Tekstowe figury pamiętania w preambule konstytucji a kształtowanie pamięci kulturowej narodu

• Authors: Kowalczyk Joanna

Title variants

EN

Text Figures of Remembrance in the Constitution Preamble and the Shaping of the Cultural Memory of the Nation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule poruszono kwestię możliwości przechowywania i rekonstruowania pamięci zbiorowej w tekście preambuły jako jej nośnika. Materiałem źródłowym, który został poddany analizie, była arenga obecnie obowiązującej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Celem badania uczyniono wyekscerpowanie i opisanie fragmentów preambuły, dysponujących realnym potencjałem oddziaływania na kształtowanie pamięci społecznej wspólnoty. Metodologiczną podstawą pro wadzonego oglądu stała się koncepcja pamięci kulturowej zaproponowana przez Aleidę i Jana Assmannów, ze szczególnym uwzględnieniem założeń o tzw. figurach pamięci, tj. faktach lub obiektach przywołujących wspomnienia lub wyobrażenia o wspomnieniach.

EN

The article describes the possibility of storing and reconstructing collective memory in the text of the preamble to the Constitution. The source material, which was analyzed, was the introduction to the currently binding constitution of the Republic of Poland. The aim of the study was to identify and describe fragments of the preamble, having a real potential of influence on shaping the social memory of the community. The methodology of cultural memory, proposed by Aleida and Jan Assmann, became a methodological basis for the conducted observation, with particular emphasis on the assumptions about the figures of memory, that is facts or objects, recalling memories or imaginations about memories.

Keywords

PL

pamięć kulturowa; figury pamięci; konceptualizacja; akt prawny

EN

ultural memory; signs of memory; conceptualization; legal act

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2020
• Issue: 34
• Pages: 43-55

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Kowalczyk Joanna

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

References

• Amit, V., red. 2002. Realizing Community: Concepts, Social Relationships, and Sentiments. London–New York: Routledge.
• Assmann, A. 2006. Der lange Schatten der Vergangenheit. Erinnerungskultur und Geschichtspolitik. München: C.H. Beck.
• Assmann, A. 1999. Erinnerungsräume: Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses. München: C.H. Beck.
• Assmann, A. 2015. Wprowadzenie do kulturoznawstwa. Podstawowe terminy, problem, pytania. tłum. A. Artwińska, i K. Różańska. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
• Assmann, J. 2008. Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. tłum. A. Kryczyńska-Pham. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Bała, P. 2011. „Invocatio Dei w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. w perspektywie porównawczej i historycznej”. Wrocławskie Studia Erazmiańskie V (Religia a prawo i państwo): 305–333.
• Chlebda, W. 2012. „Pamięć ujęzykowiona”. W Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. Adamowski, i M. Wójcicka. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 109–120.
• Czachur, W. 2016. „Dlaczego pamięć społeczna może być obiektem badań lingwistycznych?”. W Karły na ramionach olbrzymów? Kultura niemieckiego obszaru językowego w dialogu z tradycją, red. J. Godlewicz-Adamiec, P. Kociumbas, i E. Michta. Warszawa: Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 253–260.
• Czarnota, A. 2013. „Prawo, historia a pamięć zbiorowa. Przyczynek do związku między historią a socjologią prawa”. Miscellanea Historico-Iuridica XII: 203–216.
• Czerwiński, M. 2014. „Archiwum znaków – semiotyka pamięci kulturowej”. Tekst i Dyskurs 7: 31–48.
• Erll, A. 2018. Kultura pamięci. Wprowadzenie. tłum. A. Teperek. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Klekotko, M. 2018. „Między lokalnością a wspólnotowością, czyli o wspólnototwórczych właściwościach scen miejskich”. Acta Universitatis Lodziensis 64: 5–19.
• Kowalczyk, J. 2017. Pragmatyka komunikacji urząd – obywatel. Kraków: Libron.
• Kowalczyk, J. 2018. „Zmiany w werbalizacji suwerena a kategoryzacja podmiotu władzy zwierzchniej w polskich konstytucjach XX wieku”. Język Polski XCVIII: 61–73.
• Malinowska, E. 2012. Konstytucja jako gatunek tekstu prawnego. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Malinowska, E. 2018. „Aksjologiczny wymiar Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. Stylistyka XXVII: 23–32.
• Młynarska-Sobaczewska, A. 2014. „Normatywizacja pamięci zbiorowej w preambułach konstytucji państw postkomunistycznych”. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2(18): 233–250.
• Piechowiak, M. 2016. „Preambuła”. W Konstytucja RP, Tom I. Komentarz – art. 1–86, red. M. Safjan, i L. Bosek. Warszawa: C.H. Beck, 118–158.
• Rajewski, A. 2013. „Rozważania na temat Assmannowskiej teorii pamięci”. Rocznik Antropologii Historii 1(4): 187–202.
• Skrzydło, W. 2013. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. wyd. 2. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Sosnowski, B. 2016. „Geneza, rola i cechy preambuły w aktach prawnych”. Zeszyt Studenckich Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM 6: 207–221.
• Szatan, M. 2012. „Strach a lęk w ujęciu nauk humanistycznych”. Studia Gdańskie XXXI: 325–342.
• Wójcicka, M. 2014. Pamięć zbiorowa a tekst ustny. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wójcicka, M. 2017. „Styl jako praktyka i forma pamięci zbiorowej”. Półrocznik Językoznawczy Tertium 2(1): 29–42.
• Wrona, J., A. Paczkowski, P. Machcewicz, A. Friszke, i J. Eisler. 2005. „PKWN: próba oceny”. Pamięć i Sprawiedliwość 4/2(8): 13–30.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.34.3