Warsztat plastyczny i jego walory arteterapeutyczne w pracy z dzieckiem

• Authors: Szuścik Urszula

Title variants

EN

The Art Workshop and its Art Therapeutic Value in Work with Children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma charakter teoretyczny na temat arteterapii, a ściślej terapii przez plastykę. Autorka wskazuje na sztukę jako swoistą formę komunikatu o człowieku. Ujmuje twórczość w działaniach terapeutycznych jako proces, dzięki któremu tworzący uzyskuje wgląd w nurtujący go problem i jego rozwiązanie. W ramach zajęć arteterapeutycznych jest realizowana ich funkcja katartyczna, diagnostyczna, poznawcza i wychowawcza, które Autorka wyjaśnia. W pracy pedagogicznej arteterapia to strategia pedagogiczna stosowana w procesie wychowania, która wspomaga proces integracji osobowości. Podstawowy walor terapeutyczny w przypadku plastyki tkwi we właściwym zastosowaniu jej warsztatu, czyli materiałów i narzędzi. Jest on dobierany do indywidualnych możliwości osoby. Prace plastyczne – jak podkreśla Autorka – odzwierciedlają rozwój emocjonalny, umysłowy, percepcyjny, społeczny i estetyczny dziecka. Wszystkie one zostały w artykule scharakteryzowane. Autorka wskazuje też na celowość i walory terapeutyczne warsztatu plastycznego w pracy z dzieckiem. Zwraca szczególną uwagę na techniki plastyczne malarskie, rysunkowe, graficzne, collage, frottage, dripping i przestrzenne, które zaleca w arteterapii. Podkreśla przy tym, że poprzez formę plastyczną dziecko wyraża i określa siebie. Dzieci, które uczestniczą w tego typu zajęciach, mają poczucie satysfakcji, że potrafią coś zrobić. Wpływa to na poprawę ich samooceny i lepsze samopoczucie. Uczą się rozumieć, słuchać, rozmawiać, współpracować z innymi.

EN

The article is of a theoretical nature and concerns art therapy and specifically therapy through visual art. The author underscores the role of art as the specific form of man’s expressive ability. An artistic work in including the process in therapeutic action, thanks to which the act of creation affords access to the problem and the relevant solution for the artist. Art in this respect has a cathartic, diagnostic, cognitive and education function which the author explains. In terms of pedagogical work, therapy through art is a pedagogical strategy applied in the process of up bringing which supports the integration process of the personality. The basic therapeutic advantage in the case of fine arts is to be found in the art workshop, i.e. through the materials and tools therein. The art workshop is adapted to the individual possibilities of the person. Artistic works reflect the intellectual, perceptual, social, aesthetic and emotional development of a child and the opportunity is taken here to underline and set out what is characteristic of them. The author highlights the appropriateness and therapeutic advantages of the art workshop in work with the child. She pays special attention to plastic techniques: painting, drawing, collage, frottage, dripping and spatial techniques which are recommended in art therapy. She emphasizes that through the plastic form the child expresses and describes himself. Children who are involved in classes of this type have a sense of satisfaction rooted in the fact that they are able to do something. It affects the improvement in their self-assessment and their sense of well-being. They are learning to understand one another, to listen, to talk, to cooperate with one another.

Keywords

PL

twórczość; arteterapia; warsztat plastyczny; dziecko; techniki plastyczne

EN

creativity; art therapy; art workshop; child; plastic techniques

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2016
• Volume: 11
• Issue: 3(41)
• Pages: 31-40

Contributors

author

Szuścik Urszula

References

• Cassirer E., Esej o człowieku, tłum. A. Staniewska, Czytelnik, Warszawa 1998.
• Daszyńska M., Malarskie techniki dekoracyjne, WSiP, Warszawa 1992.
• Daszyńska M., Papieroplastyka, WSiP, Warszawa 1994.
• Daszyńska M., Rzeźby z papieru, WSiP, Warszawa 1997.
• Daszyńska M., Techniki graficzne powielane i odbijane, WSiP, Warszawa 1992.
• Dewey J., Sztuka jako doświadczenie, tłum. A. Potocki, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1975.
• Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, WP, Warszawa 1990.
• Kwiatkowska G.E., Arteterapia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1991.
• Lewicka J., 100 technik plastycznych, NK, Warszawa 1969.
• Lowenfeld V., Brittain W.L., Twórczość a rozwój umysłowy dziecka, tłum. K. Polakowski, PWN, Warszawa 1977.
• Malchiodi C.A. (red.), Arteterapia. Podręcznik, tłum. E. Bochenek, Harmonia Universalis, Gdańsk 2014.
• Marcinkowska K., Michejda-Kowalska K., Barwne fantazje, WSiP, Warszawa 1993.
• Marcinkowska K., Michejda-Kowalska K., Gładkie, chropowate, WSiP, Warszawa 1997.
• Marcinkowska K., Michejda-Kowalska K., Wydzieranki, wycinanki, WSiP, Warszawa 1993.
• Nęcka E., Proces twórczy i jego ograniczenia, Impuls, Kraków 1995.
• Okoń Wł., Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa 1981.
• Peale N.V., Tylko dla zwycięzców, tłum. P. Chojecki, Wydawnictwo Pojednanie, Lublin 1992.
• Pietrasiński Z., Myślenie twórcze, PZWS, Warszawa 1969.
• Popek S. (red.), Twórczość artystyczna w wychowaniu dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1985.
• Read H., O pochodzeniu formy w sztuce, tłum. E. Życieńska, PIW, Warszawa 1973.
• Stróżewski W., Dialektyka twórczości, PWM, Kraków 1983.
• Szmidt K.J., Pedagogika twórczości, GWP, Gdańsk 2007.
• Szulc W., Kulturoterapia. Wykorzystanie sztuki i działalności kulturalno-oświatowej w lecznictwie, Poznań 1994.
• Szuman S., Rola działania w rozwoju umysłowym małego dziecka, [w:] S. Szuman, Dzieła wybrane. Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, t. 1, wyb. i opr. M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża, WSiP, Warszawa 1985.
• Szuścik U., Dom i szkoła w rysunkach dziecka, [w:] Dziecko w świecie rodziny, red. B. Dymara, Impuls, Kraków 1998.
• Szuścik U., Warsztat plastyczny w terapii, [w:] Wybrane problemy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, red. A. Klinik, Polskie Stowarzyszenie Stwardnienia Rozsianego, Skoczów 2003.
• Szyszkowska M., Człowiek wobec siebie i wobec innego, PWN, Warszawa 1979.
• Wygotski L.S., Kształtowanie wyższych form zachowania, [w:] L.S. Wygotski, Wybrane prace psychologiczne II. Dzieciństwo i dorastanie, tłum. A. Brzezińska i in., red. A. Brzezińska, M. Marchew, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2002.
• Zalewska D. (red.), Kultura i terapia, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992.