Kanibale w ogrodzie Ewolucjonizm i jego demitologizacja w Jądrze ciemności Josepha Conrada

• Authors: Pacukiewicz Marek

Title variants

EN

Cannibals in the garden. Evolutionism and its demythologization in Joseph Conrad’s Heart of Darkness

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

Joseph Conrad in his works frequently tests contemporary scientific theories and ideologies by re-applying them to the ‘real’ world of the common thought (Allan Hunter’s notice) and confronting with a different cultural context. In the same way the writer deals with evolutionism: we find a lot of references to Darwinian “survival of the fittest” theory, Spencer’s social evolutionism and Huxley’s ethical considerations in Conrad’s works. In Heart of Darkness the writer travesties the metaphor of civilization as a garden which should be cultivated according to the universal rules of the “horticultural process”, the metaphor used by Huxley in Prolegomena to the Evolution and Ethics. Doing this, Conrad tends towards examining the ethical limitations of evolutionary theory applied as a justification for colonial genocide. Simultaneously, pointing to the necessity of synchronous and contextual approach to the problem of cultural relativism the writer tries to transcend the linear scheme of evolution based on the simplified opposition between nature and civilization.

Keywords

EN

cannibals; evolutionism; demythologization; Joseph Conrad’s "Heart of Darkness"

• Publisher: Uniwersytet Bielsko-Bialski
• Journal: Świat i Słowo
• Year: 2010
• Volume: 2010, nr 1(14)
• Pages: 104-120

Dates

published

2010-06

Contributors

author

Pacukiewicz Marek

• Uniwersytet Śłąski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice

References

• J. Conrad, Listy, wyb. i oprac. Z. Najder, przekł. H. Carroll-Najder, Warszawa 1968
• I. Watt, Conrad w wieku dziewiętnastym, przekł. M. Boduszyńska-Borowikowa, Gdańsk 1984
• A. Hunter, Joseph Conrad and the Ethics of Darwinism. The Challenges of Science, London & Sydney 1985
• M. Komornicka, Lord Jim, [w:] Conrad w oczach krytyki światowej, wyb. Z. Najder, War-szawa 1974
• R. Tennant, Joseph Conrad, London 1981
• J. Conrad, Jądro ciemności, przekł. A. Zagórska, [w:] tegoż, Dzieła, t. 6, Warszawa 1972
• K. Darwin, O pochodzeniu człowieka, [w:] Dzieła wybrane, t. 4, przekł. S. Panek, red. E. Stołychwo, Warszawa
• Z. Najder, Życie Josepha Conrada Korzeniowskiego, Lublin 2006
• K. Darwin, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, [w:] Dzieła wybrane, t. 2, przekł. S. Dickstein i J. Nusbaum, Warszawa 1959
• S. Lindqvist, Wytępić całe to bydło, przeł. M. Haykowska, Warszawa 2009
• K. Darwin, Autobiografia, [w:] tegoż, Autobiografia i wybór listów, [w:] Dzieła wybrane, t. 8, przekł. A. Iwanowicz, A. Krasicka, J. Połtowicz, S. Skowron, pod kierunkiem A. Ma-karewicza, W. Michajłowa, K. Petrusewicza, oprac. A. Staszewicz, Z. Wójcik, Warszawa 1960
• B. Kidd, The Science of Power, London 1920
• H. Spencer, Pierwsze zasady, [w:] Dzieła. Systemat filozofii syntetycznej, t. 1, przekł. J. K. Potocki, nakładem redakcyi tygodnika „Głos”, Warszawa 1886
• T. H. Huxley, Prolegomena, [w:] tegoż, Evolution and Ethics. Tekst oryginału za: Project Gutenberg, http://www.gutenberg.org/dirs/etext01/thx2010.txt; data dostępu: 29.10.2009 r.
• W. Irvine, Apes, Angels and Victorians. Darwin, Huxley, and Evolution, New York 1959
• P. Chmielewski, Kultura i ewolucja, Warszawa 1988, P. Lutyński, Ewolucjonizm w etnologii anglosaskiej a etnografia radziecka, Łódź 1956.
• J. Lubbock, Początki cywilizacji. Stan pierwotny człowieka i obyczaje dzikich współcze-snych, t. 3, przekł. B. i Z., Nakładem Redakcyi „Przeglądu Tygodniowego”, Warszawa 1873
• E.B. Tylor, Cywilizacja pierwotna. Badania rozwoju mitologji, filozofji, wiary, mowy, sztuki i zwyczajów, t. 2, przekł. Z. A. Kowerska, Wydawnictwo „Głosu”, Warszawa 1896
• A. Kuper, Między charyzma a rutyną. Antropologia brytyjska 1922–1982, przekł. K. Ka-niowska, Łódź 1987
• S. Renner, The Garden od Civilization: Conrad, Huxley, and the Ethics of Evolution, „Conradiana” 1975, nr 2
• K. Darwin, Podróż na okręcie „Beagle”, [w:] Dzieła wybrane, t. 1, przekł. K. Szarski, Warszawa 1959
• R. Barthes, Mit dzisiaj, przekł. W. Błońska, [w:] tegoż, Mit i znak. Eseje, wybór
• i słowo wstępne J. Błoński, Warszawa 1970
• Ta dziwna instytucja zwana literaturą. Z Jacquesem Derridą rozmawia Derrek Attridge, przekł. M.P. Markowski, „Literatura na świecie” 1998
• A. Mencwel, Wstęp: wyobraźnia antropologiczna, [w:] Antropologia kultury. Zagadnienia
• wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, L. Kolankiewicz, A. Mencwel, P. Rodak, wstęp i red. A. Mencwel, Warszawa 2005

Identifiers

ISSN

1731-3317