Co to znaczy rozumieć? Alfreda Schütza koncepcja świata życia jako perspektywa poznawcza i metodologiczna

• Authors: Mariusz Zemło

Title variants

EN

What Does it Mean to Understand? Alfred Schütz’s Concept of Life-World as a Perspective of Recognition and Methodology

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule zostały nakreślone ramy, w których można prowadzić dyskusję na temat kategorii rozumienia, uwzględniając propozycje, które wyszły spod pióra Alfreda Schütza. Wstępnie także ta dyskusja została zainicjowana. Dotyczyła ona uwarunkowań decydujących o możliwości rozumienia, jak i samego rozumienia. Kwestię rozważono w dwóch kontekstach: działania przebiegającego w świecie życia oraz procedur badawczych podejmowanych przez uczonego. Poglądy Schütza starano się zarysować nie tylko w sposób referujący, lecz także na stworzonej kanwie prezentacyjnej zasygnalizować słabe punkty lub kontrowersje, jakie budzą się w związku z jego ustaleniami, a odnoszą się do kluczowej kategorii. Niniejsze ustalenia można zatem traktować jako zaproszenie do głębszych studiów nad inspirującymi pismami reprezentanta „socjologii fenomenologicznej”.

EN

The following article sets the parameters in which one can introduce the discussion about the category of understanding, establishing the propositions which were conceived by Alfred Schütz. It encompasses the reasoning and grounding principles of the ability of understanding to exist as well as the concept of “understanding” itself. The question at hand was considered in two contexts: those of the efforts of someone within the life-world and the research methodology undertaken by researchers. The aim was to give a general idea of Schütz’s viewpoint in a referral manner to bring to light the weak points and controversies which are presented in connection with the key category of understanding.

Keywords

PL

Alfred Schütz; świat życia codziennego; rozumienie; socjologia wiedzy; metodologia

EN

Alfred Schütz; life-world; understanding; sociology knowledge; methodology

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2016
• Volume: 8(44)
• Issue: 4
• Pages: 67-94

Contributors

author

Mariusz Zemło

• Instytut Socjologii i Kognitywistyki, Uniwersytet w Białymstoku

References

• Berger P.L., Luckmann T.: Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, Warszawa: PIW 1983.
• Husserl E.: Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna, tłum. W. Walczewska, Toruń: Comer 1999.
• James W.: The Principles of Psychology, t. II, New York: Holt and Company 1890.
• Krasnodębski Z.: Próba fenomenologicznego uzasadnienia socjologii rozumiejącej: Alfred Schütz, w: Z. Krasnodębski, Rozumienie ludzkiego zachowania. Rozważania o filozoficznych podstawach nauk humanistycznych i społecznych, Warszawa: PIW 1986, s. 112-144.
• Mannheim K.: On the Interpretation of Weltanschauung, w: K. Mannheim, Essays on the Sociology of Knowledge, London: Routledge & Kegan Paul 1964, s. 33-83.
• Natanson M.: Alfred Schütz on Social Reality and Social Science, w: Phenomenology and Social Reality. Essays in Memory of Alfred Schütz, red. M. Natanson, The Hague: Martinus Nijhoff 1970, s. 101-121.
• Natanson M.: Introduction, w: A. Schütz, Collected Papers I, The Hague: Martinus Nijhoff 1962, s. XXV-XLVII.
• Schütz A.: Collected Papers I, The Hague: Martinus Nijhoff 1962.
• Schütz A.: Collected Papers II, The Hague: Martinus Nijhoff 1964.
• Schütz A.: Fenomenologia i nauki społeczne, tłum. D. Lachowska, w: Fenomenologia i socjologia, red. Z. Krasnodębski, Warszawa: PWN 1989, s. 107-130.
• Schütz A.: O wielości rzeczywistości, tłum. B. Jabłońska, w: A. Schütz, O wielości światów, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2008, s. 17-56.
• Schütz A.: Reflections on the Problem of Relevance, New Haven–London: Yale University Press 1970.
• Schütz A.: Tworzenie pojęć i teorii naukach społecznych, w: A. Schütz, O wielości światów, tłum. B. Jabłońska, Kraków: Wydawnictwo Nomos 2008, s. 3-16.
• Schütz A.: Luckmann T.: The Structures of the Life-World, London: Heinemann 1974.

Identifiers

DOI

10.18290/rns.2016.44.4-4