Klauzula demokratycznego państwa prawnego jako fundament limitacji ograniczania konstytucyjnych praw i wolności jednostki

• Authors: Karakulski Jacek

Title variants

EN

The Democratic State Ruled by Law Clause as a Fundamental Rule of Limiting Restrictions on Constitutional Rights and Freedoms

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Mimo wprowadzenia do Konstytucji RP z 1997 r. szeregu szczegółowych unormowań (zasad) wcześniej wyprowadzanych z klauzuli demokratycznego państwa prawa, aktual-nym pozostaje jej istotne znaczenie dla dyskursu wokół granic ingerencji prawodawczej w prawa i wolności jednostki. Autor niniejszego tekstu koncentruje się na analizie wie-loaspektowości wpływu omawianej fundamentalnej zasady na proces wykładni i stoso-wania przepisów prawa. W pracy poruszone zostają wątki związane nie tylko z zakre-sem bezpośredniego stosowania art. 2 Konstytucji RP, lecz także jego doniosłością dla określenia konstytucyjnej aksjologii, której znaczenie dla oceny legalności (proporcjo-nalności) wkroczenia przez ustawodawcę w domenę praw i wolności konstytucyjnych jest w judykaturze coraz wyrazistsze.

EN

Despite the introduction to the Constitution of the Republic of Poland of 1997 of a num-ber of detailed regulations (principles) previously derived from the democratic state ruled by law clause, its importance for the discourse around the limits of legislative interfer-ence in the sphere of individual rights and freedoms remains relevant. The author of this text focuses on the analysis of the multifaceted nature of the impact of this fundamen-tal principle on the process of interpretation and application of legal provisions. The text outlines the issues related not only to the scope of direct application of Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland, but also its importance for reasoning about the constitutional axiology which significance for the assessment of the legality (proportion-ality) of interference by the legislative authority with the domain of constitutional rights and freedoms is becoming ever clearer.

Keywords

PL

prawo konstytucyjne, zasada demokratycznego państwa prawa, aksjo-logia konstytucji, bezpośrednie stosowanie konstytucji, ograniczanie praw i wolności

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2020
• Issue: 1 (53)
• Pages: 267-281

Dates

published

2020-02-29

Contributors

author

Karakulski Jacek

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Działocha K., Jarosz-Żukowska S., „Wartości konstytucyjne” w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Studia z prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Skrzydle, red. J. Posłuszny, J. Buczkowski, K. Eckhardt, Przemyśl 2009.
• Gutowski M., Bezpośrednie stosowanie konstytucji w orzecznictwie sądowym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, r. LXXX, z. 1.
• Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
• Karakulski J., Słów kilka o wykładni prawa w zgodzie z Konstytucją z perspektywy derywacyjnej koncepcji jego wykładni, [w:] Problemy nauk prawnych. Tom 13, red. K. Pujer, Wrocław 2019.
• Karakulski J., Ustrojowy obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa obywateli – analiza art. 5 media parte Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Naczelne zasady systemowe w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, red. M. Mierzwa, K. Niewęgłowski, Lublin 2019.
• Kryszeń G., Prokop K., Aksjologia polskiej konstytucji, Warszawa 2017.
• Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
• Piechowiak M., Aksjologiczne podstawy polskiego prawa, [w:] Synteza prawa polskiego od 1998 roku, red. T. Guz, J. Głuchowski, M. R. Pałubska, Warszawa 2013.
• Safjan M., Wprowadzenie, [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Szydło M., Art. 31 (XII. Ustanawianie ograniczeń w ustawie), [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Tuleja P., Art. 2, [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności, Zakamycze 2003.
• Wójtowicz K., Zasada proporcjonalności jako wyznacznik konstytucyjności norm, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.
• Wronkowska S., Charakter prawny klauzuli demokratycznego państwa prawnego (art. 2 [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Wronkowska S., Zarys koncepcji państwa prawnego w polskiej literaturze politycznej i prawnej, [w:] Polskie dyskusje o państwie prawa, Warszawa 1995.
• Wyrzykowski M., Zasada demokratycznego państwa prawa – kilka uwag, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.
• Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne, Warszawa 1993.
• Działocha K., Jarosz-Żukowska S., „Wartości konstytucyjne” w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Studia z prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Skrzydle, red. J. Posłuszny, J. Buczkowski, K. Eckhardt, Przemyśl 2009.
• Gutowski M., Bezpośrednie stosowanie konstytucji w orzecznictwie sądowym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, r. LXXX, z. 1.
• Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
• Karakulski J., Słów kilka o wykładni prawa w zgodzie z Konstytucją z perspektywy derywacyjnej koncepcji jego wykładni, [w:] Problemy nauk prawnych. Tom 13, red. K. Pujer, Wrocław 2019.
• Karakulski J., Ustrojowy obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa obywateli – analiza art. 5 media parte Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Naczelne zasady systemowe w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, red. M. Mierzwa, K. Niewęgłowski, Lublin 2019.
• Kryszeń G., Prokop K., Aksjologia polskiej konstytucji, Warszawa 2017.
• Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
• Piechowiak M., Aksjologiczne podstawy polskiego prawa, [w:] Synteza prawa polskiego od 1998 roku, red. T. Guz, J. Głuchowski, M. R. Pałubska, Warszawa 2013.
• Safjan M., Wprowadzenie, [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Szydło M., Art. 31 (XII. Ustanawianie ograniczeń w ustawie), [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Tuleja P., Art. 2, [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności, Zakamycze 2003.
• Wójtowicz K., Zasada proporcjonalności jako wyznacznik konstytucyjności norm, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.
• Wronkowska S., Charakter prawny klauzuli demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), [w:] Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, Warszawa 2006.
• Wronkowska S., Zarys koncepcji państwa prawnego w polskiej literaturze politycznej i prawnej, [w:] Polskie dyskusje o państwie prawa, Warszawa 1995.
• Wyrzykowski M., Zasada demokratycznego państwa prawa – kilka uwag, [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.
• Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne, Warszawa 1993.

Identifiers

ISSN

2082-1212