Bibliografia piśmiennictwa zakonników z sekularyzowanych klasztorów działających na obszarze diecezji kieleckiej i sandomierskiej w XIX w.

• Authors: Krześniak-Firlej Danuta , Firlej Waldemar

Title variants

EN

A bibliography of writings by monastics from secularised monasteries active in the Dioceses of Kielce and Sandomierz in the 19th century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi biograficzno-bibliograficzne zestawienie prezentujące życiorysy i publikacje 16 zakonników – siedmiu pijarów, po dwóch dominikanów, reformatów i komunistów (zwanych też bartolomitami, bartoszkami lub księżmi życia wspólnego) oraz po jednym przedstawicielu zakonów bernardynów, jezuitów i paulinów – którzy po wystąpieniu z zakonu pracowali w duszpasterstwie na obszarze diecezji kieleckiej i sandomierskiej w latach 1773–1900. Większość z nich opuściła klasztory w wyniku kasat lub działalności patriotycznej. Tylko w nielicznych przypadkach porzucenie zakonu było decyzją samodzielną, być może podyktowaną chęcią prowadzenia pracy naukowej. Duchowni z charakteryzowanej grupy różnią się znacznie liczbą publikacji i podejmowaną w nich problematyką. Część prac ma charakter niewątpliwie naukowy (z zakresu filozofii, historii, nauk społecznych lub przyrodniczych), a ich autorzy byli członkami towarzystw naukowych w Krakowie i Warszawie. Osobny dział w twórczości piśmienniczej omawianej grupy duchownych stanowią kazania, homilie (ciekawostką są homilie ks. Adama Burzyńskiego napisane w języku arabskim podczas pracy misyjnej na Bliskim Wschodzie), mowy okolicznościowe, katechizmy i modlitewniki. W ich spuściźnie piśmienniczej znajdziemy też przekłady na język polski zbiorów kazań autorów włoskich i francuskich, przybliżające szerokiej rzeszy kapłanów zachodnioeuropejską myśl kaznodziejską.

EN

The article is a biographical-bibliographic compilation presenting the biographies and publications of 16 monastics – seven Piarist Fathers, two Dominicans, Refomati and members of the Apostolic Union of Secular Priests, and one Bernardine Father, one Jesuit and one Pauline Father – who after leaving their orders worked in the Dioceses of Kielce and Sandomierz in 1773–1900. Most of them left their monasteries as a result of dissolutions or patriotic activities. Only in some cases was a decision to abandon the order taken independently and was perhaps motivated by a desire to undertake scholarly work. The clergymen from the analysed group differ significantly when it comes to the number of their publications and topics they tackle. Some of the writings are undoubtedly scholarly (dealing with matters concerning philosophy, history, social or natural sciences) and their authors were members of scholarly societies in Cracow and Warsaw. A separate group of works by the analysed clergymen is made up of sermons, homilies (interesting among them being those by Father Adam Burzyński written in Arabic during his missionary work in the Middle East), occasional speeches, catechisms and prayer books. Their writings also include translations into Polish of collections of sermons by Italian and French authors, translations that gave a large group of priests an insight into Western European preaching.

Keywords

PL

diecezja kielecka; diecezja sandomierska; zakonnicy; piśmiennictwo księży; życiorysy księży

EN

Diocese of Kielce; Diocese of Sandomierz; monastics; writings of priests; biographies of priests

• Journal: Hereditas Monasteriorium
• Year: 2016
• Volume: 8
• Pages: 159-239

Contributors

author

Krześniak-Firlej Danuta

• Instytut Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

author

Firlej Waldemar

• Instytut Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach