Prolegomena na 90-lecie polskiego notariatu w interdyscyplinarnym spojrzeniu Monteskiuszowej władzy sądowniczej (część I)

• Authors: Oleszko Aleksander

Title variants

EN

Prolegomenon for the 90th anniversary of the Polish Notariat in an interdisciplinary approach of Montesquieu judicial power (part I)

DE

Prolegomena für den 90-sten Jahrestag des polnischen Notariats im interdisziplinären Rückblich der Montesquies Justiz (Teil I)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The 90th anniversary of the Polish notary public (1934-2024) does not present the history of the notary public sensu scricto, but provides an opportunity to present the evolution of the institution in the syste-mic and professional dimensions of the notary public. Despite the volatile Realpolitik, the public notary reconciles the provision of the public interest and its protection with the individual interests of the par-ties to a notarial act. In accordance with the jurisprudence of the Supreme Court, the author situates the notary public in the broad sense of complicity with the judiciary as a legal protection body. At the same time, he points out practical deviations far from the Monteskian separation of powers „On the spirit of rights”. He proposes to amend the Code of Professional Ethics of Notaries by adding a separate chapter strengthening the notary public’s self-government.

Keywords

PL

notariat; kompetencje notariusza; władza ustawodawcza; wykonawcza; sądownicza; Aktualność Monteskiuszowego podziału władz przedstawia obecnej rzeczywistościś

EN

notariat; powers of the notary; legislative; executive; judicial power; The actuality of Montesqu-ieu; a division of powers presents the current reality

• Publisher: Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej
• Journal: Rejent
• Year: 2024
• Issue: 7 (399)
• Pages: 94-111

Contributors

author

Oleszko Aleksander

• emerytowany prof. zw. UMCS w Lublinie

References

• M.Allerhand, Prawo o notariacie, Lwów 1934
• E.Bieńkowskiej, Po co filozofowi religia. Stanisław Brzozowski. Leszek Kołakowski, Kraków 2020
• K.Clark, Cywilizacja. Własny punkt widzenia, przekł. A. Arno, Warszawa 2022
• R.Dahrendorf, Pokusy wyzbycia się wolności. Intelektualiści w czasach próby, przekł. A. Romaniuk, Agora SA 2022; tenże, Rozważania nad rewolucją w Europie, Warszawa 1991
• O.Figes, Taniec Nataszy. Z dziejów kultury rosyjskiej, przekł. W. Jeżewski, Warszawa 2002
• L.Górnicki, Prawo cywilne w Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Wrocław 2000
• Z.Herbert, Przesłanie Pana Cogito, [w:] Pan Cogito, Wrocław 1993
• Z.Herbert, Barbarzyńca w ogrodzie, Lublin 1991
• Z.Herbert, Książka, [w:] Rovigo, Wrocław 1992
• A.Janik, Notariusze publiczni promowani w Akademii Zamojskiej w latach 1607-1766, „Studia Źródłoznawcze” 1977, t. 22
• M.Jaskólski, [w:] W.L.Jaworski, O konserwatyzmie, ustroju i polityce polskiej. Wybór pism. Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ, Kraków 2016
• W.L.Jaworski, Reforma notariatu, Kraków 1929
• E.Kołodziejczyk, Amerykańskie powojnie Czesława Miłosza, Warszawa 2015
• M.Kuryłowicz, Prawo rzymskie oraz prawo kanoniczne w programie studiów prawniczych w Aka-demii Zamojskiej, [w:] Akademia Zamojska i jej tradycje, Zamość 1944
• J.K.Malicki, Notariusz jako sędzia, „Notariat – Hipoteka” 1934, nr 2
• M.Masiubański, „Rejent” 2014 nr 8
• Monteskiusz, O duchu praw, przekł. T. Boy-Żeleński, Kęty 1997
• A.Oleszko, „Nowy Przegląd Notarialny” 2014, nr 1
• B.Pasternak, Doktor Żywago, przekł. E. Rojewska-Olejarczuk, Warszawa 1990
• M.Pazdan, Czy polski notariusz może być uważany za sąd w rozumieniu art. 3 ust. 2 rozporządze-nia nr 650/2012?, „Rejent” 2021, nr 9
• K.Pomian, Porządek czasu, przekł. T. Stróżyński, Gdańsk 2021
• K.L.Popper, Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1: Platon, t. 2: Hegel, Marks, przekł. J. Kra-helska, Warszawa 1993
• K.Skupieński, Notariat publiczny w średniowiecznej Polsce, Lublin 1997
• A.Szymański, Piecza samorządu notarialnego w wymiarze prakseologicznym, „KPN” 2020, nr 3
• W.Szymborska, Trochę o duszy, [w:] Wiersze wszystkie, Kraków 2023
• W.Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 2, Warszawa 1968
• J.Tokarski, Obecność zła. O filozofii Leszka Kołakowskiego, Kraków 2016
• J.Tokarski, Czy liberalizm umarł, Kraków 2021
• Z.Truszkiewicz, Rozumieć prawo, Kraków 2023
• W.Witkowski, Nauczanie prawa krajowego w Akademii Zamojskiej w XVI i XVII wieku, [w:] Aka-demia Zamojska i jej tradycje, Zamość 1944
• A.Zagajewski, Lekka przesada, Kraków 2011
• A.Zagajewski, [w:] Orfeusz w piekle XX wieku, Kraków 2000
• A.Zagajewski, Jechać do Lwowa, [w:] Wiersze wybrane, Kraków 2010
• T.Zembrzuski, Notariusz czy sąd, czyli kilka uwag o uprawnieniu do dokonywania wpisów w księ-gach wieczystych, „Rejent” 2023, nr 8