Posty religijne w kulturze ludowej

• Authors: Mariola Tymochowicz

Title variants

EN

Posts Religious Folk Culture

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Post religijny dla mieszkańców wsi miał zawsze szczególne znaczenie. Praktykowany był jako przejaw głębokiej wiary, a także przygotowanie do kontaktu z sacrum i zmiany, jaka miała nastąpić w życiu jednostki lub całej społeczności. Zawsze miał on swoje uzasadnienie, musiał się odbywać w wyznaczonym czasie i odnosił się do konkretnej grupy osób, która zachowywała nakazy określone przez religijne zasady i tradycje danej wspólnoty. Wszystkie te aspekty zostały poruszone w niniejszym tekście, aby ukazać specyfikę praktyk postnych realizowanych przez użytkowników kultury ludowej.

EN

A religious post for the rural population has always had a special significance. It was practiced as a manifestation of deep faith, as well as preparation for the contact with the sacred and the changes that took place in the life of the individual or the community. It always had its reasons, had to take place at the appointed time and referred to a specific group of people who kept orders determined by religious principles and traditions of the community. All these aspects have been addressed in this text to show the specificity of fasting practices implemented by members of folk culture.

Keywords

PL

post; kultura ludowa; obrzęd; Wielki Post; Adwent

EN

post; folk culture; ritual; Lent; Advent

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2017
• Volume: 64
• Issue: 9: Teologia fundamentalna i religiologia
• Pages: 137-146

Contributors

author

Mariola Tymochowicz

• Zakład Kultury Polskiej Instytutu Kulturoznawstwa UMCS w Lublinie

References

• Adamowscy L. i J., Opowieści wielkanocne, „Twórczość Ludowa” 21(1992), nr 1-2, s. 73-77.
• Adamowski J., Obrzędy, zwyczaje i wierzenia okresu Wielkanocy z południowo-zachodniego Podlasia, „Twórczość Ludowa” 1996, nr 2, s. 27-30.
• Bartmiński J., Kusto A., Adwent, w: Lubelskie. Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały, t. III: Lubelskie, cz. 1, red. J. Bartmiński, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Lublin 2011, s. 91-104.
• Białkowska M., A weź kwasiku…, „Pismo Folkowe” 122-123(2016), nr 1-2, s. 15.
• Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
• Drabik W., Przeżywanie obrzędów, „Polska Sztuka Ludowa” 47(1993), z. 2, s. 72-75.
• Dudek A., Zwyczaje i obrzędy adwentowe na Ziemi Pszczyńskiej, „Materiały i Studia Księży Werbistów” 24(1988), s. 101-115.
• Gloger Z., Rok polski w życiu, tradycji i pieśni, Wydawnictwo Jan Fiszer, Warszawa 1900.
• Hryń-Kuśmierek R., Rok Polski. Zwyczaje i obrzędy, „Świat Książki”, Warszawa 2010.
• Ignaciuk J., Wiosenne zwyczaje i obrzędy na południowym Podlasiu, Lublin 2012, mps.
• Kasimow R., Poetyka karnawału i obrzędów przejścia, tł. B. Chmielewska, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 56(2002), z. 3-4, s. 139-145.
• Kowalski P., Kilka uwag o poszczeniu. Wprowadzenie do problematyki biesiadnej, w: Oczywisty urok biesiadowania, red. P. Kowalski, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław 1998, s. 20-27.
• Kowalski P., Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Kupisiński Z., Obrzędy i wierzenia ludowe Wielkiego Tygodnia w Opoczyńskiem, „Materiały i Studia Księży Werbistów” 1988, nr 24, s. 120-130.
• Kupisiński Z., Śmierć jako wydarzenie eschatologiczne. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe oraz zaduszkowe mieszkańców regionu opoczyńskiego i radomskiego, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin 2007.
• Linde M.S.B., Słownik języka polskiego, t. IV, Wydawnictwo „Gutenberg – Print”, Warszawa 1995.
• Łeńska-Bąk K., Kilka epizodów z historii postu i poszczenia, w: Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, red. K. Łeńska-Bąk, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2007, s. 135-158.
• Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1969.
• Magdziakowa A., Rok obrzędowy mojego regionu. Ginące obrzędy, zwyczaje, wierzenia i pieśni kresowej wsi polskiej z okolic Dubienki w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie, Stowarzyszenie Twórców Ludowych, Lublin 2003.
• Nowak J., Adwent i Boże Narodzenie w regionie tomaszowskim, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2003.
• Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, red. B. Kaczorowski, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007.
• Ogrodowska B., Święta polskie. Tradycja i obyczaje, Alfa-Wero, Warszawa 2000.
• Ogrodowska B., Mały słownik zwyczajów, obrzędów i tradycji w Polsce, Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 2001.
• Ogrodowska B., Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne, wyd. 4, Sport i Turystyka – Muza, Warszawa 2012.
• Petera J., Z materiałów folklorystycznych Lubelszczyzny. Obrzędy i zwyczaje, w: Język i kultura na pograniczu polsko-ukraińsko-białoruskim, red. F. Czyżewski, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2001, s. 85-306.
• Rutkowska-Płachcińska A., Pożywienie, napoje, w: Historia kultury materialnej w zarysie, t. II: od XIII do XV wieku, red. A. Rutkowska-Płachcińska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa−Wrocław 1978, s. 247-276.
• Starczuk J., Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2006.
• Wasilewski J.S., Tabu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
• Zadrożyńska A., Światy, zaświaty. O tradycji świętowań polskich, „Twój Styl”, Warszawa 2000.
• Czytelnia – Wielki Post. http://brewiarz.pl/czytelnia/wielki_post.php3 (dostęp: 02.11.2016).
• Marcin Kostka, Suche Dni Wielkiego Postu. Starajmy się o ducha prawdziwej pokuty, http:// www.pc h24.pl/suche-dni-wielkiego-postu--starajmy-sie-o-ducha-prawdziwej-pokuty,41281,i. html#ixzz4KDwqpTL9 (dostęp: 03.05.2016).

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2017.64.9-11