Leisure Time of Children at the Preschool and Early-School Ages: Organization and Forms – Pedagogical Reflections

• Authors: Jolanta Karbowniczek , Urszula Ordon

Title variants

PL

Czas wolny dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Organizacja i formy – refleksje pedagogiczne

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Free time is one of the fundamental concepts of pedagogy. The modern world, in all its dynamism, requires that we take a reflective and responsible look at the question of the organisation of free time. In the literature pertaining to this field of study, it is usually assumed that free time is time at the disposal of the individual after any obligatory tasks have been performed. It is usually used in order to relax, recharge one’s physical and mental health, for entertainment and for pursuing voluntary or disinterested social activities, to develop interests, passions and talents, or for the self-education of the individual. Thus formulated, our definition of it is multidimensional, as it involves many aspects of human functioning and draws attention to both the individual and social dimensions of leisure time. Problems connected with free time constitute an important aspect of the work of the kindergarten or early-school teacher, because they concern the development of rational habits connected with how a child’s free time is to be organized and spent, in both preschool and early-school environments. The kindergarten and early-school ages represent a period characterized by volatility in respect of interests and tastes, with all too little in the way of a grasp of the consequence of actions, or of choices being made to meet specific desires and goals. This is due to the fact that children, at a certain stage of their development, need practice if they are to choose the most suitable forms of active leisure for themselves and for each other. In encouraging valuable and thoughtful decision-making in children with respect to their management of their own free time, the latter need to be shown wise and rational ways of spending it. It should also be kept in mind that leisure time greatly influences the development of attitudes and value systems amongst both children and young people.

PL

Czas wolny należy do podstawowych pojęć pedagogicznych. Współczesny świat, w swoim dynamicznym wymiarze, wymaga refleksyjnego i odpowiedzialnego spojrzenia na kwestię organizacji czasu wolnego. W literaturze przedmiotu przyjmuje się najczęściej, że czas wolny to czas pozostający do dyspozycji jednostki, po wykonaniu przez nią zadań obowiązkowych. Służy on do wypoczynku, regeneracji sił fizycznych i psychicznych, rozrywki, działalności społecznej o charakterze dobrowolnym i bezinteresownym, rozwoju zainteresowań, pasji, uzdolnień; przeznaczony jest również na samowychowanie i samokształcenie jednostki. Tak sformułowana definicja przyjmuje charakter wielowymiarowy, ponieważ obejmuje wiele aspektów funkcjonowania człowieka, a także zwraca uwagę na indywidualny i społeczny wymiar czasu wolnego. Zagadnienie czasu wolnego stanowi ważny aspekt pracy nauczyciela przedszkola i klas I–III, gdyż dotyczy kształtowania racjonalnych nawyków związanych z jego spędzaniem i organizacją zarówno w środowisku przedszkolnym, jak i szkolnym. Wiek przedszkolny i wczesnoszkolny to okres cechujący się zmiennością zainteresowań i upodobań, małą konsekwencją działań i wyborów podjętych dla zaspokojenia pragnień i osiągnięcia celów. Wynika to z faktu, że na tym etapie rozwojowym jednostka potrzebuje dobrych wzorców, dzięki którym będzie mogła wybrać najbardziej korzystne dla siebie formy aktywnego spędzania czasu wolnego. Aby umożliwić podjęcie wartościowych i przemyślanych decyzji w jego zagospodarowaniu należy wskazać jej sposoby mądrego i rozsądnego spędzania czasu wolnego.

Keywords

EN

free time; leisure activities; preschool-age and early-schoolage children; teacher; family environment

PL

czas wolny; formy spędzania czasu wolnego; dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym; nauczyciel; środowisko rodzinne

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2015
• Issue: 1(35)
• Pages: 33-46

Contributors

author

Jolanta Karbowniczek

author

Urszula Ordon

References

• Banaszkiewicz, T., Wychowanie dzieci i młodzieży do rekreacji na progu reformy oświaty, Wydawnictwo AJD, Częstochowa 2005.
• Bee, H., Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Zysk i Spółka, Poznań 2004.
• Czajkowski, K., Wychowanie do rekreacji, WSiP, Warsaw 1979.
• Dąbrowski, Z., Czas wolny dzieci i młodzieży, PZWS, Warsaw 1966.
• Denek, K., Pedagogiczne aspekty czasu wolnego, “Lider’’ 2006, no. 12.
• Drost, M., Czas wolny, czas stracony, “Życie Szkoły” 2007, no 4.
• Dyszkowska, J., Pedagogika czasu wolnego – wokół tradycyjnych funkcji i nowych zadań, “Kwartalnik Edukacyjny” 2006, no 4.
• Gwozda, M., Czas wolny, [w:] Mały Leksykon Pedagoga Wczesnoszkolnego, ed. J. Karbowniczek, Wydawnictwo Erica, Warsaw 2014.
• Kamiński, A., Czas wolny i jego problematyka społeczno-wychowawcza, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1965.
• Marzec, H., Czas wolny małych dzieci w rodzinie, “Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2004, no. 2.
• Migdał, K., Psychologia czasu wolnego, Wydawnictwo AlmaMer, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warsaw 2011.
• Mroczkowska, D., Czas wolny. Refleksje, dylematy, perspektywy, Wydawnictwo Difin S.A., Warsaw 2011.
• Pięta, J., Pedagogika czasu wolnego, Wydawnictwo AlmaMer, Warsaw 2004.
• Sadowska, E., Skoczylas-Krotla E, Czas wolny dziecka – wybrane aspekty zagadnienia, “Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2007, no. 3.
• Skreczko, A., Czas wolny dziecka, “Czas Miłosierdzia” 2004, no. 8.
• Świerzbińska, K., Czas wolny to problem pedagogiczny, “Edukacja i Dialog” 2004, no. 2.
• Taboł, S., Wpływ rodziny na wykorzystanie czasu wolnego, “Życie Szkoły” 2002, no. 3.
• Walasik, R., Czas wolny dzieci ze środowisk zróżnicowanych kulturowo, “Edukacja i Dialog” 2012, no. 1,2.
• Winiarski, K., Rekreacja i czas wolny, „Łośgraf”, Warsaw 2012.
• Wnuk-Lipiński, E., Praca i wypoczynek w budżecie czasu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1972.
• Wujek, T., Praca domowa i czynny wypoczynek ucznia, PZWS, Warsaw 1974.