Dzieła upowszechnione pod nazwiskiem Duretiusa w krakowskiej edycji

• Authors: Nowaszczuk Jarosław

Title variants

EN

Works Disseminated under the Name of Duretius in Cracow Edition

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kolekcja wierszy zatytułowanego „Litaniae Lauretanae anagrammatice contextae. Corona quoque V. Beatissimae, ex S. Scripturae elogiis versu composita" daje możność poznania realiów pracy twórczej i wielu aspektów barokowego warsztatu poetyckiego. Quintinus Duretius (Quentin DuRetz), uchodzący za autora zbioru w istocie nie jest jego autorem. Wiersze powstały jako owoc ćwiczeń pisarskich powierzonych jego pieczy uczniów i zostały opublikowane w Antwerpii w 1651 roku. Nieprawdziwa opinia o autorstwie zbioru utrwaliła się także za sprawą Polaków. Benedyktyn Stanisław Szczygielski stwierdza w swych pismach, że to właśnie Duretius jest autorem tekstów, które doczekały się reedycji w Krakowie. Spośród bogatego zasobu poezji zawartej w "Rhetorum Collegii S. Adriani oppidi Gerardimontani in Flandria Poesis anagrammatica” redaktor polskiej publikacji wybrał jedynie te opracowania, które poświęcono Maryi Dziewicy. Z czterech osobnych partii materiału pierwszego wydania w oficynie wdowy i spadkobierców Franciszka Cezarego wydrukowano 3. Są one świadectwem szczególnego rodzaju kreatywności młodych poetów z benedyktyńskiego kolegium, polegającej na łączeniu struktury modlitw z tekstami artystycznymi. W prześledzonych utworach można dostrzec elementy typowe dla baroku, a zatem w płaszczyźnie literackiej szczególne upodobanie w stosowaniu anagramów i rozwiązań kunsztownych, w dziedzinie religii z kolei – kultywowanie maryjnej pobożności laudacyjnej, zwłaszcza zaś panegirycznej antonomazji.

EN

A collection of poems entitled “Litaniae Lauretanae anagrammatice contextae. Corona quoque V. Beatissimae, ex S. Scripturae elogiis versu composita” gives an insight into the artistic work reality and into many aspects of the baroque poetic workshop. Quintinus Duretius (Quentin DuRetz), to whom the collection is attributed, is indeed not its author. The poems are the effects of exercises in writing done by his apprentices, and were published in Antwerp in the year 1651. The false information about the collection’s authorship became also fixed due to the Poles. A Benedictine monk Stanisław Szczygielski claims in his writings that it was Duretius who authored the texts which were reedited in Cracow. From a rich collection of poetry contained in “Rhetorum Collegii S. Adriani oppidi Gerardimontani in Flandria »Poesis anagrammatica«” the Polish editor selected only such pieces which relate to Virgin Mary. Out of four separate parts of the first edition issued by the widow and Franciszek Cezary’s inheritors’ publishing house three were printed. They evidence a peculiar kind of creativity of young poets from Benedictine college which mingled a prayer structure with artistic texts. In the analysed pieces one discerns elements typical of baroque, so in a literary layer a strong affinity to anagrams and artistic expositions, while in the sphere of religion–cultivation of Marian laudatory piety, especially panegirycal antonomasia.

Keywords

PL

baroque anagrams; Quintinus Duretius; Quentin DuRetz; 17th c. Benedictine monks; Marian poetry

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2018
• Volume: 109
• Issue: 4
• Pages: 165-184

Dates

printed

2018-12-31

Contributors

author

Nowaszczuk Jarosław

Identifiers

DOI

10.18318/pl.2018.4.10