Austriacka szkoła ekonomii i jej przedstawiciele

• Authors: Mariusz Janik

Title variants

EN

The Austrian School of Economics and its Representatives

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Szkoła austriacka przeżywała okresy świetności oraz zastoju. Pierwsza fala ekonomistów austriackich, takich jak C. Menger, F. Wieser, E. Bőhm-Bawerk zdobyła tak duże uznanie, iż większość jej założeń zostało praktycznie wcielonych do głównego nurtu. Następne pokolenie, czyli F. von Hayek oraz L. von Mises, również cieszyło się dużym uznaniem wśród ekonomistów, jednak większość ich życia przypadła na okres, kiedy niesłychaną popularność zdobywały teorie J.M. Keynesa, wskazując łatwą drogę wyjścia z kryzysu lat 1929-1935, będącego rzekomo kryzysem gospodarki kapitalistycznej, tak propagowanej przez Hayeka czy Misesa. Szkoła austriacka odzyskała swą renomę w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku, kiedy najbardziej rozwinięte gospodarki świata zostały dotknięte przez największy kryzys gospodarczy od lat trzydziestych. Kryzys ten polegał na jednoczesnym występowaniu wysokiej inflacji oraz bezrobocia, tj. stagflacji. W teorii Keynesa zjawisko to nie miało wytłumaczenia. Również w latach siedemdziesiątych Nagrodą Nobla z ekonomii wyróżniony został Hayek, co spowodowało wzrost zainteresowania szkołą austriacką. W tym samym czasie ogromną pracę dla rozwoju i popularyzacji szkoły austriackiej wykonali działający na amerykańskich uniwersytetach naukowcy: I. M. Kirzner oraz M. Rothbard.

EN

The Austrian school of economics experienced both its heyday and stagnation. The first wave of Austrian economists, such as C. Menger, F. von Wieser, E. von Böhm-Bawerk was so widely recognized that most of its assumptions were practically incorporated into the mainstream. The next generation, that is F. von Hayek and L. von Mises, also enjoyed universal recognition among economists, however, most of their lifetimes fell on the period when J. M. Keynes’ theories became immensely popular, as they showed an easy way to overcome the crisis of 1929-1935 that was allegedly a crisis of the capitalist economy, the economy so much promoted by Hayek or Mises. The Austrian school regained its renown in the 1970s, when the world’s most developed economies were affected by the greatest economic crisis since the 1930s. The crisis consisted in simultaneous occurrence of a high inflation and unemployment, that is stagflation. In Keynes’ theory this phenomenon was not explained. It was also in the 1970s that Hayek was awarded the Nobel prize, which aroused interest in the Austrian school. At the same time I. M. Kirzner and M. Rothbard who worked in American universities did great work to develop and promote the Austrian school.

Keywords

PL

szkoła austriackia; liberalizm gospodarczy; Ludwig von Mises; Friedrich von Hayek; monetarny cykl koniunkturalny; teoria aktywności; subiektywizm; krytyka państwa opiekuńczego

EN

Austrian school; economic liberalism; Ludwig von Mises; Friedrich von Hayek; monetary business cycle; activity theory; subjectivism; criticism of the welfare state

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Ekonomii i Zarządzania
• Year: 2014
• Volume: 6(42)
• Issue: 2
• Pages: 43-75

Contributors

author

Mariusz Janik

• doktorant w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN

References

• BUTLER E., Ludwig von Mises – kompendium myśli ekonomicznej, Fundacja Instytut Globalizacja, Warszawa 2010.
• Carl Menger, Biografia, www.mises.pl
• GODŁÓW- LEGIĘDŹ J., Doktryna społeczno- ekonomiczna Friedricha von Hayeka, PWN, Warszawa 1992.
• GWIAZDOWSKI R., AntyMarks, www.wprost.pl
• Hayek i Nagroda Nobla, www.mises.pl
• HAYEK VON F., Indywidualizm a porządek ekonomiczny, Znak, Kraków 1998.
• INSTYTUT MISESA, Czym jest „ekonomia austriacka”, www.mises.pl
• KACPERSKI J., Szkoła austriacka wobec socjalizmu i współczesnych problemów wolnego rynku, Prohibita, Warszawa 2009.
• KACZMARCZYK H., Debata socjalistyczna i problem planowania w gospodarce – wkład Misesa i Hayeka, „Pieniądze i Więź” 2010, nr 1.
• KACZMARCZYK H., Liberalna teoria ładu spontanicznego – wkład Friedricha Augusta von Hayeka, „Pieniądze i Więź” 2010, nr 4.
• KACZMARCZYK H., Rządy prawa a nie ludzi: poglądy F. A. von Hayeka na temat instrumentalizacji prawa, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego, Kielce 2011.
• KACZMARCZYK H., Szkoła austriacka w ekonomii i naukach społecznych, „Pieniądze i Więź” 2008, nr 4.
• MENGER C., O naturze i pochodzeniu pieniądza, www.mises.pl
• Mises i Rothbard o suwerenności konsumenta, www.mises.pl
• MISES VON L., Cykl koniunkturalny i ekspansja kredytowa: gospodarcze skutki taniego pieniądza, www.mises.pl
• MISES VON L., Ekonomia i polityka, Fijorr Publishing, Warszawa 2004.
• MISES VON L., Wspomnienia, Fijorr Publishing, Warszawa 2007.
• ROTHBARD MURRAY N., Uczony ekstremista – Juan de Mariana, www.mises.pl
• SCHULAK E.M., Eugen von Böhm-Bawerk – ekonomista, minister, arystokrata, www.mises.pl
• SOTO DE Huerta J., Szkoła austriacka, Fijorr Publishing, Warszawa 2010.
• STANKIEWICZ W., Historia myśli ekonomicznej, PTE, Warszawa 2007.
• TEMKIN G., Dyskusje o gospodarce socjalistycznej: Marks–Lange–Mises–Hayek, PTE, Warszawa 2008.