Problem aktualności języka mistycznego

• Authors: Izabela Rutkowska

Title variants

EN

THE PROBLEM WITH THE TIMELINESOF THE MYSTICAL LANGUAGE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule rozważono różne aspekty funkcjonowania pojęcia mistyki i tekstów mistycznych we współczesnej kulturze. Jego celem jest wskazanie tych przestrzeni współczesnego życia, w których najbardziej dostrzegalna jest obecność języka mistycznego. Jak się jednak okazuje, pojęcie mistyki nie jest rozumiane jednoznacznie – jego popkulturowy obraz jest dość daleki od znaczenia teologicznego (chrześcijańskiego), a często wręcz z nim sprzeczny i przynależny raczej fałszywej mistyce. Wskazany w tytule problem dotyczy dzisiejszego odbioru mistycznych treści zapisanych przez autorów z dawnych lat. Z jednej bowiem strony chętnie sięga się po teksty mistyczne z uwagi na ich inność i niezwykłość, z drugiej zaś mało kto umie je rozumieć i przejmować do swojej sobistej praktyki duchowej. Ukazuje to zatem ogromną potrzebę dobrze przygotowanych katechetów, rekolekcjonistów czy duszpasterzy, którzy umieliby odpowiednio przekazać zawarte w tych dziełach treści. Prowadzone rozważanie wykazało także, że mistyka przeżywa w obecnych czasach swego rodzaju odrodzenie – staje się coraz popularniejsza zarówno w kręgach popkulturowych, jak i naukowych (teologicznych, filologicznych) czy kościelnych. Obserwacje te wskazują na duże zapotrzebowanie współczesnego człowieka na pogłębianie swojej duchowości.

EN

The article considers different ways of the presence of mystic and the mystical texts in the modern culture. As we proofed, the term ‘mystic’ has many meanings. Its pop cultural picture is often opposite to its theological, Christian meaning. ‘The problem’ indicated in the title concerns the level of understanding of mystical works – their language and their contents. We can see, that these texts can attract with their curiosity and supernatural origins, but there aren’t many people who want to read them as a spiritual doctrine. The presence of this works depends on good preparation and atmosphere, created specially during the retreats, for example. But we have to admired – we can see the renascence of the mystic nowadays. It is very popular not only in the pop cultural stream but also in the university knowledge (in theology, philology, psychology) and in the pastoral work of the Church. All this facts say that in our century there is a high level of spiritual demands

Keywords

PL

język; mistyka; współczesna kultura

EN

language; mystic; modern culture

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Colloquia Theologica Ottoniana
• Year: 2014
• Issue: 1
• Pages: 225-240

Contributors

author

Izabela Rutkowska

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Badeni J., W świetle Ducha, Poznań 2013.
• Brat Moris, Brat Karol de Foucauld i duchowość Nazaretu, tłum. D. Sochacki, Kraków 2011.
• Celakówna R., Wyznania z przeżyć wewnętrznych, Kraków 2007.
• Chmielewski M. (red.), Leksykon duchowości katolickiej, Lublin–Kraków 2002.
• Co Chrystus powiedział do świętej Brygidy? Objawienia, tłum. K. Stopa, Kielce 2006.
• Dinzelbacher P. (red.), Leksykon mistyki, tłum. B. Widła, Warszawa 2002.
• Eco U., W poszukiwaniu języka uniwersalnego, tłum. W. Soliński, Gdańsk–Warszawa 2002.
• Elementarz przyjaźni z Bogiem. Wybór najpiękniejszych tekstów św. Teresy od Jezusa, oprac. J. Kucharczyk, Kraków 2013.
• Evans V., A Glossary of Cognitive Linguistics, Edinburgh 2007.
• Gałązka W., Urbański S. (red.), Mistyka polska, Warszawa 2010.
• Garrigou-Lagrange R., Trzy okresy życia wewnętrznego, Niepokalanów 2001.
• Gogola J.W., Od objawienia do zjednoczenia, Kraków 2005.
• Gogola J.W., Teologia komunii z Bogiem, Kraków 2001.
• Halkiewicz-Sojak G., Paprocka-Podlasiak B. (red.), Symbolika mistyczna w poezji romantycznej, Toruń 2009.
• Juliana z Norwich, Objawienia Bożej miłości, tłum. A. Gomola, Poznań 2007.
• Kłoczowski J.A., Drogi człowieka mistycznego, Kraków 2001.
• Kominek A., Jak skutecznie przekazywać prawdę o miłosierdziu Bożym? Orędzie św. Faustyny Kowalskiej w praktyce katechetycznej, w: J. Porayski-Pomsta (red.), Komunikacja i tekst w perspektywie rozwojowej i dydaktycznej, „Studia Pragmalingwistyczne” 4 (2005).
• Kowalska S.M.F. św., Dzienniczek. Miłosierdzie Boże w duszy mojej, Kraków 2011.
• Krupa M., Duch i litera. Liryczna ekspresja mistycznej drogi świętego Jana od Krzyża w polskich przekładach, Gdańsk 2011.
• Krzan K., Ekstaza w wersji pop. Poszukiwania mistyczne w kulturze popularnej, Warszawa 2008.
• Leclercq J., Literatura a życie mistyczne, tłum. M. Borkowska, w: tenże, Miłość nauki a pragnienie Boga (Źródła monastyczne 14), Kraków 1997.
• a pragnienie Boga (Źródła monastyczne 14), Kraków 1997.
• Maritain J. i R., brat Moris, Kontemplacja w świecie, Poznań 2012.
• McGinn B., Fundamenty mistyki, tłum. T. Dekert, Kraków 2009.
• Mistyka jako stan świadomości i typ doświadczenia religijnego, red. J. Baniak, „Filozofi a religii” 2009, t. 5, Poznań.
• Nieznaną jestem... Taką umrzeć pragnę. Wspomnienia s. Wandy Boniszewskiej (1907–2003), Warszawa 2009.
• Obłok niewiedzy, tłum. W. Unolt, Poznań 2001.
• Przybylska A., Samotność możliwa w człowieku. Mistyczny aspekt „Poezji i dramatów” Karola Wojtyły, Kraków 2002.
• Przybył E. (red.), Ostatnie przed wielkim milczeniem. Język i religia, Kraków 2001.
• Rutkowska I., Boskie objawienia ręką ludzką spisane. Tekst mistyczny w kontekście kultury, w: H. Bartwicka (red.), Język, tekst, kultura, Bydgoszcz 2010.
• Rutkowska I., Język mistyków językiem miłości, w: M. Kaczor, D. Świdkiewicz (red.), Wychowanie to dzieło miłości. Ogólnopolskie Nauczycielskie Warsztaty w Drodze Zielona Góra–Jasna Góra 31 lipca–13 sierpnia 2009, Zielona Góra 2009.
• Rutkowska I., Mistyk i słowo – formy wyrażania niewyrażalnego, w: M. Hawrysz (red.), Zielonogórskie seminaria językoznawcze 2006–2007, Zielona Góra 2009.
• Rutkowska I., Termin ‘mistyka’ w słownikach języka polskiego i polskich słownikach teologicznych – analiza porównawcza, w: P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś, t. 5, Poznań 2009.
• Sakaguchi A., Język – mistyka – proroctwo. Od doświadczenia do wysłowienia, Poznań 2011.
• Sąsiadek J., Nadzwyczajnie zwyczajna św. Faustyna Kowalska. Powieść dla młodzieży, Częstochowa 2013.
• Semenenko P., Mistyka, Poznań 2009.
• Skawroń J., Noc ducha i dezintegracja pozytywna, Kraków 2007.
• Spotkanie ze świętym Janem od Krzyża, oprac. E. Pacho, Kraków 2011.
• Tański M., Niezawłaszczone królestwo. Mistyka mistrzów nadreńskich Jana Eckharta i Jana Taulera z perspektywy egzystencjalnej, Kraków 2008.
• Teresa od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza św., Pisma mniejsze, Kraków 2004.
• Teresa od Jezusa Marianna Marchocka, Autobiografi a mistyczna i inne pisma, Kraków 2010.
• Tichy R., Mistyczna historia człowieka według Bernarda z Clairvaux, Poznań 2011.
• Tokarska A.M.N., Doświadczenie mistyczne a norma psychiczna na przykładzie świętej siostry Faustyny Kowalskiej, Lublin 2007.
• Zawada M. (red.), Antologia mistyczna, Kraków 2004.
• Zawada M. (red.), Antologia mistyki polskiej, t. 1–2, Kraków 2008.
• Zmuda E., Nominacje istot duchowych w pismach wybranych mistyków, Kraków 2012.