Czeladnictwo aksjologiczne, czyli współczesny pedagog jako przewodnik po etyce stosowanej

• Authors: Łukaszewska Katarzyna

Title variants

EN

Axiological Crafts, or Modern Educator as a Guide Through the Practical Ethics

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Brak umiejętności etycznych stanowi kluczową kwestię w obliczu wielowymiarowych kryzysów. Kompetencje to nie to samo co kwalifikacje. Pedagogika nie jest dziedziną techniczną, wymaga kompetencji wypracowywanych cierpliwie i czasochłonnie. Potrzebujemy świadomości aksjologicznej, która między innymi pozwoli widzieć współczesną edukację jako w pierwszej kolejności wiedzę o wartościach. Potrzebujemy sprawności etycznej, której pedagogika będzie praktycznym testem umiejętności. Nikt nie rodzi się cnotliwy i dobro moralne trzeba ćwiczyć; jak rzemieślnik, który wprawia się w tworzeniu. Współczesny pedagog jest po trochu takim rzemieślnikiem, czeladnikiem, którego dążenie do perfekcji nie jest obarczone wizją nieustannego niespełnienia, ale pasją zdobywania nagrody już w tym staraniu się o doskonałość. Wiedzę etyczną też można zdobywać poprzez terminowanie, stawanie się znawcą i praktykiem jednocześnie. Etyka wie to, co pedagogika realizuje; odpowiada na pytanie: dlaczego? a pedagogika na pytanie: jak? Współczesna edukacja jest możliwa przede wszystkim jako globalna etyka, powszechna wiedza o moralności i wartościach; specjalizacja i znawstwo, których oczekujemy w postaci wszelkich możliwych certyfikatów i atestów powinna zaczynać się od kompetencji moralnych. Są one dziś tak samo praktyczne i potrzebne, jak wiele innych umiejętności, które wprost określamy mianem rzemiosła, fachu czy profesji. Etyka ma charakter czeladniczy.

EN

The lack of ethical skills is a key issue in the face of multidimensional crises. Competences are no qualification. Pedagogy is not a technical discipline; it requires patiently worked out competences. We need axiological awareness that among other things would allow us to see modern education primarily as knowledge about values. We need ethical skills, which pedagogy will be a practical test of. Nobody is born virtuous; we have to practice our moral potential, just like in the case of a craftsman, it is a matter of practice. Contemporary educators are a bit like a craftsman, artisan, whose pursuit of perfection is not burdened with a vision of constant lack of accomplishment but with the passion of having achieved the award by the very pursuit for perfection. Ethics knowledge can be also obtained by apprenticeship, by becoming a specialist and practitioner at the same time. Ethics knows what pedagogy carries out; ethics answers the question “why” while pedagogy responds to the “how” question. Modern education is mainly possible as global ethics, a common knowledge on morality and values, specialization and expertise, which we expect in the form of various certificates, diplomas, and which should begin with moral competences. Nowadays, they are as practical and needed as other skills that we straightforward call craft, occupation, profession. Ethics is of apprentice nature.

Keywords

PL

etyka; pedagogika; aksjologia; moralność; czeladnik; rzemiosło etyczne; pedagog; kompetencje etyczne; etyka globalna

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Studies in Global Ethics and Global Education
• Year: 2015
• Issue: 3
• Pages: 45-54

Dates

published

2015-06-30

Contributors

author

Łukaszewska Katarzyna

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa

References

• Arystoteles, Etyka Nikomachejska, PWN, tłum. Daniela Gromska, Kraków 1956.
• Elzenberg, H. (2002). Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Filipowicz, G. (2004). Zarządzanie kompetencjami zawodowymi. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Hessen, S. 1997). Podstawy pedagogiki, Warszawa: Wydawnictwo Żak.
• Homplewicz J. (1996). Etyka pedagogiczna. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Kwaśnica, R. (1995). Wprowadzenie do myślenia o wspomaganiu nauczycieli w rozwoju. W: Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Kwiatkowska, H., Lewowicki, T. (red.), Z zagadnień pedeutologii i kształcenia nauczycieli, (s. 9-43), Warszawa: Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk.
• Nowicka-Kozioł, M. (2007). Mądrość i głupota – refleksja nad sposobem dochodzenia do prawdy. W: M. Nowicka-Kozioł (red.), Człowiek. Wartość. Pedagogika, (s. 7-18), Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Sajdek, W. (2008). Czy można nauczyć cnoty? W: Kostkiewicz J. (red), Aksjologia w kształceniu pedagogów, (s. 329-346), Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Skarga, B. (1999). O filozofię bać się nie musimy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Swieżawski, S. (1965). Wartościowanie a ocena. Kraków: Znak.

Identifiers

DOI

10.5604/23920890.1159698