Teologia przebudzenia religijnego według Charlesa Finneya. Kontekst historyczny, źródła i jej wpływ na późniejszy rewiwalizm

• Authors: Hałambiec Kamil

Title variants

EN

Charles Finney and a Theology of Revival of Religion. Historical-biographical context as well as its impact on later revivalism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Charakterystykę i podstawowe cechy rewiwalizmu datuje się od powstania w XVIII wieku przebudzenia metodystycznego. John Wesley nauczał o potrzebie doświadczenia „drugiego błogosławieństwa” (second blessing), jakim według niego było całkowite uświęcenie, co można odnaleźć w swego rodzaju sukcesji realizowanej przez XIX-wieczny ruch przebudzenia uświęceniowego. Jednakże najwybitniejszym teologiem przebudzenia w XVIII wieku nie był John Wesley – którego wpływy sięgały nie tylko całej Anglii, ale i Ameryki – lecz Jonathan Edwards, który jako pierwszy dokonał systematycznego opisu przebudzenia religijnego. Kontynuatorem, ale i reformatorem jego myśli przebudzeniowej, był uznawany za najwybitniejszego spośród kaznodziejów przebudzeniowych Charles Finney. Jego wpływ na teologię i praktykę ewangelizacyjną jest tak wielki, że Finneya nazywa się „ojcem współczesnego rewiwalizmu”. Celem niniejszego studium jest ukazanie samej istoty teologii Finneya z uwzględnieniem akcentu, jaki położony jest w niej na przebudzenie, w jej historyczno-biograficznym kontekście oraz zaznaczeniem wpływu na cały ruch przebudzeniowy.

EN

Classic descriptions of revivals and its characteristics began with the XVIII-century Methodist one. John Wesley’s teaching regarding the necessity of experiencing ‘a second blessing’ – a total sanctification in his view – can be found throughout the XIX-century Holiness Movement that cherished this particular idea. The greatest theologian of revivalism in XVIII century, however, was not Wesley, whose influence extended even to America, but Jonathan Edwards, the first to have systematically described religious renewals. His follower, but also a modifier of his teachings, was Charles Finney, possibly the most acclaimed among revival theologians. His influence on theology and evangelism was so significant that he has been hailed ‘the Father of modern revivalism’. My intention here is to present the core of Finney’s theology in its historical-biographical context as well as to demonstrate its impact on later revivalism.

Keywords

PL

Charles Finney; rewiwalizm; przebudzenie; religijne ożywienie; ruch uświęceniowy

EN

Charles Finney; Revivalism; Revival; religious awakening; Holiness Movement

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2015
• Volume: 57
• Issue: 3
• Pages: 299-318

Contributors

author

Hałambiec Kamil

References

• Aspects of Pentecostal-Charismatic Origins, red. V. Synan, New Jersey 1975.
• Benedyktowicz W., Bracia z Epworth, Warszawa 1971.
• Bingham D.J., Pocket History of the Church, Downers Grove IL 2002.
• Boardman G.N., A History of New England Theology, New York 1899.
• Christian History, Volume VII, Number 4, Issue 20.
• Cottret B., Kalwin, Warszawa 2000.
• Dictionary of Christianity in America, red. D.G. Reid, Downers Grove IL. 1990.
• Drummond L.A., Charles Grandison Finney and the Birth of Modern Evangelism, London-Sydney 1983.
• Encyclopedia of Religious Revivals in America, red. Michael McClymond, Vol. 1: A-Z, Westport-Connecticut-London, 2007.
• Finney Ch., Crystal Christianity, Pittsburg 1985.
• Finney Ch., Duchowe przebudzenie, Warszawa 1969.
• Finney Ch., Odpowiedzi na modlitwę, Minnesota 1982.
• Finney Ch., Revival Lectures, Michigan 1993.
• Finney Ch., Systematic Theology, Minnesota 1965.
• Grudem W., Systematic Theology, Michigan 1994.
• Hambrick-Stowe Ch.E., Charles G. Finney and the Spirit of American Evangelicalism, Grand Rapids Michigan 1996.
• Harding W.H., Finney’s Life and Lectures, London 1943.
• Haykin M.A.G., Jonathan Edwards: The Holy Spirit in Revival, New York 2005.
• Historia chrześcijaństwa, red. A. Hastings, Warszawa 2002.
• Kelley B.M., Yale. A History, New Haven 1974.
• Lelievre M., Jan Wesley, życie i dzieło, Warszawa 1930.
• Lovelace R.F., Dynamics of Spiritual Life: An Evangelical Theology of Renewal, Downers Grove IL 1979.
• MacArthur J.F., Jr., Ashamed of the Gospel: When the Church Becomes Like the World, Wheaton 1993.
• McLoughlin W.G., Modern Revivalism. Charles Grandison Finney to Billy Graham, New York 1959.
• McLoughlin W.G., Revivals, Awakenings, and Reform, Chicago 1978.
• Miller P., Jonathan Edwards, Amherst 1981.
• New York Times, Published: August 17, 1875.
• Siemieniewski A., Ewangelikalna duchowość nowego narodzenia a tradycja katolicka, Wrocław 1997.
• Stone B.W., The Biography of Eld. Barton Warren Stone. Written by Himself, Cincinatti 1847.
• Stott J., Krzyż Chrystusa, Katowice 2003.
• Sweet W.W., Revivalism in America, Its Origin, Growth and Decline, New York 1945.
• Synan V., The Holiness-Pentecostal Movement in the United States, Michigan 1981.
• The Founders Journal, No 9 (Summer 1992).
• Warfield B.B., Studies in Perfectionism, Grand Rapids 1958.
• Wesley J., Poucz mnie o tym, czego nie wiem. Zbiór kazań, Warszawa 2001.
• Wiley H.O., Christian Theology, vol. II, Kansas City 1952.