Wpływ transformacji ustrojowej państwa polskiego na politykę wobec mniejszości wyznaniowych, narodowych i etnicznych (1989-2005)

• Authors: Ewa Waszkiewicz

Title variants

EN

The influence of the political transformation of Poland on the policies towards religious, national and ethnic minorities (1989-2005)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia, jak wraz z transformacją ustrojową Polski w 1989 r. zmieniał się stosunek władz państwowych do mniejszości wyznaniowych i narodowych. Omówione zostały zarówno nowe rozwiązania prawne jak i instytucjonalne, gwarantujące mniejszościom wolność wyznania oraz ochronę swej szeroko rozumianej tożsamości kulturowej. Szczególny akcent położony został na omówienie nowej polityki państwa wobec mniejszości - państwa, które całkowicie zarzuciło próby asymilacji mniejszości narodowych i etnicznych, a przejęło rolę realizatora postulatów mniejszości i gwaranta praw mniejszościowych. Analiza biuletynów będących zapisem posiedzeń Sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz protokołów Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, pozwoliła autorce artykułu na dokonanie kilku konkluzji: w analizowanym okresie polskie władze państwowe podtrzymywały i rozwijały tożsamość kulturową mniejszości narodowych i etnicznych, zagwarantowały używanie języka regionalnego, wspierały finansowo kościoły, związki wyznaniowe, stowarzyszenia kulturalne mniejszości, zapewniały równouprawnienie wobec polskiej większości, uznały mniejszości narodowe i etniczne za pełnoprawny podmiot, wpisany na trwałe w strukturę państwa. Nowa polityka państwa wobec mniejszości narodowych i etnicznych dała impuls członkom tych społeczności do szerokiego prezentowania własnych odrębności kulturowych, odrębnej tożsamości, religii, czy obyczajów. Mniejszości narodowe uznane prawnie i wspierane przez państwo stały się elementem bogactwa kulturowego kraju.

EN

The article attempts to follow through a variable approach of Polish state authorities to religious and national minorities during the political transformation in Poland in 1989. New legal and institutional instruments are discussed that were intended to guarantee the minorities freedom of religion and protection of a broadly understood cultural identity. Much space is devoted to the state’s new policy toward minorities, i.e. the strategy of abandonment of assimilation endeavours in national and ethnic groups in favour of realizing their proposals and guaranteeing minority rights. The examination of bulletins recording the sittings of the Parliamentary Commission for National and Ethnic Minorities and the minutes of the Joint Commission of Government and National and Ethnic Minorities allowed the author to arrive at a number of conclusions: in the period in question, Polish authorities sustained and fostered the cultural identity of national and ethnic minorities; they consented to the use of regional languages, they provided financial support to churches, religious associations and minority cultural groups; they ensured equal rights with the Polish majority; they recognized national and ethnic minorities as a rightful subject permanently ingrained in the state’s structure. The new state’s policy toward national and ethnic minorities stimulated the members of these groups to fully display their cultural independence, identity, religion and customs. Legitimate and supported minorities became a component of the cultural wealth of the country.

Keywords

PL

prawo wyznaniowe; religia; państwo świeckie; relacje państwo-kościół; związek wyznaniowy

EN

churches and other religious denominations; freedom of religion; law on religion; State-Church relations

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2009
• Volume: 12
• Pages: 151-177

Contributors

author

Ewa Waszkiewicz

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Politologii, ul. Koszarowa 3, 51-149 Wrocław

References

• Adamczuk L., Łodziński S., Mniejszości narodowe w Polsce w świetle Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 r., Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Kersten K., Przemiany struktury narodowościowej Polski po II wojnie światowej. Geneza i wyniki, „Kwartalnik Historyczny” 1969, nr.2.
• Łodziński S., Równość i różnica, Mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
• Malicka A., Ochrona mniejszości narodowych - standardy międzynarodowe i rozwiązania polskie, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004.
• Michalik E., Chałupczak H., Mniejszości narodowe i etniczne w procesach transformacji oraz integracji, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, Lublin 2006.
• Mironowicz E., Polityka narodowościowa PRL, Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Białystok 2000.
• Pietrzak M., Prawo wyznaniowe ,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 1999.
• Podlaski K., Białorusini, Litwini, Ukraińcy, „Versus”, Białystok 1990