W horyzoncie prawdy i piękna – rzeczywistość człowieka w stadium estetycznym w myśli S. Kierkegaarda

• Authors: Szpilka Kamil

Title variants

EN

In the Horizon of Truth and Beauty – the Reality of Man in the Aesthetic Stage in the Thought of S. Kierkegaard

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest próba zaprezentowania najważniejszych cech człowieka w este-tycznym stadium życia w myśli S. Kierkegaarda. Zostały ujawnione trzy osobliwe kwestie wraz z niezbędnym kontekstem dla zrozumienia oryginalności przesłania duńskiego filozofa. Esteta kieruje się ku prawdzie, którą Kierkegaard przyjmuje jako prawdę subiektywną, prawdę osoby w sensie egzystencjalnym, trudną do wyrażenia i przekazania drugiemu. Głównym celem estety jest piękno, któremu Kierkegaard nadał wymiar dialektyczny. Ostatnim akcentem tego artykułu jest wskazanie na dialogową strukturę zmysłowego i duchowego uwodzenia, któremu poddawany jest esteta.

EN

The aim of this article is the presentation of the most important features of man within the aesthetic stage of life as presented by S. Kierkegaard. Three peculiar issues have been exposed, including the necessary context for understanding the originality of the Danish philosopher. Aesthete is guided by the truth that Kierkegaard accepts as a subjective truth, the truth of the person in the existential sense, is difficult to express and communicate to the other. The main purpose of aesthete is the beauty to which Kierkegaard gave a dialectical dimension. The final theme of this article is the dialogical structure of sensual and spiritual seduction to which the aesthetics of beauty is subjected.

Keywords

PL

esteta; prawda subiektywna; piękno; dialog uwodzenia

EN

aesthete; subjective truth; beauty, dialectic; dialogue of seduction

• Publisher: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
• Journal: Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
• Year: 2017
• Volume: 24
• Pages: 287-302

Contributors

author

Szpilka Kamil

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Arystoteles, Metafizyka, opr. M. A. Krąpiec, A. Maryniarczyk, tłum. T. Żeleźnik, Lublin 1996.
• Boroń D., Zagadka przemiany.Transformacja jaźni w dziele Sørena Kierkegaarda, Lublin 2011.
• Czuba K., Przymierze wolności i prawdy – jako fundament kultury, „Studia Elbląskie” 8 (2007), ss. 217-225.
• Dola T., Historyczny kształt prawdy, w: Prawda wobec rozumu i wiary, (Sympozja 31), red. S. Rabiej, Opole 1999, ss. 97-106.
• Domaradzki M.,O subiektywności prawdy w ujęciu SørenaAabye Kierkegaarda, Poznań 2006.
• Gładczuk Cz., Nauka i wiara – przeciwstawne czy też zborne?, „Biuletyn Katedry Teologii Katolickiej UwB” 2 (2001), ss. 23-34.
• Jan Paweł II, Veritatis splendor, 1993.
• Jaroszyński P., Metafizyka piękna, Lublin 1986.
• Kierkegaard S., Albo, albo, t. 1, przeł. J. Iwaszkiewicz, t. 2, przeł. K. Toeplitz, Warszawa 1982.
• Kierkegaard S., Dziennik (wybór), przeł. A. Szwed, Lublin 2000.
• Kierkegaard S., Nienaukowe zamykające postscriptum, tłum. K. Toeplitz, Kęty 2011.
• Kierkegaard S., SamledeVærker, Copenhagen 1962-1964, Gyldendal, t. 9.
• Keyes R., The Post-Truth Era: Dishonesty and Deception in Contemporary Life, New York 2004.
• Kupś T., Koncepcja egzystencji Sørena Kierkegaarda w kontekście filozofii niemieckiej, Toruń 2004.
• Lessing G. E., Eine Duplik, w: tenże, GesammelteSchriften, t. 8, Berlin 1968.
• Mulvey K., Richards M., Kanony piękna, Arkady, Warszawa, 2001.
• Sosnowski M. A., Pokochać dialektykę. O pojęciu miłości w filozofii spekulatywnej z nieustającym odniesieniem doSørena Kierkegaarda, Kraków 2011.
• Stępień A. B., Prawda, w: Leksykon filozofii klasycznej, red. J. Herbut, Lublin 1997, ss. 437-438.
• Stróżewski W., Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków 2002.
• Szwed A., Recepcja myśliSørena Kierkegaarda w filozofii Józefa Tischnera, „Argument” 1 (2) 2011, ss. 275-290.
• Szwed A., Sørena Kierkegaarda próba przezwyciężenia estetycznego chrześcijaństwa, „Ethos” 40 (1997), ss. 169-178.
• Szymik J., Teologia jako (roz)mowa o Bogu/człowieku, „Studia Salvatoriana Polonica” 1 (2007), s. 15-22.
• Tatarkiewicz W., Historia estetyki, t. 2, Wrocław-Kraków 1960.
• Tischner J., Filozofia dramatu, Kraków 2012.
• Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998.
• Toeplitz K., Irracjonalizm przeciwko racjonalizmowi (Kierkegaard przeciwko Heglowi), „Studia Filozoficzne” 4 (65) 1970, ss. 78-98.
• Toeplitz K., Kierkegaard, (Myśli i ludzie), Warszawa 1975.
• Toeplitz K., Teoria osobowości estetycznej (według S. A. Kierkegaarda), w: Aktualność Kierkegaarda.W 150 rocznicę śmierci myśliciela z Kopenhagi, red. A. Szwed, Kęty 2006, ss. 7-35.
• Urban M., Rozpacz tożsama z estetyką?, w: Człowiek wobec rozpaczy w filozofiiSørena Kierkegaarda, red. tenże, W. Zuziak, Kraków 2004, ss. 197-210.
• Wistuba H., Rozważania Ojca Świętego Jana Pawła II w encyklice Fides et ratio, „Studia Warmińskie” 36 (1999), ss. 213-219.
• Workowski A., Aktualność koncepcji autentyczności Sørena Kierkegaarda,w: Aktualność Kierkegaarda. W 150 rocznicę śmierci myśliciela z Kopenhagi, red. A. Szwed, Kęty 2006, ss. 174-191.
• Zuziak W., Wiara rozpaczy i wiara nadziei, w:Człowiek wobec rozpaczy w filozofiiSørena Kierkegaarda, red. tenże, M. Urban, Kraków 2004, ss. 211-238.