Pedagogika muzyki w kręgu zainteresowania nauczycieli muzyki. Wybrane rekomendacje dla wczesnej edukacji

• Authors: Trzos Paweł

Title variants

EN

Music pedagogy within the interest of music teachers. Selected recommendations for early education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teoretycy edukacji muzycznej zgodnie twierdzą, że powodzenie w nauce muzyki w znacznym stopniu zależy od jakości oddziaływania edukacyjnego na wczesnych etapach kształcenia. Wczesna edukacja muzyczna jest więc tym etapem, w którym diagnoza naturalnego potencjału rozwojowego oraz kształtowanie kompetencji i umiejętności muzycznych są szczególnie ważne (pod względem profesjonalizacji działań oraz ich ewaluacji). Tekst podejmuje ważne dla pedagogów problemy dotyczące dyscyplinaryzacji wiedzy o wczesnej edukacji muzycznej oraz jakości wspierania społecznej praktyki edukacyjnej w tym zakresie. Nawiązuje się przy tym do współczesnej teorii uczenia się muzyki E.E. Gordona i jej głównej kategorii pojęciowej — audiacji. W takim konstrukcie teoretycznym przyjęte zdefiniowania pozwalają kreślić rekomendacje do ogólnej refleksji nad optymalizacją teorii i praktyki wczesnej edukacji muzycznej. Refleksja ta wpisuje się w namysł współczesnej pedagogiki i dąży do próby ewaluacji podstawowych jakości pedagogiki muzyki (choćby w aspekcie tworzenia wiedzy empiryczno-prakseologicznej).

EN

Music education theoreticians agreeably state that success in learning music depends on the quality of educational influence at an early stage. Early music education is the phase in which diagnosis of developmental potential, shaping musical competences and capabilities are crucial (especially when it comes to professional activities and their evaluation). This paper is focused on issues important for teachers, connected with formulating knowledge on early music education and quality of supporting social educational practice in that field. It refers to the contemporary Gordon’s Theory of Music Learning and it’s major category — audiation. Having a theoretical ground, one can give recommendations for general reflection on theory optimization and early musical education practice. Such a reflection is common for modern pedagogy and it tries to evaluate the basic qualities of music pedagogy (for instance, within the scope of creating empirical and praxeological knowledge).

Keywords

PL

wczesna edukacja; edukacja muzyczna; rozwój muzyczny; audiacja; zdolności muzyczne; preferencje; umiejętności muzyczne; badania edukacyjne

EN

early education; music education; music development; audiation; musical capabilities; preferences; musical skills; educational research

• Publisher: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki
• Journal: Aspekty Muzyki
• Year: 2018
• Volume: 8
• Pages: 151-171

Dates

published

2018

Contributors

author

Trzos Paweł

• Katedra Pedagogiki Muzyki Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. Jana Karola Chodkiewicza 30, 85–064 Bydgoszcz

References

• Bonna Beata, Powszechna edukacja muzyczna wobec konieczności zmian, w: Tożsamość pedagogiki muzyki. Pedagogika muzyki. Cechy — Aksjologia — Systematyka, t. 1, red. Andrzej Michalski, Gdańsk 2012, s. 251–262.
• Bonna Beata, Research on the application of E.E. Gordon’s theory of music learning in the music education in Poland, „Culture and Education” 2013, No. 6 (99), s. 66–87.
• Bonna Beata, Zdolności i kompetencje muzyczne uczniów w młodszym wieku szkolnym, Bydgoszcz 2016.
• Brzezińska Anna, Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa 2014.
• Drosser Christoph, Muzyka, ach daj się uwieść, tłum. Danuta Serwotka, Warszawa 2011.
• Eliasz Andrzej, Psychologia ekologiczna, Warszawa 1993.
• Frołowicz Elżbieta, Aktywność muzyczna a zmiany rozwojowe dziecka, Gdańsk 2012.
• Frołowicz Elżbieta, W poszukiwaniu nowych sensów wczesnoszkolnej edukacji muzycznej, w: Wokół teoretycznych podstaw kształcenia muzycznego. Pedagogika muzyki. Cechy — Aksjologia — Systematyka, t. 3, red. Andrzej Michalski, Gdańsk 2014, s. 167–180.
• Goffman Erving, Spotkania. Dwa studia z socjologii interakcji, tłum. Paweł Tomanek, Kraków 2010.
• Gordon Edwin E., Learning Sequences in Music. Skill, Content and Patterns. A Music Learning Theory, Chicago 1980.
• Gordon Edwin E., Manual for the Instrument Timbre Preference Test, Chicago 1980.
• Gordon Edwin E., Wykłady, w: Teoria uczenia się muzyki według Edwina E. Gordona, red. Ewa Zwolińska, Wojciech Jankowski, Bydgoszcz–Warszawa 1995, s. 17–137.
• Grusiewicz Mirosław, Wkład czasopisma „Wychowanie muzyczne” w rozwój praktyki i teorii powszechnej edukacji muzycznej w Polsce, Lublin 2015.
• Hejmej Andrzej, Muzyka w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarności, Kraków 2012.
• Hejnicka-Bezwińska Teresa, Pedagogika ogólna, Warszawa 2008.
• Hejnicka-Bezwińska Teresa, W poszukiwaniu tożsamości pedagogiki. Świadomość teoretyczno-metodologiczna współczesnej pedagogiki polskiej (geneza i stan), Bydgoszcz 1989.
• Jankowski Wojciech, Edukacja muzyczna w perspektywie porównawczej, w: Edukacja muzyczna. Tożsamość i praktyka, red. Andrzej Białkowski, Lublin 2006.
• Jordan-Szymańska Anna, Edwina Gordona koncepcja uzdolnienia muzycznego. Problemy i pytania, w: Sposoby kierowania rozwojem muzycznym dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, red. Ewa Zwolińska, Bydgoszcz 1997, s. 181–194.
• Kendall Roger A., Carterette Edward C., Verbal attributes of simultaneous wind instrument timbres: I. von Bismarck’s adjectives, „Music Perception” 1993, Vol. 10, No. 4, s. 445–468.
• Kohli Martin, Biografia: relacja, tekst, metoda, w: Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. Kaja Kaźmierska, Kraków 2012, s. 125–137.
• Kojs Rafał, Dziecięca muzyka eksperymentalna, w: Dziecko w świecie muzyki, red. Bronisława Dymara, Kraków 2000.
• Kołodziejski Maciej, Music teacher as a researcher of educational process, „Muzikas Zinetne Sodien: Pastavigais un Mainigais” 2012, Vol. IV, s. 357–372.
• Konaszkiewicz Zofia, U podstaw pedagogiki muzycznej w perspektywie przeszłości i przyszłości, w: Tożsamość pedagogiki muzyki. Pedagogika muzyki. Cechy — Aksjologia — Systematyka, t. 1, red. Andrzej Michalski, Gdańsk 2012, s. 47–67.
• Kostkiewicz Janina, Przedmiot pedagogiki (ogólnej) w sytuacji wielości nurtów i koncepcji pedagogicznych, w: Pedagogika ogólna. Dyskursy o statusie naukowym i dydaktycznym, red. Teresa Hejnicka-Bezwińska, Bydgoszcz 2011, s. 58–72.
• Kotarska Halina, Czynniki powodzenia w nauce muzyki w świetle badań polskich, w: Psychologiczne podstawy kształcenia muzycznego, red. Maria Manturzewska, Warszawa 2001, s. 109–122.
• Kozłowska-Lewna Alicja, Dlaczego nauczanie zintegrowane nie powinno dotyczyć muzyki?, w: Ontologia pedagogiki muzyki. Pedagogika muzyki. Cechy — Aksjologia — Systematyka, t. 4, red. Andrzej Michalski, Gdańsk 2015, s. 115–140.
• Kukołowicz Teresa, Pedagogika a teoria wychowania, w: Pedagogika ogólna. Tradycja — teraźniejszość — nowe wyzwania, red. Teresa Hejnicka-Bezwińska, Bydgoszcz 1995.
• Kwieciński Zbigniew, Edukacja do globalnego przetrwania i rozwoju, w: Tradycja i wyzwania. Księga pamiątkowa na 70-lecie założenia Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego 1921–1996, Kraków 1996.
• Kwieciński Zbigniew, Socjopatologia edukacji, Warszawa 2002.
• Leksykon PWN. Pedagogika, red. Bogusław Śliwerski, Bogusław Milerski, Warszawa 2000.
• Leppert Roman, Pedagogiczne peregrynacje. Studia i szkice o pedagogice ogólnej, Warszawa 2002.
• Manturzewska Maria, Kotarska Halina, Miklaszewski Lech, Miklaszewski Kacper, Zdolności, uzdolnienie i talent muzyczny, w: Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki, red. Maria Manturzewska, Halina Kotarska, Warszawa 1990.
• Maszke Albert W., Tok przygotowania badań, w: Podstawy metodologii badań w pedagogice, red. Stanisław Palka, Gdańsk 2010, s. 153–176.
• Michalski Andrzej, Teoretyczne podstawy pedagogiki muzyki, w: Tożsamość pedagogiki muzyki. Pedagogika muzyki. Cechy — Aksjologia — Systematyka, t. 1, red. Andrzej Michalski, Gdańsk 2012, s. 68–75.
• Pachociński Ryszard, Oświata XXI wieku. Kierunki przeobrażeń, Warszawa 1999.
• Palka Stanisław, Pedagogika w stanie tworzenia, Kraków 1999.
• Parkita Ewa, Trzos Paweł A., Enhancing the development of audiation in early music education using multimedia (a Polish example), „Formazione & Insegnamento” 2016, XIV–3–201, s. 39–47.
• Paul Richard W., Bloom’s taxonomy and critical thinking instruction, „Educational Leadership” 1985, Vol. 42, No. 8, s. 36–85.
• Przychodzińska Maria, Wychowanie muzyczne — idee, treści, kierunki rozwoju, Warszawa 1989.
• Rakowski Andrzej, Przedmowa, w: Studia nad wysokością i barwą dźwięku w muzyce, red. Andrzej Rakowski, Warszawa 1999, s. 5–10.
• Reber Rolf, Schwartz Norbert, Winkielman Piotr, Processing fluency and aesthetic pleasure: is beauty in the perceiver’s processing experience?, „Personality and Social Psychology Review” 2004, Vol. 8, No. 4, s. 364–382.
• Rogala Tomira, Próba wyznaczenia podstawowych kategorii opisowych barwy dźwięków formantowych, w: Studia nad wysokością i barwą dźwięku w muzyce, red. Andrzej Rakowski, Warszawa 1999, s. 170–204.
• Rubacha Krzysztof, Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin, w: Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, red. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski, Warszawa 2003, s. 21–33.
• Sacher Wiesława A., Pedagogika muzyki. Teoretyczne podstawy powszechnego kształcenia muzycznego, Kraków 2012.
• Schütz Alfred, O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej, tłum. Barbara Jabłońska, Kraków 2008.
• Schütz Fritz, Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym, w: Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. Kaja Kaźmierska, Kraków 2012, s. 141–278.
• Shepherd Daniel, Sigg Nicola, Music preference, social identity, and self-esteem, „Music Perception” 2015, Vol. 32, No. 5, s. 507–514.
• Suświłło Małgorzata, Wczesna edukacja muzyczna — w poszukiwaniu nowej koncepcji, w: Wybrane problemy wczesnej edukacji artystycznej, red. Ewa Szatan, Gdańsk 2007, s. 17–35.
• Szubertowska Elżbieta, Kandydat na nauczyciela wobec muzyki artystycznej (z badań i doświadczeń), w: Wartości w muzyce. Muzyka w środowisku szkolnym, red. Jadwiga Uchyła-Zroski, t. 4, Katowice 2012, s. 310–319.
• Szubertowska Elżbieta, Specyfika zawodu i kształcenia nauczycieli muzyki na tle teorii i praktyki pedentologicznej, w: Tożsamość pedagogiki muzyki. Pedagogika muzyki. Cechy — Aksjologia — Systematyka, t. 1, red. Andrzej Michalski, Gdańsk 2012, s. 124–135.
• Tekman Hasan G., Music preferences as signs of who we are: personality and social factors, w: Proceedings of the 7th Triennial Conference of European Society for the Cognitive Sciences of Music (ESCOM 2009), eds. Jukka Louhivuori, Tuomas Eerola, Suvi Saarikallio, Tommi Himberg, Paivi Sisko Eerola, Jyväskylä 2009, s. 590–595.
• Temperley David, Tan Daphne, Emotional connotations of diatonic modes, „Music Perception” 2013, Vol. 30, No. 3, s. 237–257.
• Trzos Paweł A., Gordonian implications in Polish music pedagogy: Bydgoszcz school model, „Review of Artistic Education” 2015, No. 9–10, s. 128–136.
• Trzos Paweł A., Preferencje barwy dźwięku i zdolności muzyczne w nauce gry na instrumencie dętym. Badania edukacyjne nad adaptacją teorii uczenia się muzyki E.E. Gordona, Poznań–Kalisz–Konin 2009.
• Trzos Paweł, Problematyka indywidualnych preferencji barwy instrumentalnej w świetle pedagogiki muzycznej Edwina E. Gordona, w: Studia Pedagogiczno-Artystyczne, red. Marian Walczak, Poznań–Kalisz 2004, s. 351–359.
• Uchyła-Zroski Jadwiga, Rozumienie muzyki procesem wiodącym ku wartościom, w: Wartości w muzyce. Studium monograficzne, t. 1, red. Jadwiga Uchyła-Zroski, Katowice 2008, s. 24–34.
• Waloszek Danuta, Estetyka sytuacji edukacyjnych, w: Wartości w muzyce. Studium monograficzne, t. 1, red. Jadwiga Uchyła-Zroski, Katowice 2008, s. 35–46.
• Weiner Agnieszka, Kompetencje muzyczne dzieci w młodszym wieku szkolnym. Determinanty, zależności, perspektywy rozwoju, Lublin 2010.
• Zwolińska Ewa A., Audiacja. Studium teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona, Bydgoszcz 2011.
• Zwolińska Ewa A., Kompetencje muzyczne w nauczaniu zintegrowanym, w: Muzyka w nauczaniu zintegrowanym, red. Ewa A. Zwolińska, Bydgoszcz 2002.
• Zwolińska Ewa A., Kształcenie nauczycieli według teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona, Bydgoszcz 2012.
• Zwolińska Ewa A., Music education through audiation teaches aesthetically, „Polskie Forum Psychologiczne” 2013, t. 18, nr 2, s. 143–156.
• Zwolińska Ewa A., Rozwój wyobraźni muzycznej a funkcje percepcyjno-motoryczne w młodszym wieku szkolnym, Bydgoszcz 1997.
• Zwolińska Ewa A., Społeczne znaczenie muzyki, Bydgoszcz 2015.
• Zwolińska Ewa A., Status naukowy pedagogiki muzyki w świetle teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona, w: Tożsamość pedagogiki muzyki. Pedagogika muzyki. Cechy — Aksjologia — Systematyka, t. 1, red. Andrzej Michalski, Gdańsk 2012, s. 76–88.
• Zwolińska Ewa A., Zastosowanie teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona w kształceniu nauczycieli, w: Wokół teoretycznych podstaw kształcenia muzycznego. Pedagogika muzyki. Cechy — Aksjologia — Systematyka, t. 3, red. Andrzej Michalski, Gdańsk 2014, s. 127–142.

Identifiers

ISSN

2082-6044

ISBN

978-83-64615-33-7

DOI

10.34861/aspmuz8-07_ped-muz