Nowy rachunek kosztów w podmiotach leczniczych – głos w dyskusji

• Authors: Szewieczek Aleksandra

Title variants

EN

A new costing system in health care entities –a voice in the discussion

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: Celem artykułu jest ocena wprowadzonych nowych regulacji prawnych rachunku kosztów w ochronie zdrowia w odniesieniu do wdrożenia i perspektyw stosowania w podmiotach leczniczych. Metodyka/podejście badawcze: analiza regulacji prawnych, literatury przedmiotu, obserwa-cji, a także wnioskowania i syntezy celem podsumowania wyników badania. Rozważania w części badawczej oparto również na wykorzystaniu elementów metody delfickiej, zastoso-wanej do zaprezentowania opinii ekspertów, przedstawicieli podmiotów leczniczych. Wyniki: Nowy rachunek kosztów w podmiotach leczniczych oparty jest na podejściu sys-tematycznym. Stanowi on częściowo kontynuację rozwiązań prawnych z 1999 roku, lecz wprowadza wiele nowych, szczegółowych procedur, także w formie instrukcji. Mimo że są to zalecenia, to ich wdrożenie jest w zasadzie obowiązkowe. Badane regulacje wypełniają przede wszystkim potrzeby informacyjne Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfi-kacji. Z perspektywy wykorzystania na potrzeby podmiotu leczniczego wymagają uzupeł-nienia, gdyż nie pozwalają w pełni realizować funkcji wspomagających zarządzanie. Praktyczne implikacje: Rezultaty są przydatne dla praktyki i legislatora poprzez uwy-puklenie obszarów rachunku kosztów wymagających szczególnej uwagi oraz aktualizacji, a także prowadzenia dalszego krytycznego osądu. Oryginalność/wartość: Przedstawiony krytyczny głos w dyskusji pozwala uzupełnić lukę badawczą w zakresie funkcjonalności rachunku kosztów w podmiotach leczniczych.

EN

Purpose: The aim of article is to comment on and evaluate the new legal regulations in costing in health care regarding how they are used by health care units. Methodology/approach: analysis of legal regulations, the literature on the subject, observations, as well as inference and synthesis in order to summarize the research results. The considerations in the research part were also based on the use of elements of the Delphi method, used to present the opinions of experts and representatives of health care units. Findings: The new cost accounting in healthcare entities is based on a systematic approach. It is partly a continuation of the legal solutions from 1999, but it introduces many new, detailed procedures, also in the form of instructions. The examined regulations meet the information needs of the Agency for Health Technology Assessment and Tariff System. However, the legitimacy and profitability of their use are questionable. It has to be modi-fied to fully support the management of health care entities. Practical implications: The conclusions are useful for practice by highlighting the areas of costing that require extension and further critical judgment. Originality/value: It fills the research gap on the functionality of costing in health care entities.

Keywords

PL

rachunkowość; rachunek kosztów; kalkulacja; podmiot leczniczy; szpital; ochrona zdrowia

EN

accounting; costing; cost calculation; health care entity; hospital; health care

• Publisher: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), Zarząd Główny, Rada Naukowa
• Journal: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Year: 2021
• Issue: 45(4)
• Pages: 111-133

Contributors

author

Szewieczek Aleksandra

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Kolegium Finansów, Katedra Rachunkowości

References

• Abramowicz W. (2008), Filtrowanie informacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Arnaboldi M., Azzone G., Giorgino M. (2015), Performance Measurement and Management for Engineers, Elsevier–Academic Press, London.
• Balakrishnan R., Koehler D.M., Shah A.S. (2018), TDABC: Lessons from an application in healthcare, “Accounting Horizons”, 32 (4), s. 31–47.
• Baran W. (2010), Ocena wykorzystania regulacji prawnych dotyczących rachunku kosztów w zakładach opieki zdrowotnej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 55 (111), s. 5–24.
• Baran W. (2015), System informacyjny rachunkowości zarządczej w podmiotach leczniczych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 389, s. 11–19.
• Baran W. (2017), System informacyjny rachunkowości zarządczej w samodzielnym publicz-nym zakładzie opieki zdrowotnej, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Bertoni M., Grisi G., De Rosa B., Rebelli A. (2017), Linking cost control to cost managment in healthcare services: An analysis of three case studies, [w:] Health Economics and Healthcare Reform: Breakthroughs in Research and Practice, Information Resources Management Association, Hershey, PA, s. 185–219.
• Chluska J. (2011), Problemy analizy kosztów w zarządzaniu SPZOZ, „Zeszyty Naukowe Uni-wersytetu Szczecińskiego, 679. Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia”, 44, s. 7–19.
• Chluska J. (2014), Rachunkowość podmiotów leczniczych, Wolters Kluwer SA, Warszawa.
• Cieślak M. (2002), Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Cygańska M. (2018), Integracja informacji finansowych i klinicznych na potrzeby zarządzania operacyjnego szpitalem, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
• DiGioa A.M., Greenhouse P.K., Giarrusso M.L., Kress J.M. (2016), Determininig True Cost to Deliver Total Hip and Knee Arthroplasty Over the Full Cycle of Care: Preparing for Bundling and Reference-Based Pricing, “Journal of Arthroplasty”, 31 (1), s. 1–6.
• Eldenburg L., Sodestrom N. (1996), Accounting system management by hospitals operating in a changing regulatory environment, “Accounting Review”, 71 (1), s. 23–42.
• Gebreiter F., Ferry, L. (2016), Accounting and the “Insoluble” Problem of Health-Care Cost, “European Accounting Review”, 25 (4), s. 719–733, https://doi.org/10.1080/09638180.201 6.1187073.
• Haas D.A., Kaplan R.S. (2019), Variation in the cost of care for primary total knee arthro-plasties, “Arthroplasy Today”, 3 (1), s. 33–37.
• Hass-Symotiuk M. (2016), Ogólna charakterystyka sprawozdawczości podmiotów prowadzących działalność leczniczą, [w:] Hass-Symotiuk M. (red.), Sprawozdawczość podmiotów prowadzących działalność leczniczą, Wolters Kluwer SA, Warszawa.
• Hass-Symotiuk M., Kludacz-Alessandri M., Cygańska M. (2020), Rachunkowość podmiotów leczniczych i jej potencjał informacyjny, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Holmes G.M., Kaufman B.G., Pink G.H. (2017), Predicting Financial Distress and Closure in Rural Hospitals, “Journal of Rural Health”, 33 (3), s. 239–249.
• Kallapur S., Eldenburg L. (2005), Uncertainty, real options, and cost behavior: Evidence from Washington state hospitals, “Journal of Accounting Research”, 43 (5), s. 735–752.
• Kaplan R.S., Porter M.E. (2011), How to solve the cost crisis in health care, “Harvard Business Review”, 89 (9), s. 46–52.
• Kludacz M. (2015), Rachunek kosztów i jego wykorzystanie w zarządzaniu szpitalem, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 389, s. 160–171.
• Kludacz-Alessandri M. (2017), Wpływ stopnia komputeryzacji szpitala na jakość kalkulacji kosztów świadczeń zdrowotnych, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów”, 157, s. 107–128.
• Kludacz-Alessandri M.A., Baran W., Cygańska M., Macuda M., Raulinajtys-Grzybek M. (2019), Stopień rozwoju rachunku kosztów w kontekście systemu informacyjnego szpitala, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 103 (159), s. 63–79, DOI: 10.5604/01.3001.0013.3057.
• Llewellyn S., Begkos C., Ellwood S., Mellingwood C. (2020), Public value and pricing in English hospitals: Value creation or value extraction? “Critical Perspective on Accountingˮ, 73, https://doi.org/10.1016/j.cpa.2020.102247.
• Maruszewska E.W. (2015), Etyczne aspekty zarządzania z punktu widzenia rachunkowości w świetle teorii agencji oraz teorii interesariuszy, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie”, 79 (1930), s. 179–190.
• Morrisey M.A. (1993), Hospital pricing: cost shifting and competition (review), EBRI issue brief / Employee Benefit Research Institute, 137, s. 1–17.
• Musiałowicz A. (2006), Zgadywanka, „Służba Zdrowia” [dodatek Szpital Polski], 2, s. 32.
• Oppi C., Vagnoni E. (2020), Management accountants’ role and coercive regulations: eviden-ce from the Italian health-care sector, “Qualitative Research in Accounting and Mana-gement”, 17 (3), s. 405–433.
• Pielaszek M. (2016), Metodyka badań nad identyfikacją luki informacyjnej w zarządzaniu kosztami w podmiotach leczniczych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersy-tetu Ekonomicznego w Katowicachˮ, 274, s. 46–56.
• Piosik A. (2006), Zasady rachunkowości zarządczej, Wydawnictwo Naukowe PWN, War-szawa.
• Pizzini M.J. (2006), The relation between cost-system design, managers’ evaluations of the relevance and usefulness of cost data, and financial performance: An empirical study of US hospitals, “Accounting, Organizations and Society”, 31 (2), s. 179–210.
• Raulinajtys-Grzybek M. (2014), Cost accounting models used for price-setting of health services: An international review, “Health Policyˮ, 118 (3), s. 341–353.
• Raulinajtys-Grzybek M., Baran W., Cygańska M., Kludacz-Alessandri M., Macuda M. (2019), Model oceny dojrzałości rachunku kosztów w szpitalu – koncepcja i empiryczne wykorzystanie, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 102 (158), s. 131–154.
• Sojak S. (2012), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, t. I, TNOiK, Toruń.
• Soldevilla Agreda J.J., I Bou J.-E.T., Posnett J., Soriano J.V., San Miguel L., Antos J.M.M. (2007), An approach to the economic impact of the treatment of pressure ulcers in Spain, “Gerokomos”, 18 (4), s. 201–210.
• Szewieczek A. (2014), Cost accounting system evolution in health care organizations current state and perspectives, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicachˮ, 164, s. 134–150.
• Szewieczek A. (2019), Rachunek kosztów szpitala – analiza i ewolucja regulacji prawnych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicachˮ, 386, s. 108–121.
• Szewieczek A., Strojek-Filus M. (2015), Behavioral aspects in Obligatory Reports of Public Hospitals in Poland, “Chinese Business Review”, 14 (11), s. 513–527.
• Szynkiewicz M. (2014), Metafora smogu informacyjnego a procesy informacyjne, Studia Metodologiczne, nr 32, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 65–77.
• Świderska G.K. (2014), Znaczenie informacji o kosztach dla zarządzania podmiotami lecz-niczymi i wyceny świadczeń opieki zdrowotnej, [w:] Świderska G.K. (red.), Koszty w opiece zdrowotnej, MAC Consulting sp. z o.o., Warszawa, s. 13–46.
• Świderska G.K. (2017), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informa-cyjnym przedsiębiorstwa, [w:] Świderska G.K. (red.), Controlling kosztów i rachunko-wość zarządcza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, s. 19–50.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad rachunku kosztów w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, Dz.U. 1998, nr 164, poz. 1194.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców, Dz.U. 2015, poz. 1126.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 października 2020 r. w sprawie zaleceń doty-czących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców, Dz.U. 2020, poz. 2045.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz.U. 2020, poz. 1398 ze zm.
• Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 15 czerwca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad ewidencji dochodów i kosztów w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, M.P. 1992, nr 19, poz. 1943.
• Plan finansowy NFZ na 2021 rok, https://www.nfz.gov.pl/bip/finanse-nfz/ (dostęp 27.03.2021).
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 listopada 2019 r., syg. akt K 4/17, Dz.U. 2019, poz. 2331, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id (dostęp 27.03.2021).