Universal research approaches in designing development projects

• Authors: Adam Stabryła

Title variants

PL

Uniwersalne podejścia badawcze w projektowaniu przedsięwzięć rozwojowych

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The objective of the paper is presentation of the basic research approaches which significantly enhance designing the development of an organisation (activities of companies, institutions, larger systems). They constitute concepts of attitudes to problems in designing and, at the same time, express a specific research angle for creating future economic, organisational, technical and others solutions. The structure of the paper follows a specific chronology of changes in universal research approaches, that is the ones that were relatively most commonly applied. It has to be emphasised that research approaches only give directions to studies and implementations, and the developed formula of analytical instruments is represented by detailed methodologies and their methods, techniques, and algorithms (which corresponds with methodology understood pragmatically). The research approaches highlighted in the paper are: the functional approach, the methodology of the functional analysis of the product, the value analysis, the expert approach, benchmarking, improvement and base designing, the scenario method and foresight. These approaches are based to a higher or lesser degree on diagnostic research (assessment of the actual situation), relating them then with development of template models. The latter form the basis for preparation of functional solutions, that is various types of designs, products, strategies, plans, scenarios, systems of management and other. The paper consists of eight sections. Preliminary notes define the review function of text and the reference of the selected research approaches. Functional approach discusses the scope of applications of this concept and the essence of the technique of function study. Then, Methodology of functional product analysis presents the characteristics of its individual stages, with special attention paid to determination of the degree of meeting the function. This section is supplemented with presentation of the scope of applications of the Method of value analysis and the stages of the research proceedings in this method. The next section is dedicated to the Expert approach, which presents the Delphic method and the cycle of organisation of expert research. The next section, Benchmarking, highlights the template issue and presents types of benchmarking and its methodology (according to R.C. Camp). Improvement and base designing discusses the scope of these concepts and explains the essence of the system-based approach, pattern modelling and idealisation. The last section of the paper deals with the Scenario method and the Foresight concept. It presents different research attitudes towards the future, the specific nature of the scenario method and its close relation to the foresight concept. As regards the last issue, its features, the scope of applications and methodology are discussed.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych podejść badawczych, jakie w istotny sposób wspomagają projektowanie rozwoju organizacji (działalności przedsiębiorstw, instytucji, większych systemów). Stanowią one koncepcje ujęcia problemów projektowania, a zarazem wyrażają określoną postawę badawczą względem kreowania przyszłych rozwiązań gospodarczych, organizacyjnych, technicznych i innych. Struktura artykułu zachowuje określoną chronologię kształtowania się uniwersalnych podejść badawczych, a więc tych, które miały stosunkowo najbardziej powszechne zastosowania. Należy przy tym podkreślić, iż podejścia badawcze ukierunkowują jedynie prace studialne i wdrożenia, natomiast rozwinięta formuła instrumentarium analitycznego jest reprezentowana przez szczegółowe metodyki i właściwe dla nich metody, techniki, algorytmy (czemu odpowiada metodologia rozumiana w sensie pragmatycznym). Wyróżnione w prezentowanym opracowaniu podejścia badawcze to: podejście funkcjonalne, metodyka analizy funkcjonalnej wyrobu, analiza wartości, podejście eksperckie, benchmarking, projektowanie usprawniające i bazowe, metoda scenariuszowa i foresight. Podejścia te w większym lub mniejszym stopniu opierają się na badaniach diagnostycznych (ocenie stanu faktycznego), wiążąc je następnie z tworzeniem modeli-wzorców. Te ostatnie są podstawą przygotowania rozwiązań użytkowych, a więc różnego rodzaju projektów, wyrobów, strategii, planów, scenariuszy, systemów zarządzania i innych. Charakterystyka artykułu dotyczy ośmiu punktów. W Uwagach wstępnych sformułowano funkcję przeglądową tekstu oraz przedmiotowe odniesienie wyróżnionych podejść badawczych. W punkcie Podejście funkcjonalne omówiono zakres zastosowań tej koncepcji oraz istotę tech¬niki badania funkcji. W kolejnym punkcie Metodyka analizy funkcjonalnej wyrobu przedsta¬wiono charakterystykę poszczególnych jej etapów, zwracając szczególną uwagę na określenie stopnia spełniania funkcji. Dopełnieniem niniejszego punktu jest prezentacja zakresu zastosowań metody analizy wartości oraz etapy postępowania badawczego w tej metodzie. Dalszy punkt artykułu to Podejście eksperckie. Tu zaprezentowano metodę delficką oraz cykl organizacji badań eksperckich. W następnym punkcie Benchmarking wyeksponowano problem wzorca, a także przedstawiono rodzaje benchmarkingu i jego metodykę (według R.C. Campa). W punkcie Projektowanie usprawniające i bazowe omówiono zakres tych koncepcji, jak również wyjaśniono sens podejścia systemowego, modelowania wzorcującego oraz idealizacji. Ostatni punkt artykułu to Metoda scenariuszowa i koncepcja foresight. Tu przedstawiono różne postawy badawcze wobec przyszłości, specyfikę metody scenariuszowej i jej ścisłe powiązanie z koncepcją foresight. W odniesieniu do tej ostatniej scharakteryzowano jego wyróżniki, zakres zastosowań oraz metodykę.

Keywords

EN

functional approach; value analysis; expert approach; benchmarking; improvement and base designing; scenario method; foresight concept

PL

podejście funkcjonalne; analiza wartości; podejście eksperckie; benchmarking; projektowanie usprawniające i bazowe; metoda scenariuszowa; koncepcja foresight

• Publisher: Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna
• Journal: Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
• Year: 2011
• Issue: 2(19)
• Pages: 141-153

Dates

printed

2011-12

Contributors

author

Adam Stabryła

• Małopolska School of Economics in Tarnów, Chair of Management

References

• Bright J.R., Schoeman M.E.F. 1978. Prognozowanie w technice. Transl. by K. Kasiński et al. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
• Cieślak M. (ed.). 2005. Prognozowanie gospodarcze: Metody i zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 83-01-14421-1.
• Fabiańska K., Rokita J. 1986. Planowanie rozwoju przedsiębiorstwa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. ISBN 83-208-0547-3.
• Godet M. 1987. Scenarios and strategic management. London: Butterworths Scientific Publications.
• Klasik A. (ed.). 1993. Planowanie strategiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Kotarbiński T. 1975. Traktat o dobrej robocie. Wrocław, Warszawa and Kraków: Ossolineum.
• Lisiński M., Martyniak Z. 1981. Analiza wartości organizacji, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Martyniak Z. 1999. Metody organizacji i zarządzania. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie. ISBN 83-7252-014-3.
• Martyniak Z. 2002. Nowe metody i koncepcje zarządzania. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie. ISBN 83-7252-142-5.
• Stępowski M. (ed.). 1977. Nowe techniki organizatorskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.