Główne przyczyny i przejawy kryzysów w Unii Europejskiej oraz ich implikacje dla dalszego procesu integracji europejskiej

• Authors: Mieczysław Stolarczyk

Title variants

EN

Main Reasons and Symptoms of Crises in the European Union and their Implications to Further European Integration Process

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Unia Europejska od kilku lat znajduje się w fazie dezintegracji. Pojawiały się opinie, że proces integracji w ramach UE zaczyna cofać się i doszło do znacznego jego regresu, a Unia może się załamać pod ciężarem kryzysów, z którymi się zmaga. Przyczyną tego stanu jest współwystępowanie (nakładanie się) wielu kryzysów i małe efekty podejmowanych działań zmierzających do ich rozwiązania. Mówiąc o kryzysach w UE, autor opracowania ma na względzie przede wszystkim kryzys strefy euro czy według innych kryzys w strefie euro; kryzys Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE oraz Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony; kryzys uchodźczo- -migracyjny; kryzys związany ze wzrostem tendencji eurosceptycznych wśród społeczeństw państw członkowskich UE; kryzys związany z dążeniami znacznej części społeczeństwa Wielkiej Brytanii do wystąpienia z UE oraz kryzys powszechnie akceptowanego w UE przywództwa. Na te kryzysy w Unii nakładał się wzrost zagrożenia atakami terrorystycznymi wielu państw członkowskich UE ze strony dżihadystów. Trafna wydaje się diagnoza, że kryzys unijny jest wielopłaszczyznowy. Celem badawczym artykułu jest jedynie zarysowanie najważniejszych kwestii dotyczących głównych przyczyn i przejawów kryzysów występujących w UE w połowie drugiej dekady XXI wieku oraz wskazanie na najważniejsze, zdaniem autora, bezpośrednie ich implikacje dla dalszej realizacji europejskiego projektu integracyjnego. W wyniku kryzysów m.in. wzmocniona została tendencja do zróżnicowanego poziomu integracji, renacjonalizacji polityk państw członkowskich Unii, deficytu demokracji w UE, osłabienia instytucji unijnych i wzmocnienia rozwiązań międzyrządowych, wzrostu roli Niemiec, znacznego osłabienia WPZiB oraz poważnego zmniejszenia atrakcyjności europejskiego wzoru integracyjnego.

EN

The main objective of the present article is to outline issues related to the main reasons and symptoms of the crises that have emerged in the European Union (EU) in the second half of the 21st century and to indicate their direct implications to the realization of integration project in Europe. The European Union is currently facing a number of crises: the eurozone crisis, the Common Foreign and Security Policy (CFSP) and Common Security and Defense Policy (CSDP) crises, the migration crisis, the crisis related to the Great Britain’s referendum on the EU membership and the crisis related to the leadership of the EU accepted by all the member states. The enumerated crises led to increased disintegration tendencies in the EU, which entail: tendencies to different levels of integration in the EU, “renationalization” of EU member states’ policies and decrease in attractive– ness of the European integration model.

Keywords

PL

integracja; Unia Europejska; kryzys UE, kryzys w strefie euro; kryzys migracyjno-uchodźczy; bezpieczeństwo europejskie

EN

integration; European Union; EU crisis; EU disintegration; crisis in Eurozone; migration crisis

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2016
• Volume: 8(44)
• Issue: 3
• Pages: 11-44

Contributors

author

Mieczysław Stolarczyk

• Zakład Stosunków Międzynarodowych, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bastasin C.: Saving Europe. Anatomy of a Dream, Washington: Brokings Institution Press 2015.
• Beck U.: Niemiecka Europa. Nowe krajobrazy władzy pod znakiem kryzysu, tł. R. Formuszewicz, Warszawa 2013.
• Cichocki M.A.: Zmiana niemieckiego paradygmatu w Europie, „Analizy Natolińskie”, 2012, nr 2, s. 4-6.
• Czachór Z.: Kryzys i zburzona dynamika Unii Europejskiej, Warszawa 2013.
• Cziomer E.: Rola Niemiec w kryzysie strefy euro po 2009 roku, Kraków 2013.
• Gauck J.: Deutschlands Rolle in der Welt: Anmerkungen zu Verantwortung. Normen und Bündnissen, München, 31 Januar 2014, http://www.bundesprasident.de/SharedDocs/Reden/DE/ Joachim-Gauck/Reden/2014/01/14031-Munchen-Sicherheitskonferenz.html;jsessionid=5C37A-4560817126904ACABF33F494293.2_cid293?nn=1891680#Sraer [dostęp: 11.09.2014].
• Grosse T.G.: Euro w kryzysie: wnioski dla Polski, „Polski Przegląd Dyplomatyczny”, 2010, nr 2, s. 73-98.
• Keukeleire S., Delreux T.: The Foreign Policy of the European Union, London 2014.
• Koszel B.: Mocarstwowe aspiracje Niemiec w Europie XXI wieku: realia i perspektywy (Raport z badań), Poznań 2012.
• Kryzysy w procesie integracji europejskiej i sposoby ich przezwyciężania, red. K.A. Wojtaszczyk, J. Nadolska, Warszawa 2015.
• Kubin T.: Polityczne implikacje wprowadzenia unii walutowej w Europie, Katowice 2007.
• Kubera J.: Niemcy i Francja wobec strefy euro, „Biuletyn Instytutu Zachodniego”, 2016, nr 236.
• Kuźniar R.: Europa w porządku międzynarodowym, Warszawa 2016.
• Malinowski K.: Polska i Niemcy w Europie (2004-2014). Różnice interesów – uwarunkowania i konsekwencje, Poznań 2015.
• Neue Macht. Neue Verantwortung. Elemente einer deutschen Aussen – und Sicherheitspolitik für die Welt im Umbruch. Ein Papier der Stifung Wissenchaft und Politik (SWP) und des German Marshal Fund on the United States (GFM). Berlin 2013, http://www.swp.de [dostęp: 16.05.2016].
• Parzymies S.: Stan debaty na temat federalnego kształtu Unii Europejskiej, w: Bezpieczeństwo międzynarodowe Polska – Europa – Świat. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Ryszardowi Ziębie z okazji czterdziestolecia pracy naukowej, red. J. Zając, A. Włodkowska-Bagan, M. Kaczmarski,Warszawa 2015, s. 409-426.
• Podraza A.: Wpływ kryzysu w strefie euro na możliwość rozwoju zróżnicowanej integracji w Unii Europejskiej, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, 2012, nr 3, s. 63-82.
• Riedel R.: Kryzys w strefie euro – źródła, symptomy, konsekwencje, w: Dylematy polityki zagranicznej Polski na początku XXI wieku, red. K. Czornik, M. Lakomy, M. Stolarczyk, Katowice 2014, s. 45-56.
• Romiszewska I.: Państwa członkowskie Unii Europejskiej wobec kryzysu na rynku finansowym (2008-2013), „Przegląd Zachodni”, 2013, nr 4, s. 99-125.
• Skóra M.: Republika Federalna Niemiec a kwestia imigracyjna, „Biuletyn Niemiecki”, 2015, nr 59, s. 1-15.
• Stolarczyk M.: Polska i Niemcy wobec kryzysu i konfliktu ukraińskiego. Zbieżność i różnice stanowisk, w: Implikacje konfliktu ukraińskiego dla polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Polski. Aspekty polityczne, wojskowe, gospodarcze oraz społeczne, red. K. Czornik, M. Lakomy, M. Stolarczyk, Katowice 2015, s. 249-386.
• Zielonka J.: Koniec Unii Europejskiej?, tł. E. Gołębiowska, Warszawa 2014.
• Zięba R.: Przyszłość Unii Europejskiej jako projektu politycznego w świetle kryzysu 2008, w: Kryzys 2008 a pozycja międzynarodowa Zachodu, red. R. Kuźniar, Warszawa 2011, s. 132-148.

Identifiers

DOI

10.18290/rns.2016.44.3-2