Pamięć rodzinna w cyklu powieści Małgorzaty Musierowicz „Jeżycjada”

• Authors: Ługowska Jolanta
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W świecie przedstawionym powieści Małgorzaty Musierowicz składających się na cykl „Jeżycjada” istotną rolę odgrywają rzeczy łączące funkcje użytkowe z symbolicznymi. Nazwać je można – za Przemysławem Czaplińskim – „rzeczami nostalgicznymi”, podlegającymi procesowi swoistej humanizacji, w wyniku czego stają się niemal żywymi istotami, czującymi, „wyposażonymi we wszystko z wyjątkiem głośnej mowy”. Zamykają one bowiem w sobie pamięć o ludziach, którzy z nich korzystali, zdolne są wyzwalać dobre emocje, konsolidować członków rodziny wokół trwałego aksjologicznego centrum. Oprócz mebli, przedmiotów codziennego użytku, przechowywanych w głębi szaf ubrań, a także starych albumów z rodzinnymi fotografiami, funkcje takie pełniła wisząca „od zawsze” w kuchni Borejków tablica, na której umieszczane były karteczki z ważnymi zapiskami sporządzanymi przez wszystkich – starszych i młodszych – członków rodziny, różnego rodzaju hasła, aforyzmy, a także zdjęcia i inne dokumenty. Wzmianki o owej tablicy pojawiają się niemal we wszystkich częściach cyklu – od Kwiatu kalafiora (1981) do Ciotki Zgryzotki (2018). W ostatniej z powieści cyklu „poznańskiego” pojawia się interesujący wątek związany z najnowszą historią tego przedmiotu (przedstawiciele młodego pokolenia Borejków uznają tablicę za rzecz zbędną i nie pasującą do nowego wystroju kuchni) zakończony jednak znamiennym aktem restytucji tablicy w nowej siedzibie Borejków, oznaczającej zarazem potwierdzenie jej edukacyjnej przydatności i ważnej funkcji w kształtowaniu się pamięci rodzinnej.

Keywords

PL

Musierowicz; pamięć rodzinna; „Jeżycjada”; literatura polska

• Publisher: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Journal: Filoteknos
• Year: 2021
• Issue: 11
• Pages: 241-251

Dates

published

2021-11-30

Contributors

author

Ługowska Jolanta

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Bodei, R. 2016. O życiu rzeczy. Przeł. A. Bielak. Łódź: Wyd. Przypis.
• Brzóstowicz-Klajn, M. 2011. Świat rodziny i świat rzeczy. – Kralkowska-Gątkowska, K. (red.), Nowacka, B. (red.). Rodzina w czasach przełomów. Literackie diagnozy od XIX do XXI wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Czapliński, P. 1999. Rzecz w literaturze albo proza lat dziewięćdziesiątych wobec „mimesis”. – Wysłouch, S. (red.). Kaniewska, B. (red.), Człowiek i rzecz. O problemach reifikacji w literaturze, filozofii i sztuce. Poznań: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka.
• Flem, L. 2005. Jak likwidowałam dom moich rodziców. Przeł. E. Burakowska. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Ługowska, J. 2011. O rozkoszach płynących z czytania. Obrazy lektury w powieściach dla młodzieży Małgorzaty Musierowicz. – Łeńska-Bąk, K. (red.), Sztandara, M. (red.). O rozkoszach wszelakich… Od przyjemności do ekstazy w kontekstach kultury. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Ługowska, J. 2016. Teatr jako temat literacki. Na przykładzie powieści Małgorzaty Musierowicz. – Wiśniewska, M. (red.), Wróblewski, M. (red.). Teatr i dramat dla dzieci i młodzieży. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Musierowicz, M. 1988. Kwiat kalafiora. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Musierowicz, M. 1990. Ida sierpniowa. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Musierowicz, M. 1992. Noelka. Poznań: Bestseller.
• Musierowicz, M. 1993. Pulpecja. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Musierowicz, M. 1994. Tym razem serio. Opowieści prawdziwe. Łódź: Akapit Press.
• Musierowicz, M. 2001. Kalamburka. Łódź: Akapit Press.
• Musierowicz, M. 2004. Język Trolli. Łódź: Akapit Press.
• Musierowicz, M. 2005. Żaba. Łódź: Akapit Press.
• Musierowicz, M. 2012. McDusia. Łódź: Akapit Press.
• Musierowicz, M. 2018. Ciotka Zgryzotka. Łódź: Akapit Press.
• Musierowicz, M. [przy współudziale] Kiereś, E. 2020. Na Jowisza! Uzupełniam Jeżycjadę. Warszawa: Egmont Polska.
• Tuan, Y.-F. 1987. Przestrzeń i miejsce. Przeł. A. Morawińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Identifiers

DOI

10.23817/filotek.11-17