Rodzina wobec śmierci dziecka. Żałoba, kryzys, wsparcie społeczne

• Authors: Stankiewicz Katarzyna

Title variants

EN

A Family and a Death of a Child. Bereavement and Social Support

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie śmierci dziecka jako sytuacji kryzysowej dla rodziny jako systemu i jej członków, jak również analiza potencjalnych wyzwań i zagrożeń związanych ze wsparciem społecznym w tych okolicznościach. Autorka odnosi się do kwestii żałoby po śmierci dziecka jako szczególnego rodzaju żałoby, opisując dynamikę procesu oraz czynniki warunkujące jego prawidłowy przebieg. Śmierć dziecka jest postrzegana jako przyczyna kryzysu. Autorka przedstawia zasoby jednostki i rodziny, które umożliwiają radzenie sobie z tym szczególnym doświadczeniem i podkreśla potrzebę wielowymiarowego wsparcia społecznego, które jest konieczne, aby przetrwać taką gehennę. Jednocześnie określane są potencjalne przeszkody związane z udzielaniem takiego rodzaju wsparcia, których przyczyną jest głównie ich nieadekwatność. Uczestnictwo w zewnętrznej grupie wsparcia zostało przedstawione przez autorkę jako alternatywa dla wsparcia ze strony krewnych dotkniętych śmiercią dziecka.

EN

The paper aims at presenting a child’s death as a critical incident both for a family viewed as a system and for its members, and examines the potential challenges and dangers faced when a social support is given in such circumstances. The author addresses the issue of bereavement after a child’s death as a particular type of mourning, describing the dynamics of the process and factors conditioning its proper course. A child’s death is seen as a cause of crisis. The author presents individual and family resources, which enable parents to cope with this particular experience and emphasises the need of the multidimensional social support that is necessary for parents to survive such an ordeal. At the same time the potential obstacles are defined when such as support is given, which mainly refers to its inadequacy. Participation in an external support group is presented by the author as an effective alternative to support given by the relatives of those affected by a child’s death.

Keywords

PL

rodzina; śmierć dziecka; strata dziecka; kryzys; żałoba; wsparcie społeczne

EN

family; child’s death; crisis; bereavement; social support

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2015
• Volume: 2/36
• Pages: 237-249

Contributors

author

Stankiewicz Katarzyna

• Uniwersytet Gdański

References

• Badura-Madej, Wanda. „Podstawowe pojęcia teorii kryzysu i interwencji kryzysowej”. W: Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, wybór i oprac. Wanda Badura-Madej, 15–31. Warszawa: Interart, 1996.
• Badura-Madej, Wanda. „Problematyka utraty, osierocenia i żałoby w praktyce interwencji kryzysowej”. W: Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, wybór i oprac. Wanda Badura-Madej, 157–174. Warszawa: Interart, 1996.
• Barton-Smoczyńska, Izabela. „Adaptacja kobiet po śmierci dziecka poczętego”. W: Poronienie. Zrozumieć rodziców po stracie, red. Cyprian Klahs, 109–125. Poznań: W drodze, 2010.
• Barton-Smoczyńska, Izabela. O dziecku, które odwróciło się na pięcie. Łomianki: NAF, 2006.
• Dodziuk, Anna. „O śmierci – z dziećmi tak jak z dorosłymi”. W: Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, red. Józef Binnebesel, Anna Janowicz, Piotr Krakowiak, 167–180. Gdańsk: Via Medica, 2009.
• Frankl, Viktor E. Psychoterapia dla każdego. Warszawa: Pax, 1978.
• Grzybowski, Przemysław P. „Pedagogiczne cele i aspekty kształcenia tanatologicznego pedagogów i nauczycieli”. W: Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, red. Józef Binnebesel, Anna Janowicz, Piotr Krakowiak, 7–19. Gdańsk: Via Medica, 2009.
• Herbert, Martin. Żałoba w rodzinie, przeł. Monika Gajdzińska. Gdańsk: GWP, 2005.
• Kawula, Stanisław. „Rodzina o skumulowanych czynnikach patogennych”. W: Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki, Stanisław Kawula, Józefa Brągiel, Andrzej W. Janke, 114–152. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1997.
• Kawula, Stanisław. „Wsparcie społeczne – kluczowy wymiar pedagogiki społecznej”. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 2 (1996): 6–7.
• Kawula, Stanisław. „Wsparcie społeczne”. W: Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, red. Danuta Lalak, Tadeusza Pilch, 338–341. Warszawa: „Żak”, 1999.
• Krakowiak, Piotr. Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla pomagających i dla osób w żałobie. Gdańsk: Via Medica, 2007.
• Krasiejko, Izabela. Metodyka działania asystenta rodziny. Różne modele pracy terapeutycznej i socjalnej z rodziną. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 2012.
• Kubacka-Jasiecka, Danuta. Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2010.
• Leśniak, Elżbieta, Agnieszka Dobrzyńska-Mesterhazy. „Rodziny w kryzysie: diagnoza i interwencja kryzysowa”. W: Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, wybór i oprac. Wanda Badura-Madej, 83–101. Warszawa: Interart, 1996.
• Melosik, Zbyszko. „Kultura popularna jako czynnik socjalizacji”. W: Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwierski, t. 2, 68–93. Warszawa: PWN, 2009.
• Nowak, Barbara M. Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne. Warszawa: PWN, 2012.
• Nowak, Katarzyna. „Czynniki utrudniające przebieg procesu żałoby”. W: Psychologiczne aspekty doświadczania żałoby, red. Stefan Steuden, Stanisława Tucholska, 35–49. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.
• Ogińska-Bulik, Nina. Pozytywne skutki doświadczeń traumatycznych, czyli kiedy łzy zamieniają się w perły. Warszawa: Difin, 2013.
• Ogryzko-Wiewiórowska, Mirona. Rodzina i śmierć. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1994.
• Okla, Wiesława. „Pomoc psychologiczna w sytuacji utraty”. W: Psychologiczne aspekty doświadczania żałoby, red. Stefan Steuden, Stanisława Tucholska, 199–205. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.
• Ostrowska, Antonina. Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1997.
• Pilecka, Barbara. Kryzys psychologiczny. Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2004.
• Sanders, Catherine. Jak przeżyć stratę dziecka, przeł. Elżbieta Knoll. Gdańsk: GWP, 2001.
• Sanders, Catherine. Powrót nadziei, przeł. Elżbieta Knoll. Gdańsk: GWP, 1996.
• Sereda, Andrzej. „Poradnictwo pastoralne w sytuacji utraty osób bliskich”. W: Psychologiczne aspekty doświadczania żałoby, red. Stefan Steuden, Stanisława Tucholska, 233–240. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.
• Sędek, Grzegorz. „Jak ludzie radzą sobie z sytuacjami, na które nie ma rady?”. W: Złudzenia, które pozwalają żyć, red. Mirosław Kofta, Teresa Szustrowa, 226–248. Warszawa: PWN, 2001.
• Sęk, Helena. „Stres krytycznych wydarzeń życiowych”. W: Zdrowie – stres – zasoby, red. Helena Sęk, Tomasz Pasikowski, 13–22. Poznań: Wydawnictwo Humaniora, 2001.
• Stankiewicz, Katarzyna, Alicja Zbierzchowska. „Dwa przypadki wydarzeń niepunktualnych w życiu kobiety – przedwczesne rozpoczęcie i zakończenie macierzyństwa. Analiza teoretyczna”. Niepełnosprawność 15 (2014): 111–121.
• Szymołon, Józef. „Wsparcie w procesie żałoby”. W: Psychologiczne aspekty doświadczania żałoby, red. Stefan Steuden, Stanisława Tucholska, 241–251. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.
• Tucholska, Stanisława. „Psychologiczna analiza procesu żałoby”. W: Psychologiczne aspekty doświadczania żałoby, red. Stefan Steuden, Stanisława Tucholska, 11–33. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.
• Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, wybór i oprac. Wanda Badura-Madej. Warszawa: Interart, 1996.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2015.035