Dymorficzny wymiar uwarunkowań agresji i przemocy domowej – przegląd wybranych aspektów i eksploracji

• Authors: Przybysz-Zaremba Małgorzata

Title variants

EN

Dimorphic dimension of domestic aggression and violence conditioning – selected aspects and explorations review

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Tekst dotyczy uwarunkowań agresji i przemocy domowej. Analiza czynników i faktorów jako źródeł agresji i przemocy domowej miała charakter dymorficzny. Analizie i penetracji poddano dwa obszary: okres prenatalny, czyli tzw. „rodzącej się agresji i przemocy” oraz obszar czynników tkwiących w środowisku rodzinno-domowym jednostki. Ze względu na wielość i różnorodność faktorów tkwiących w tych obszarach, odniesiono się do czynników o charakterze typowo destrukcyjnym (patologicznym), jak np. nadużywanie alkoholu, jak również do czynników nieposiadających znamion patologii, jak np. bezrobocie. Liczne przywoływane eksploracje wskazują, że agresja i przemoc domowa ma swoje podłoże w zintegrowanych czynnikach makro- i mikrospołecznych, tworzących niekiedy ciągi pejoratywnych faktorów wyzwalających agresję i przemoc domową. Analizując uwarunkowania zachowań agresywnych zasygnalizowano również wybrane implikacje rozwoju i funkcjonowania jednostki, głównie dzieci.

EN

The text considers domestic aggression and violence conditioning. The analysis of agents and factors as the sources of domestic aggression and violence was of dimorphic character. Two fields were submitted to the analysis and penetration: pre-natal period, that is so called 'arising aggression and violence' and the field of the factors within the family-domestic surrounding of an individual. Due to the multiplicity and variety of the factors residing in these fields, there were some relations to agents of commonly destructive (pathological) character, i.e. alcohol abuse as well as to agents not bearing the traits of pathology, i.e. unemployment. Multiply quoted explorations indicate that domestic aggression and violence are rooted in the integrated macro- and micro-social aspects, at times creating a series of pejorative factors triggering domestic aggression and violence. Analysing the conditioning of aggressive and violent behaviours, some selected implications for an individual's development and functioning, mainly children, were also signalled.

Keywords

PL

agresja; przemoc; rodzina; jednostka

EN

aggression; violence; family; individual

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia nad Rodziną
• Year: 2015
• Volume: 37
• Pages: 243-259

Contributors

author

Przybysz-Zaremba Małgorzata

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Studiów nad Rodziną

References

• Benvegnu L. A., Fassa A. G., Facchini L. A., Wegman D. H., Dall’ Agnol M. M., Work and behavioural problems in children and adolescents, „International Journal of Epidemiology” 2005, 34 (6)
• Clark E., Lutke J., Minnes P., OuelletteKuntz H., Secondary disabilities among adults with fetal alcohol spectrum disorder in British Columbia, „Journal of FAS International” 2004, Vol. 2(e13)
• Cudak H., Dysfunkcje rodziny i jej zagrożenia opiekuńczo-wychowawcze, „Pedagogika Rodziny” 2011, 1(2).
• Danilewicz W., Sytuacje życia dzieci w rodzinach migracyjnych, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2006
• Dąbkowska M., Psychiatryczne następstwa przemocy domowej, „Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej” 2005, tom 5, nr 3
• Dyczewski L., Więź między pokoleniami w rodzinie, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002
• Giacaman R., Shannon H. S., Saab H., Arya N., Boyce W., Individual and collective exposure to political violence: Palestinian adolescents coping with conflict, „The European Journal of Public Health” 2007, Vol. 17, No. 4
• Goodwin R. D., Keyes K., Simuro N., Mental disorders and nicotine dependence among pregnant women in the United States, „Obstetrics & Gynecoly” 2009, No. 109
• Iarskaia-Smirnova E.R., Romanov P.V., Antonova E.P., Domestic Violence Against Children. Strategies of Explanation and Counteraction, „Russian Education and Society” 2008, Vol. 50, No. 11
• Izdebska J. (red.), Dziecko w rodzinie i środowisku rówieśniczym. Wybrane zagadnienia i źródła z pedagogiki społecznej, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2003
• Kawula S., Pedagogika społeczna. Dzisiaj i jutro, Wydawnictwo Edukacyjne, AKAPIT, 2012
• Kawula S., Brągiel J., Janke A., Pedagogika rodziny, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005
• Kesmodel U., Kesmodel P.S., Larsen A., Secher N. J., Use of alcohol and illicit drugs among pregnant Danish women, 1998 Scand, „Journal of Public Health” 2003, Vol. 31
• Klecka M., Janas-Kozik M., Krupka-Matuszczyk I., Rozwój diagnostyki poalkoholowego spektrum zaburzeń rozwojowych – przegląd narzędzi diagnostycznych, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2010, 10 (4)
• Loon L., Ven M., Doesum K., Witteman C., Hosman, C. The Relation Between Parental Mental Illness and Adolescent Mental Health: The Role of Family Factors, „Journal of Child & Family Studies” 2014, Vol. 23. Issue 7
• Mangueira O. Sde, Lopes M.V., Dysfunctional family in the context of alcoholism: conceptanalysis, „Revista Brasileira De Enfermagem” 2014, Vol. 67, No. 1
• Mantymaa M., Puura K., Luoma I., Latva R., Salmelin R. K., Tamminen T., Predicting Internalizing and Externalizing Problems at Five Years by Child and Parental Factors in Infancy and Toddlerhood, „Child Psychiatry and Human Development” 2012, Vol. 43, No. 2
• Martínez-Lanz P., González-González A., Betancourt Ocampo D., Domestic Violence and Alcohol and Illegal Drugs Consumption in Mexican Youth, „Journal of Health Science” 2014, Vol. 2
• Mazur J., Przemoc w rodzinie. Teoria i rzeczywistość, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2002
• Narkauskaitė L., Krupskienė A., Smurtas – visuomenės sveikatos problema. Smurto samprata, [w:] Smurto paplitimas ir jo prevencija Lietuvoje, Higienos institutas, World Health Organization, University of St. Andrews, Vilnius 2011
• Nowak J. M., Żuryń A., Grzanka A., Kotynina – metabolizm, zastosowanie jako biomarker i wpływ na organizm człowieka, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalne” (on-line), 2012, nr 66.
• Nowak B. M., Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne, PWN, Warszawa 2011
• Olubiński A., Współpraca rodziny i szkoły jako funkcja życia społecznego, [w:] Płaszczyzny współpracy szkoły ze środowiskiem lokalnym, (red.) L. Hurło, Wydawnictwo Magnus, Łódź 2011
• Ornoy A., Ergaz Z., Alcohol Abuse in Pregnant Women: Effects on the Fetus and Newborn, Mode of Action and Maternal Treatment, „International Journal of Environmental Research and Public Health” 2010 Feb; 7(2).
• Urban B., Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań, [w:] B. Urban, J. M. Stanik (red.), Resocjalizacja, tom 1,Warszawa 2008
• Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2006 – 2010, Warszawa
• Pilch T., Miliard dzieci bez szczęścia, „Chowanna” 2010, 1 (34)
• Przybysz-Zaremba M., Uwarunkowania zachowań agresywnych i/lub przemocowych występujących w rodzinie – wybrane konteksty. Społeczno-demograficzny model agresora – w świetle badań własnych, [w:] Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju rodziny, (red.) K. Szczepańska-Woszczyna, M. Hronec, Dąbrowa Górnicza 2014
• Przybysz-Zaremba M., Wokół wybranych dysfunkcji rodziny jako uwarunkowań niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży – implikacje i działania, [w:] S. Neslusanova, I. Emmerova, E. Jarosz (red.), Socialni pedagogika ve sluzbe cloveku a spolecnosti, Institut Mezioborowych Studii, Brno 2014.
• Przybysz-Zaremba M., Problem nadużywania alkoholu jako determinant motywacji do podejmowania przez kobiety aktywności edukacyjno-zawodowej, [w:] I. M. Kijowska, M. Przybysz-Zaremba (red.), Rodzina. Przeobrażenia, problemy, pomoc, PWSZ w Elblągu, Elbląg 2013
• Sadauskas J., Katkonienė A., Przybysz-Zaremba M., Przemoc w rodzinie wobec kobiet – na przykładzie Litwy – tekst złożono do druku
• Salmon J., Fetal alcohol spectrum disorder: New Zealand birth mothers' experiences, „Canadian Journal of Clinical Pharmacology” 2008, No. 15
• Smurtas prieš moteris, Europos tyrimas “Europos Sąjungos pagrindinių teisių agentūros ataskaita“, 2014
• Smurto prieš moteris šeimoje analizė ir smurto šeimoje aukų būklės įvertinimas: tyrimo ataskaita, BGI Consulting, 2008
• Szychta W., Skoczylas M., Laudański T., Spożywanie alkoholu i palenie tytoniu przez kobiety w ciąży – przegląd badań, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia” 2008, tom 1, zeszyt 4
• Winiarski M., Rodzina – szkoła – środowisko lokalne. Problemy edukacji środowiskowej, Warszawa 2000
• Yochum C., Doherty-Lyon S., Hoffman C., Hossain M. M., Zelikoff J. T., Richardson J. R., Prenatal cigarette smoke exposure causes hyperactivity and aggressive behavior: role of altered catecholamines and BDNF, „Experimental Neurology” 2014, Vol. 254, No. 4
• Zimbardo P. G., Gerrig R. J., Psychologia i życie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011
• http://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/przemoc-w-rodzinie/50863,Przemoc-w-rodzinie.html [dostęp. 18.08.2015]
• www.szkolnictwo.pl
• GUS, Bezrobocie rejestrowane, I kwartał 2015 r., Warszawa 2015
• Dz. U. z 2010 r., nr 125 poz. 842
• Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.)