Pamięć, tabu, trauma w najnowszym kinie polskim. Przypadek Róży W. Smarzowskiego, Idy P. Pawlikowskiego i Pokłosia W. Pasikowskiego

• Authors: Żakieta Katarzyna

Title variants

EN

Memory, Taboo, Trauma in Contemporary Polish Cinema

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Contemporary film settlement of the twentieth‑century history, especially of experiences of World War II and Polish People’s Republic, on the one hand continues the tradition started by Polish Film School of de‑mythologizing trend, on the other hand – seeks new means of aesthetic expression. Through the analysis of Rose, dir. W. Smarzowski, Aftermath, dir. W. Pasikowski and Ida, dir. P. Pawlikowski, I present how the recent Polish cinema struggles with the collective trauma. As my research tools, I used concepts proposed by M. Hirsch, J.K. Olick, D. LaCapra and A. Landsberg, among others. That allowed me to take a look at relations between the protagonists inside diegesis, but also to reflect on the situation of the Polish cinema, which still struggles with, what M. Janion defined as “the post‑Romantic neurosis of Polish society”. However, I have tried to show, that “the politics of regret”, “the prosthetic memory” and, dictated by the logic of capitalism, the realities of postmemory in popular culture, may have also positive overtones in highlighting marginalised history.

Keywords

EN

Róża (Rose); Ida; Pokłosie (Aftermath); prosthetic memory; postmemory; politics of regret

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Year: 2015
• Issue: 4(35)
• Pages: 227-242

Contributors

author

Żakieta Katarzyna

• Uniwersytet Łódzki

References

• Datner H., Graff A., My, komisarki od kultury – polemika z Vargą o „Idzie”, Wyborcza.pl, 13 XI 2013, [online] http://wyborcza.pl/1,75475,14939785,My__komisarki_od_kultury___polemika_z_Varga_o__Idzie_.html.
• Farrell K., Post‑TraumaticCulture. Injury and Interpretation in the Nineties, Baltimore 1998.
• Graff A., „Ida” – subtelność i polityka, „Krytyka Polityczna” 2013, 1 XI, [online] http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/film/20131031/graff‑ida‑subtelnosc‑i‑polityka.
• Hirsch M., The Generation of Postmemory. Writing and Visual Culture After the Holocaust, NewYork 2012, Gender and Culture.
• Hirsch M., Pokolenie postpamięci, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia” 2011, nr 105.
• Janion M., Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków 2006.
• Kobielska M., Pamięć zbiorowa w centrum nowoczesności. Ujęcie Jeffreya K. Olicka, „Teksty Drugie”2010, nr 6.
• Kristeva J., Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. M.P. Markowski, R. Ryziński, wstęp M.P. Markowski, Kraków 2007, Horyzonty Nowoczesności, t. 63.
• LaCapra D., Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, przeł.
• K. Bojarska, Kraków 2009, Horyzonty Nowoczesności, t. 81.
• LaCapra D., Trauma, Absence, Loss, „Critical Inquiry” 1999, Vol. 25, nr 4.
• Landsberg A., Prosthetic Memory. The Transformation of American Remembrance in the Age of Mass Culture, New York 2004.
• Lubelski T., Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty, Katowice 2009.
• Mach A., Poetyka postpamięci i etyka świadka‑spadkobiercy Zagłady w polskiej literaturze najnowszej, Warszawa 2013 [maszynopis].
• Mach A., Polska kondycja posttraumatyczna – próba diagnozy, [w:] Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, red. R. Nycz, Kraków 2011, Seria Wydawnicza Centrum Badań Dyskursów Postzależnościowych, t. 1.
• Marczak M., Obraz Warmii i Mazur w polskim filmie fabularnym i serialu. Rekonesans, „Media – Kultura –Komunikacja Społeczna” 2012, nr 8.
• Mąka‑Malatyńska K., Widok z tej strony. Przedstawienia Holocaustu w polskim filmie, Poznań 2012, Seria Filmoznawcza, nr 9.
• Morstin‑Popławska A., Mocne filmy i głębokie kompleksy. „Róża” Wojtka Smarzowskiego wobec „Jak być kochaną” Wojciecha J. Hasa, „Kwartalnik Filmowy” 2012, nr 77/78.
• Radny A., Wpływ traumy na psychikę. Psychoterapia ofiary, „Annales Academiae Medicae Stetinentis” 2011, sympozja 1: Neurokognitywistyka w patologii i zdrowiu 2009‑2011.
• Sierbińska A., Konstrukcje pamięci. „Postpamięć” Marianne Hirsch, postpamięć Christiana Boltanskiego, „Konteksty” 2010, nr 1.
• Szczepan A., Polski dyskurs posttraumatyczny. Literatura polska ostatnich lat wobec Holokaustu i tożsamości żydowskiej, [w:] Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, red. R. Nycz, Kraków 2011, Seria Wydawnicza Centrum Badań Dyskursów Postzależnościowych, t. 1.
• Tokarska‑Bakir J., Polska jako chory człowiek Europy? Jedwabne, „postpamięć” i historycy, [online] http://www.eurozine.com/articles/2003‑05‑30‑tokarska‑pl.html.
• Wigura K., Dlaczego „Ida” tak gniewa. Częściowe podsumowanie dyskusji o filmie Pawła Pawlikowskiego, „Kultura Liberalna” 2013, 26 XI, [online] http://kulturaliberalna.pl/2013/11/26/wigura‑dlaczego‑ida‑tak‑gniewa‑czesciowe‑podsumowanie‑dyskusji‑o‑filmie‑pawla‑pawlikowskiego.
• Zawadzka A., Ida, Lewica.pl, 25 X 2013, [online] http://lewica.pl/blog/zawadzka/28791.

Identifiers

DOI

10.12797/Politeja.12.2015.35.17