016, z: http://dof.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=5344355&fecha=13/05/2014
• Ramírez Castañeda, E. (2006). La educación indígena en México. Mexico: Universidad Nacional Autónoma de México.
• Rycerz, D. (1995). Ochrona języków Indian meksykańskich. Ameryka Łacińska, 4, 176.
• Sandoval-Forero, E.A., Montoya Arce B.J. (2013). La educación indígena en el Estado de México. Papeles de Población, 75, 1-28. Pobrane 14 czerwca 2016, z: http://www.redalyc.org/pdf/112/11226433009.pdf
• Schmelkes, S. (2013). Educación y pueblos indígenas: problemas de medición. Realidad, Datos y Espacio. Revista Internacional de Estadística y Geografía, 4(1), 5-13. Pobrane 14 czerwca 2016, z: http://www.inegi.org.mx/RDE/RDE_08/Doctos/RDE_08_opt.pdf
• Smolicz, J.J. (1990). Kultura i nauczanie w społeczeństwie wieloetnicznym. Przeł. E. Grabczak-Ryszka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Stavenhagen, R. (1979). México: minorías étnicas y política cultural. Nexos, 7. Pobrane 14 czerwca 2016, z: http://www.nexos.com.mx/?p=3377
• Tonatiuh, A. (2011). El libro de texto gratuito en la actualidad: logros y retos de un programa cincuentenario. Revista Mexicana de Investigación Educativa, 16(49). Pobrane 14 czerwca 2016, z: http://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1405-66662011000200003
• Walendziak, T. (1996). Sytuacja mniejszości autochtonicznych w Meksyku. Ameryka Łacińska, 2, 34-36.
• Wojnar, I. (1996). Światowa Dekada Rozwoju Kulturalnego – nowe propozycje dla edukacji. W: J. Kubin, I. Wojnar (red.), Edukacja wobec wyzwań XXI wieku : zbiór studiów = Education in the face of XXI century challenges (s. 129-149). Warszawa: Dom Wydaw. „Elipsa”.
• Wódz, J. (2015). Niedokończone tożsamości polityczne. Kilka słów o polskiej niedokończonej tożsamości narodowej. W: J. Wódz, G. Libor (red.), Niedokończone tożsamości społeczne – szkice socjologiczne (s. 11-34). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Zając, M. (2000). Promocja książki dziecięcej. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.