Antymaterialistyczny przekaz w muzyce reggae a aspiracje życiowe jej słuchaczy

• Authors: Łukasz Jach

Title variants

EN

An Anti-materialistic expression in reggae music and the life aspirations of its listeners

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Według badaczy współczesności obecne kierunki ludzkiej aktywności w znacznym stopniu wyznaczane są przez wartości materialistyczne. Choć znajdują one odzwierciedlenie w dominującej (pop)kulturze, odnaleźć można również przykłady przekazów wyraźnie im się przeciwstawiających. Należy do nich światopogląd związany z muzyką reggae, prezentowany w tekstach utworów wysoko waloryzujących wolność osobistą, relacje międzyludzkie oraz rozwój duchowy. Świat nastawiony na osiąganie celów materialistycznych porównywany jest w nich z apokaliptycznym Babilonem – potężnym, ale zmierzającym do nieuchronnej zagłady. W artykule zaprezentowano wyniki dwóch badań mających na celu ustalenie, czy obcowanie z treściami zawartymi w muzyce reggae wiąże się z określonym profilem celów życiowych. W pierwszym z nich starano się zbadać, czy refleksyjne obcowanie z muzycznym przekazem antymaterialistycznym (reggae) i materialistycznym (hip-hop) może wpływać na charakteryzujący jednostkę profil aspiracji życiowych. Drugie z badań polegało a porównaniu profilu aspiracji życiowych słuchaczy muzyki reggae z wynikami uzyskanymi w grupie porównawczej. W obu procedurach wykorzystano Indeks Aspiracji Życiowych (Grouzet i in., 2005; Górnik- Durose, Janiec, 2010) w autorskim ujęciu czteroczynnikowym.

EN

Contemporary researchers find that current human activity is directed by such materialistic values as money and social status. Although those values are reflected in the dominant popular culture, we can also find examples of opposing ideas. Among them is the world view connected with reggae music, presented in the texts of songs that highly appreciate personal freedom, interpersonal relations, and spiritual growth. In these songs, a world focused on achieving materialistic goals is compared with apocalyptic Babylon – powerful, but coming to an inevitable doom. This article presents the results of two studies to find if listening to reggae music is connected with certain profiles of life goals. The first study examined if attentive contact with anti-materialistic (reggae) or materialistic (hip-hop) lyrics might have an influence on personal life goals. The second study compared reggae listeners’ profiles of life goals with profiles of students. Both studies used the Aspiration Index (Grouzet et al., 2005; Górnik-Durose, & Janiec, 2010) which examines four types of life goals.

Keywords

PL

teoria autodeterminacji; cele życiowe; Indeks Aspiracji Życiowych; muzyka reggae

EN

self-determination theory; life goals; Aspiration Index; reggae music

• Publisher: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Psychologia Ekonomiczna
• Year: 2013
• Issue: 4
• Pages: 44-57

Contributors

author

Łukasz Jach

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Zdrowia i Jakości Życia

References

• Arnett, J.(1993). Three Profiles of H eavy Metal Fans: A Taste for Sensation and a Subculture of Alienation. Qualitative Sociology, 16, 423–443.
• Barber, B. R. (2008). Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, przeł. H . Jankowska, Warszawa: Muza S.A.
• Buss, D.M. (2000). The Evolution of Happiness. American Psychologist, 55, 15–23.
• Cebula, M., Kucharski, P. (2012). Antykonsumpcja jako wyraz dbałości o jakość życia. W: M. G órnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (297–320). Warszawa: Difin.
• Cushman, T. (1991). Rich Rastas and Communist Rockers. A Comparative Study of the Origin, Diffusion and Defusion of Revolutionary Music Codes. Journal of Popular Culture, 25:3, 17–61.
• Deci, E.L., Ryan, R.M. (2008). Facilitating Optimal Motivation and Psychological Well-Being Across Life’s Domains. Canadian Psychology, 49, 14–23.
• Dittmar, H . (2007). The Costs of Consumer Culture and the “CageWithin”: The Impact of the Material “Good Life” and “Body Perfect” Ideals on Individuals” Identity and Well-Being. Psychological Inquiry, 18, 23–59.
• Gąsiorowska, A. (2012). Czy dla każdego większa ilość pieniędzy oznacza lepszą sytuację finansową? Postawy wobec pieniędzy a spostrzeganie własnego dochodu. Psychologia Ekonomiczna, 1, 6–18.
• Górnik-Durose, M., Janiec, K. (2010). Merkantylizm psychiczny, struktura celów życiowych a poczucie dobrostanu psychicznego. W: A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależności (s. 142–160). Sopot: G WP.
• Górnik-Durose, M., Mróz, B., Zawadzka, B. (2012). Współczesna oferta supermarketu szczęścia – nowe zjawiska w zachowaniach konsumenckich. Trójgłos interdyscyplinarny. W: M. Górnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (321–345). Warszawa: Difin.
• Griskevicius, V., Tybur, J.M., Van den Bergh, B. (2010). Going Green to Be Seen: Status, Reputation and Conspicuous Conservation. Journal of Personality and Social Psychology, 98, 392–404.
• Grouzet, M. E., Ahuvia, A., Kim, Y ., Ryan, R. M., Schmuck, P., Kasser, T., Dols, J. M. F., L au, S., Saunder, S., Sheldon, K. M. (2005). The Structure of Goal Contents Across 15 Cultures. Journal of Personality and Social Psychology, 89, 800-816.
• Hebdige, D. (2002). Subculture – the meaning of style. London, New York: Routledge.
• Jach, Ł. (2012a). Prorocy Syjonu w konsumpcyjnym Babilonie – muzyka reggae jako wyraz sprzeciwu wobec współczesnej hegemonii pieniądza. W: M. Górnik-Durose, A.M. Zawadzka (red.), W supermarkecie szczęścia (274–296). Warszawa: Difin.
• Jach, Ł. (2012b). Cele życiowe i satysfakcja z życia studentów o różnych profilach temporalnych. Psychologia Jakości Życia, 11, 127-144.
• Kasser, T. (2010). Materialism and its Alternatives. W: A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależności (s. 127-141). Sopot: GWP.
• Kasser, T., Cohn, S., Kanner, A.D., Ryan, R.M. (2007). Some Costs of American Corporate Capitalism: A Psychological. Exploration of Value and Goal Conflict. Psychological Inquiry, 18, 1-22.
• Miller, G . (2010). Teoria szpanu. Seks, ewolucja i zachowania klienta (przeł. B. Reszuta). Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Mróz, B. (2010). Dyskretny urok konsumpcjonizmu. Szkic do portretu konsumenta XXI wieku. W: A.M. Zawadzka, M. Górnik-Durose (red.), Życie w konsumpcji, konsumpcja w życiu. Psychologiczne ścieżki współzależności. (s. 15–33). Sopot: GWP.
• Różycka, J., Wojciszke, B. (2010). Skala wiary w grę o sumie zerowej. Studia Psychologiczne, 48, 33–44.
• Ryan, R.M., Deci, E.L. (2000). Self-Determination Theory and the Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development, and Well-Being. American Psychologist, 55, 68–78.
• Seligman, M.E.P. (2008). Psychologia pozytywna. W: J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka (s. 18–32). Warszawa: PWN
• Vansteenkiste, M., L ens, V., Deci, E.L. (2006). Intrinsic Versus Extrinsic Goal Contents in Self-Determination Theory: Another Look at the Quality of Academic Motivation. Educational Psychologist, 41, 19–31.
• Vohs, K.D., Schooler, J.W. (2008). The Value of Free Will. Encouraging a Belief in Determinism Increases Cheating. Psychological Science, 19, 49–54.

Identifiers

DOI

10.14659/pjoep.2013.04.03