Ke kořenům makedonského písemnictví

• Authors: Ribarova Zdenka

Title variants

EN

ON THE ROOTS OF THE MACEDONIAN LITERACY

• Languages of publication: CS

Abstracts

EN

The use of Church Slavonic texts as resources for the study of the history of Macedonian language requires a serious deep level analysis in order to define the structure of the Church Slavonic language system on all its level. The structure of the literary language can be differentiated in several types of features: specific literary features unknown in the dialectal language; hybrid features, i.e. features based on dialectal grounds but developed in Old Slavonic in a specific way; dialectal features of various origins, differentiated chronologically or locally. The Macedonian Recension of the Church Slavonic language from its gradual beginning during the 11th century, especially in the second half, reaches its full development in the 12th century, when there is a consolidation of the basic norms of the Macedonian Church Slavonic literacy. The consolidation of these norms is connected and in continuity with the Old Slavonic Glagolitic period in the work of the Ohrid literary center. The paper presents representative examples that characterize the language of the Macedonian Old Church Slavonic literacy on orthographic, phonological, morpho-syntactic and lexical level.

Keywords

EN

Macedonian Recension of the Church Slavonic language; Ohrid literary center; orthographic; phonological, morpho-syntactic and lexical features

• Publisher: Committee on Slavic Studies, Polish Academy of Sciences
• Journal: Rocznik Slawistyczny
• Year: 2017
• Volume: 66
• Pages: 65-78

Contributors

author

Ribarova Zdenka

References

• Crvenkovska 2006: Црвенковска Е., Јазикот и стилот на триодот, Скопје.
• Havlová E., 1992, K sémantickému vývoji slov. věkъ, „Slavia“, roč. 61, s. 467–472 (= Phiolologia Slavica in honorem Francisci Venceslai Mareš septuagenario).
• Koneski 1966: Конески Б., Охридска книжевна школа, [во:] Словенска писменост. 1050-годишнина на Климент Охридски, ред. одбор П. Хр. Илиевски и др., Охрид: Народен музеј, с. 57–62.
• Koneski 1975: Конески Б., Варијантите на црковнословенскиот јазик во Македонија во првата половина на XIV век, [во:] idem, Од историјата на јазикот на словенската писменост во Македонија, Скопје, с. 72–77.
• Koneski 1976: Конески Б., Белешки за Добромировото евангелие, „Прилози = Contributions“ Македонска академија на науките и уметностите. Одделение за лингвистика и литературна наука, кн. I (1–2), с. 1–9.
• Koneski 1982: Конески Б., Историја на македонскиот јазик, Скопје.
• Koneski 1983: Конески Б., Руското јазично влијание врз македонските текстови од XII–XIV век, [во:] Реферати на македонските слависти за IX меѓународен славистички конгрес во Киев, ред. одбор Б. Конески, Г. Сталев-Поповски, Т. Стаматовски, Скопје, с. 25–28.
• Koneski 1986: Конески Б., O Маријинском јеванђељу, „Јужнословенски филолог“, vol. 42, с. 67–70.
• Koneski 1988: Конески Б., Јазични контакти меѓу старата македонска и руска писменост, [во:] Кирило-методиевскиот (старословенскиот) период и Кирило-Методиевската традиција во Македонија. Прилози од научниот собир одржан по повод 1100-годишнината од смртта на Методий Солунски, ред. Б. Конески, Б. Видоески, Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, с. 51–56.
• Koneski 1989: Конески Б., Света гора и старословенските ракописи, [во:] Климент Охридски и улогата на Охридската книжевна школа во развитокот на словенската просвета. Материјали од научен собир одржан во Охрид од 25 до 27 септември 1986 година, ред. М. Матевски, Б. Конески, Д. Коцо, Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, с. 97–100.
• Koneski 2001: Конески Б., Историска фонологија на македонскиот јазик. Со општ поглед врз фонолошкиот развиток на македонскиот јазик и со карта на македонските дијалекти од Божидар Видоески, ред. Љ. Спасов, Скопје: Македонска академија на науките и уметностите.
• Kurz J., 1969, Učebnice jazyka staroslověnského, Praha.
• Kurz J., 1970, Nazalni vokali u Asemanovu kodeksu, „Slovo“, vol. 20, s. 5–28.
• Mareš F. V., 2000a, Staroslovanský spisovný jazyk ve velkomoravském státě, [v:] idem, Cyrilometodějská tradice a slavistika, Praha, s. 46–60.
• Mareš F. V., 2000b, Původ textu Makedonského cyrilského lístku, [v:] idem, Cyrilometodějská tradice a slavistika, Praha, s. 153–160.
• Mareš F. V., 2000c, Slovanští světci v Assemanově evangeliu, [v:] idem, Cyrilometodějská tradice a slavistika, Praha, s. 247–255.
• Mošin 1988: Мошин В. А., Мысли о начале славянского письма и об архаическом периоде южнославянской письменности в X веке, [во:] Кирило-методиевскиот (старословенскиот) период и Кирило-Методиевската традиција во Македонија. Прилози од научниот собир одржан по повод 1100-годишнината од смертта на Методий Солунски, ред. Б. Конески, Б. Видоески, Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, с. 85–96.
• Moszyński L., 1988, Wymowa glagolskich wstawek triodu Bitolskiego, [во:] Јазичните појави во Битола и Битолско денеска и во минатото. Реферати од научниот собир одржан од 7 до 9 септември 1984 година во Битола, ред. Б. Видоески, Т. Стаматоски, Ѓ. Лумбуровски, Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, с. 41–46.
• Речник на црковнословенскиот јазик од македонска редакција, I, 2006, Вовед. a-b, гл. уред. З. Рибарова, Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков‟.
• Речник на црковнословенскиот јазик од македонска редакција, II, 2008–2013, Fv - v7ysok7, св. 8–12, гл. уред. З. Рибарова, Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков‟.
• Ribarova Z., 1991, Makedonská redakce církevní slovanštiny, „Slavia“, roč. 60, s. 248–263 (= Palaeoslovenica : Sborník oddělení srovnávací slovanské jazykovědy Ústavu jazyků a literatur ČSAV, Praha 1991, s. 248–263).
• Ribarova 2005a: Рибарова З., Кон проучување на моравизмите во македонските црковнословенски текстови, [во:] eadem, Јазикот на македонските црковнословенски текстови, Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, с. 18–44.
• Ribarova 2005b: Рибарова З., Поглед врз јазикот на македонските црковнословенски текстови, [во:] eadem, Јазикот на македонските црковнословенски текстови, Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, с. 75–92.
• Ribarova 2009a: Рибарова З., Кон адвербијализацијата на предлошките конструкции во македонските црковнословенски текстови, [во:] eadem, Палеословенистички студии, Посебни изданија, кн. 63, Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков‟, с. 81–88.
• Ribarova 2009b: Рибарова З., Цркословенските текстови како извори за историјата на македонскиот јазик, [во:] eadem, Палеословенистички студии, Посебни изданија, кн. 63, Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков‟, с. 97–104.
• Ribarova 2009c: Рибарова З., Источнословенски предлошки на македонските ракописи, [во:] eadem, Палеословенистички студии, Посебни изданија, кн. 63, Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков‟, с. 105–112.
• Ugrinova-Skalovska 1976: Угринова-Скаловска Р., За некои особености на македонската варијанта на црковнословенскиот јазик. „Slovo“, vol. 25–26, с. 175–184.
• Ugrinova-Skalovska 1977: Угринова-Скаловска Р., Лексиката на црковнословенските споменици во Македонија. [во:] Предавања на X семинар за македонски јазик, литература и култура, Скопје, с. 22–28.
• Ugrinova-Skalovska 1978: Угринова-Скаловска Р., Морфолошките одлики на црковнословенскиот јазик во македонските книжевни споменици, [во:] Предавања на XI семинар за македонски јазик, литература и култура, Скопје, с. 85–94.
• Ugrinova-Skalovska 1982: Угринова-Скаловска Р., Правописни одлики на црковнословенските ракописи во Македонија, [во:] Предавања на XV семинар за македонски јазик, литература и култура, Скопје, с. 135–140.
• Večerka R., 1971, Vliv řečtiny na staroslověnštinu, „Listy filologické“, vol. 94, s. 129–151.
• Večerka 1994: Вечерка Р., Фонетико-фонологическая и правописно-графическая характеристика старославянских рукописей, [в:] Старославянский словарь (по рукописям X‒XI веков), ред. Р. М. Цейтлин, Р. Вечерка, Е. Блахова, Москва: Русский язык, с. 26–40.
• Večerka R., 1999, Staroslověnština jako spisovný jazyk Velké Moravy, [v:] idem, Počátky slovanského spisovného jazyka. Studie z dějin staroslověnského písemnictví a jazyka do konce 11. století, Praha: Universita Karlova, s. 14–27.
• Vidoeski 1984: Видоески Б., Дијалектна диференцијација на македонскиот јазик, [во:] Зборник во чест на Блаже Конески, ред. одбор Б. Видоески и др., Скопје 1984, с. 53–76.
• Zagiba F., 1971, Das Slavische als Missionssprache (lingua quarta) und das Altkirchenslavische als lingua liturgica im 9. – 10. Jhdt. [v:] Studia palaeoslovenica. Sborník studií věnovaných k sedmdesátinám univ. prof. Dr. Josefa Kurze, uspoř. M. Bauerová, M. Štěrbová, Praha, s. 401–414.