Społeczne aspekty konsumpcji żywności – socjologiczna perspektywa

• Authors: Bylok Felicjan

Title variants

EN

Social Aspects of Food Consumption. The Sociological Perspective

RU

Социальные аспекты потребления пищи – социологическая перспектива

• Languages of publication: PL EN RU

Abstracts

PL

W artykule koncepcyjnym podjęto próbę socjologicznego spojrzenia na wybrane aspekty konsumpcji żywności. Głównym celem opracowania jest refleksja teoretyczna nad wybranymi społecznymi uwarunkowaniami konsumpcji żywności i jedzeniem we współczesnym świecie. Realizacja założonego celu była możliwa dzięki zastosowaniu metody analizy krytycznej źródeł literaturowych krajowych i zagranicznych dotyczących konsumpcji żywności. W wyniku badań określono konsekwencje rosnącego znaczenia symbolicznego żywności i jedzenia na rynku; wskazano, iż żywność i jedzenie wykorzystywane są do budowy tożsamości indywidualnej i grupowej; opisano żywność jako istotny element identyfikacji kulturowej, omówiono wpływ ruchów konsumenckich promujących zdrową żywność na zachowania konsumpcyjne. Implikacją praktyczną przeprowadzonych badań jest wskazanie na potrzebę socjologicznych badań uwarunkowań społecznych konsumpcji żywności, co pozwoli na dogłębne poznanie zachowań ludzi dotyczących żywności i jedzenia. Natomiast implikacją społeczną opracowania jest uwypuklenie wpływu uwarunkowań społecznych na zachowania konsumentów.

EN

In his conceptual article, the author undertook an attempt of a sociological look at some aspects of food consumption. The main objective of the study is a theoretical reflexion on some social determinants of food consumption and eating in the contemporary world. Achievement of the objective set forth was possible owing to the application of the method of critical analysis of the Polish and foreign literature sources related to food consumption. In result of research, the author determined the consequences of the growing symbolic importance of food and eating in the market; he indicated that food and eating are used for formation of individual and group identity; he described food as an important element of cultural identification and discussed the impact of consumer movements promoting health food on consumption- related behaviours. The practical implication of the carried out research is indication of the need of sociological studies on the determinants of food consumption, what will enable an in-depth knowledge of human behaviours related to food and eating, while the social implication is an emphasis of the impact of social determinants on consumer behaviours.

RU

В статье концептуального характера предприняли попытку посмотреть с социологической точки зрения на избранные аспекты потребления пищи. Основная цель разработки – теоретическая задумка насчет избранных социальных обусловленностей потребления пищи и насчет еды в современном мире. Достижение поставленной цели было возможным благодаря применению метода критического анализа источников национальной и зарубежной литературы, касающейся потребления пищи. В результате изучения определили последствия повышающегося символического значения пищи и еды на рынке; указали, что пища и еда используются для формирования индивидуальной и групповой идентичности; пищу описали в качестве существенного элемента культурной идентификации, обсудили влияние потребительских движений, поощряющих здоровое питание, на потребительское поведение. Практиче- ская импликация проведенного изучения – указание потребности в социологическом изучении социальных обусловленностей потребления пищи, что позволит углубленное ознакомление с поведением людей, касающемся пищи еды. Социальной же импликацией разработки является подчеркивание влияния социальных обусловленностей на поведение потребителей.

Keywords

PL

socjologia; kultura; żywność; konsumpcja; zachowania konsumpcyjne.

EN

sociology; culture; food; consumption; consumption-related behaviours

RU

социология; культура; пища; потребление; потребительское поведение

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2018
• Issue: 1 (372)
• Pages: 5-16

Contributors

author

Bylok Felicjan

• Politechnika Częstochowska

References

• Aldridge A. (2006), Konsumpcja, Sic!, Warszawa.
• Almerico G.M. (2014), Food and Identity: Food Studies, Cultural, and Personal Identity, “Journal of International Business and Cultural Studies”, Vol. 8, http://www.aabri.com/manuscripts/141797.pdf [dostęp: 02.05.2017].
• Barber B.R. (2007), Consumed!, Wie der Markt Kinder verführt. Erwachsene infantilisiert und die Bürger verschlingt, Verlag C.H. Beck, München.
• Beardsworth A., Keil T. (1997), Sociology on the Menu: An Invitation to the Study of Food and Society, Routledge, London.
• Bilewicz A., Śpiewak R. (2016), Enclaves of activism and taste: Consumer cooperatives in Poland as alternative food networks, “Social Science Review”, No. 4, http://www.socio.hu/en/special-issue-2015-food [dostęp: 05.05.2017].
• Bylok F. (2013), Konsumpcja, konsument i społeczeństwo konsumpcyjne we współczesnym świecie, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice.
• Cheekoo (2013), McDonalds adapting globally to cultures, cheekoo.hubpages.com/hub/Mc-Donalds-adapting-globally [dostęp: 02.05.2017].
• Domański H., Karpiński Z., Przybysz D., Straczuk J. (2015), Wzory jedzenia a struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Douglas M., Isherwood B. (1980), The World of Goods, Penguin, Harmondsworth.
• Dowler E. (2008), Food and Health Inequalities: The Challenge for Sustaining Just Consumption, “Local Environment”, No. 13(8).
• Durkheim E. (2010), Elementarne formy życia religijnego: system totemiczny w Australii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Guthman J., DuPuis M. (2006), Embodying Neoliberalism: Economy, Culture and the Politics of Fat, “Environment and Planning D: Society and Space”, No. 24(3).
• Han S.H., Nguyen B., Simkin L. (2015), The importance of consumers’ needs in explaining symbolic consumption, http://am2015.exordo.com/files/papers/199/final_draft/The_Academy_of_Marketing_Coference_final_version__PDF_.pdf [dostęp: 05.05.2017].
• Hauck-Lawson A. (2004), Introduction to special issue on the food voice, “Food, Culture, and Society”, No. 7(1).
• Kittler P.G., Sucher K.P., Nelms M.N. (2012), Food and culture (6th ed.), Wadsworth, Belmont.
• Larson N., Story M. (2009), A Review of Environmental Influences on Food Choices, “Annual Behavioral Medicine”, No. 38, Supplement 1.
• McComber, D.R., Postel, R.T. (1992), The Role of Ethnic Foods in the Food and Nutrition Curriculum, “Journal of Home Economics”, No. 84.
• Mennell S., Murcott A., van Otterloo A.H. (1992), The Sociology of Food: Eating, Diet and Culture, Sage, London.
• Overseas Development Institute (ODI) (2008), Briefing Paper. Rising Food Prices: A Global Crisis, http://www.odi.org.uk [dostęp: 05.05.2017].
• Portwood-Stacer L. (2012), Anti-consumption as tactical resistance: Anarchists, subculture, and activist strategy, “Journal of Consumer Culture”, Vol. 12(1).
• Poulain J.P. (2002), Sociologies de l’alimentation, Presses Universitaires de France, Paris.
• Ritzer G. (1999), McDonaldyzacja społeczeństwa, Muza, Warszawa.
• Rook D.W. (1985), The Ritual Dimension of Consumer Behavior, “Journal of Consumer Research”, Vol. 12.
• Simmel G. (1991), The Sociology of the Meal, “Food and Foodways”, Vol. 5.
• Stihler A. (1998), Die Entstehung des modernen Konsums. Darstellung und Erklärungsansätze, Verlag Duncker und Humbold, Berlin.
• Stihler A. (2000), Ausgewählte Konzepte der Sozialpsychologie, (w:) Rosenkranz D. (Ed.), Konsum: soziologische, ökonomische und politische Perspektiven, Leske + Budrich, Opladen.
• Stoeckel A. (2008), High Food Prices: Causes, Implications and Solutions, https://rirdc.infoservices.com.au/downloads/08-100.pdf [dostęp: 04.05.2017].
• Sulicki N. (2017), Sociology of Food: The Growing Epidemic of Obesity and Social, Movement for Healthier food, http://www.earn-money-onlinebd.com/a-sociology-of-food-and-nutrition-the-social-appetite.pdf [dostęp: 05.05.2017].
• Veblen T. (1971), Teoria klasy próżniaczej, PWN, Warszawa.
• Wątroba W. (2006), Społeczeństwo konsumpcyjne w dobie globalizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław.
• Wicklung R.A., Gollwitzer P.M. (1985), Symbolische Selbstergänzug, (w:) Frey D., Irle M. (Eds.), Theorien der Sozialpsychologie, Band III, Verlag Hans Huber, Bern.
• Wilk R. (2012), The limits of discipline: Towards interdisciplinary food studies, “Physiology & Behavior”, DOI: 10.1016/j.physbeh.2012.04.012, http://www.indiana.edu/~abcwest/pmwiki/CAFE/Wilk%20Limits%20of%20Discipline%20.pdf [dostęp: 05.05.2017].