Recepcja twórczości literackiej Maksyma Gorkiego w Polsce

• Authors: Głuszkowski Piotr

Title variants

EN

Reception of Maxim Gorky’s Literary Works in Poland

RU

Восприятие литературного творчества Максима Горького в Польше

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper explores the reception of Maxim Gorky’s literary works in Poland in 1900–2018. At the beginning of the 20th century Gorky was among the most-translated Russian authors. Translations of his works were published in the former Polish territories under all partitions (Russian, Prussian and Austrian). In the years 1918–1939/1945, despite anti-Soviet attitudes of a significant part of Polish society, Gorky was still very popular. In the times of the Polish People’s Republic (1945–1989), the writer was characterized by the historians of Russian literature as a classic Soviet writer and the founder of the Socialist Realism. Polish scholars usually repeated views of their Soviet colleagues. Recently Gorky’s works attract attention rather of Polish writers and publicists (Józef Hen, Adam Michnik, Sylwia Frołow, Krzysztof Varga) than of historians of literature.

RU

В статье представлены особенности восприятия литературного творчества Максима Горького в Польше в 1900–2018 гг. В начале XX в. его произведения часто переводились на польский язык (в Российской империи, Австро-Венгрии и Германии). В 1920–1930 гг., несмотря на антисоветские настроения, Горький пользовался в Польше большой популярностью. В 1945–1989 гг. польские литературоведы, вслед за советскими учеными, представляли Горького как классика советской литературы и основателя методы соцреализма. В последнее время к творчеству Горького чаще обращаются писатели и публицисты (Юзеф Хен, Адам Михник, Силвия Фролов, Кшиштоф Варга), чем историки литературы.

Keywords

EN

Maxim Gorky; Alexei Peshkov; reception; Józef Hen; Russia; USSR; Russian literature

RU

Максим Горький; восприятие; Юзеф Хен; Россия; СССР; русская литература

• Publisher: Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
• Journal: Studia Rossica Gedanensia
• Year: 2019
• Issue: 6
• Pages: 83-96

Dates

published

2019-12-28

Contributors

author

Głuszkowski Piotr

• Uniwersytet Warszawski

References

• Baranowska, P. (2013a). „Kwestia kobieca” w twórczości Maksyma Gorkiego. Slavia Orientalis, 2 (62): 197–224.
• Baranowska, P. (2013b). Patriarchat na zakręcie: kobieta i mężczyzna w Rosji na przełomie XIX i XX wieku (opowiadanie Maksyma Gorkiego Urlop). Przegląd Rusycystyczny, 2 (35): 126–133.
• Baranowska, P. (2015). Typologia postaci we wczesnej twórczości Maksyma Gorkiego. Niepublikowana rozprawa doktorska napisana pod kirrunkiem prof, dr hab. A. Wołodźko-Butkiewicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Lingwistyki Stosowanej, Warszawa, http://depotuw.ceon.pl/handle/item/1465 (dostęp 15.09. 2018).
• Basinskij, P.V. (2006). Gorʹkij. Moskva: Molodaâ gvardiâ [Басинский, П.В. (2006). Горький. Москва: Молодая гвардия].
• Berberowa, N. (1998). Podkreślenia moje. Autobiografia. Przeł. E. Siemaszkiewicz. Warszawa: Noir sur Blanc.
• Berberova, N. (1997). Železnaâ ženŝina. W: Berberova, N. Čajkovskij. Železnaâ ženŝina. Moskva: Izdatelʹstvo imeni Sabašnikovyh [Берберова, Н. (1997). Железная женщина. B: Берберова, Н. Чайковский. Железная женщина. Москва: Издательство имени Сабашниковых].
• Breza, T. (1966). Krasnowiecki i inni – za: Lenarczyk, J. Maksym Gorki. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych: 350–351.
• Bykov, D. (2016). Gorʹkij. Moskva: Molodaâ gvardiâ [Быков, Д. (2016). Горький. Москва: Молодая гвардия].
• Čoni, P. (2018). Gorʹkij – politik. Sankt Peterburg: Aletejâ [Чони, П. (2018). Горький – политик. Санкт Петербург: Алетейя].
• Fanger, D. (1998). Niezwykłe sprzeczności Maksyma Gorkiego. Przeł. J. Jarniewicz. Literatura na Świecie, 10: 283–291.
• Figes, O. (2009). Tragedia narodu. Rewolucja rosyjska 1891–1924. Przeł. B. Hrycak. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Frołow, S. (2014). Apostołowie i bolszewicy. Osiem portretów. Wołowiec: Czarne: 13–111.
• Głuszkowski, P. (2019). Polemika Maksyma Gorkiego z kadetami i bolszewikami na łamach gazety „Nowaja Żyzń”. Acta Neophilologica, 1(21): 41–51.
• Gorʹkij, M., Averbah, L.L., Firin, S.G. (Red.) (1934). Belomorsko-baltijskij kanal imeni Stalina: istoriâ stroitelʹstva. Moskva: Obʺedinenie gosudarstvennyh knižno-žurnalʹnyh izdatelʹstv [Горький, М., Авербах, Л.Л., Фирин, С.Г. (Pед.) (1934). Беломорско-балтийский канал имени Сталина: история строительства. Москва: Объединение государственных книжно-журнальных издательств].
• Gorki, M. (1957). Wybór listów. W: Gorki, M. Pisma. T. 16. Przeł. J. Dmochowska. Warszawa: PIW.
• Gorki, M. (1960). Nieznany list Maksyma Gorkiego. Slavia Orientalis, 4: 527–528.
• Gorki, M. (1986). Myśli nie na czasie. Przeł. A. Poraj (J. Lubach). Warszawa: Wydawnictwo WIS.
• Gorki, M. (1998). Niewczesne rozważania. Przeł. J. Gondowicz. Literatura na Świecie, 10: 80–116.
• Gorki, M. (2016). Myśli nie na czasie. W: Gorki, M. Rosja. Przeł. M. Buchalik. Kraków: Universitas: 415-537.
• Gorki, M. (2016). Rosja. Przeł. M. Buchalik. Kraków: Universitas.
• Grzegorczyk, P. (1955). Nota bibliograficzna. W: Gorki, M. Pisma w 16 tomach. T. 5. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy: 725–726.
• Hen, J. (2006). Bruliony Profesora T. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Herling-Grudziński, G. (1997). Siedem śmierci Maksyma Gorkiego. W: Herling-Grudziński, G. Godzina cieni: eseje. Warszawa: Czytelnik: 299–331.
• Hryniewicz, Z. (1932). Czytelnictwo w bibliotekach Robotniczych Związków Zawodowych. Warszawa.
• Jakóbiec, M. (Red.) (1967). Historia literatury rosyjskiej. T. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe: 505–541.
• Kociński, W. (2017). Na śmietniku życia. Śląsk. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny, 5: 64.
• Kocur, M. (2006). O uciekaniu z teatru. Teatr, 11: 14–15.
• Krycka-Michnowska, I. (2018). Dramaturgia Maksyma Gorkiego w Polsce. Studia Interkulturowe Europy Wschodniej, 11: 216–232.
• Łapicka, K. (2016). Upragniona wizyta. Teatr, 3: 58–59.
• Lenarczyk, J. (1966). Maksym Gorki. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Lenarczyk, J. (1969). Maksym Gorki a literatura polska. W: Fiszman, S., Sierocka, K. (Red.). O wzajemnych powiązaniach literackich polsko-rosyjskich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 172–195.
• Madej-Cetnarowska, M. (2008). O nowym „Zwiastunie burzy” Maksyma Gorkiego. Literacka i transpozycja filozofii „wspólnego czynu” Nikołaja Fiodorowa. W: Słowianie w Europie. T. 3. Kraków: Colegium Columbinum: 121–133.
• Marčenko, T.V. (2017). Russkaâ literatura v zerkale Nobelevskoj premii. Moskva: Azbukovnik [Марченко, Т.В. (2017). Русская литература в зеркале Нобелевской премии. Москва: Азбуковник].
• Michnik, A. (2016). Przedmowa. W: Gorki, M. Rosja. Kraków: Universitas: V–VII.
• Nabokov, V. (2017). Wykłady o literaturze rosyjskiej. Przeł. Z. Batko. Warszawa: Aleteja: 399–414.
• Moskovskaâ, D.S. (Red.) (2018). M. Gorʹkij i A. Bogdanovič: družba roždennaâ na beregah Volgi. Moskva: Hudožestvennaâ literatura [Московская, Д.С. (Pед.) (2018). М. Горький и А. Богданович: дружба рожденная на берегах Волги. Москва: Художественная литература].
• Niewdzięczny Gorki (1925). Gazeta Poranna, 7392.
• Nikitin, E. (2018). Semʹ žiznej M. Gorʹkogo. Nižnij Novgorod: Dekom [Никитин, Е. (2018). Семь жизней М. Горького. Нижний Новгород: Деком].
• Otmar [Berson, J.] (1932). Jubileusz Maksyma Gorkiego. Gazeta Polska, 273: 3.
• Petelin, V. (2007). Žiznʹ Makima Gorʹkogo. Moskva: Centroligraf [Петелин, В. (2007). Жизнь Макима Горького. Москва: Центролиграф].
• Rudziewicz, I. (2013). Vospriâtie v Polʹše v načale XX veka Gorʹkovskih literaturnyh dostiženij i podhodak kulʹturnomu razvitiû. Acta Polono-Ruthenica, 17: 91–98 [Rudziewicz, I. (2013). Восприятие в Польше в начале XX века Горьковских литературных достижений и подхода к культурному развитию. Acta Polono-Ruthenica, 17: 91–98].
• Ryter, Z. (1967). Maksym Gorki w krytyce polskiej do roku 1939, http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/handle/11089/22517 (dostęp 10.09.2018).
• Sielicki, F. (1966). Gorki w przekładach i na scenie Polski międzywojennej. Przegląd Humanistyczny, 5: 89–109.
• Sielicki, F. (1969). Gorki w polskiej krytyce lat 1918–1939. Slavia Orientalis, 2: 163–184.
• Sielicki, F. (1971). Maksym Gorki w kręgu spraw polskich. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
• Sielicki, F. (1987). Felietony Maksyma Gorkiego z cyklu „Myśli nie na czasie”. Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze, 10, s. 41–56.
• Śliwowski, R. (1966). Wstęp. W: Korespondencja Maksyma Gorkiego z pisarzami. Warszawa: Książka i Wiedza: 8–12.
• Sołżenicyn, A. (1990). Lenin w Zurychu. Przeł. P. Herzog. Warszawa: Editions Spotkania.
• Spiridonova, L.A. (1994). M. Gorʹkij: dialog s istoriej. Moskva: Nasledie [Спиридонова, Л.А. (1994). М. Горький: диалог с историей. Москва: Наследие].
• Spiridonova, L.A. (2004). Novyj vzglâd. Moskva: Institut mirovoj literatury imeni A.M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk [Спиридонова, Л.А. (2004). Новый взгляд. Москва: Институт мировой литературы имени А.М. Горького Российской академии наук].
• Spiridonova, L.A. (Red.) (2010). Gorʹkij v zerkale èpohi: neizdannaâ pereiska. Moskva: Institut mirovoj literatury imeni A.M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk [Спиридонова, Л.А. (Pед.) (2010). Горький в зеркале эпохи: неизданная переиска. Москва: Институт мировой литературы имени А.М. Горького Российской академии наук].
• Spiridonova, L.A. (2013). Nastoâŝij Gorʹkij: mify i realʹnostʹ. Moskva: Institut mirovoj literatury imeni A.M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk [Спиридонова Л.А. (2013). Настоящий Горький: мифы и реальность. Москва: Институт мировой литературы имени А.М. Горького Российской академии наук].
• Spiridonova, L.A. (Red.). (2014). Gorʹkij: neizvestnye stranicy istorii: materialy i issledovaniâ. Moskva: Institut mirovoj literatury imeni A.M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk [Спиридонова, Л.А (Pед.) (2014). Горький: неизвестные страницы истории: материалы и исследования. Москва: Институт мировой литературы имени А.М. Горького Российской академии наук].
• Spiró, G. (2017). Diavolina. Przeł.. I. Makarewicz. Warszawa: Czytelnik.
• Sroka, M. (1958). Stanisław Brzozowski i Maksym Gorki. Materiały do biografii Brzozowskiego. Twórczość, 2: 15–128.
• Sworzeń, M. (2017). Czarna ikona. Biełomor. Kanał biełomorski. Dzieje. Ludzie. Słowa. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Varga, K (2017). Pisarz w butach Stalina, czyli artyści i despoci. Gazeta: Duży Format, 22 maja 2017.
• Wakar, J. (2016). Ludzka menażeria. Dziennik: Gazeta Prawna, 73, dod. Kultura: K 4.
• Yedlin, T. (1999). Maxim Gorky: a Political Biography. Westport: Greenwood Publishing Group.
• Zdziarski, S. (1919). Dżingis-Chan zmartwychwstały. Studia z psychopatologii rosyjskiej. T. 2. Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha.

Notes

DOI: https://doi.org/10.26881/srg.2019.6.06