Starotestamentowi prorocy jako typ świętości w Kościele prawosławnym

• Authors: Jarosław Charkiewicz

Title variants

The Old Testament prophets as a type of sanctity in the Orthodox Church

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zgodnie z nauka Kościoła prawosławnego prorocy stanowią osobny typ starotestamentowych świętych, czczonych jako osoby natchnione Świętym Duchem, które głosiły ludowi wolę Bożą. To nie tyle osoby zapowiadające czy przepowiadające przyszłość, co ludzie będący „ustami” Boga na ziemi. W prawosławiu prorocy, obok praojców, traktowani są zasadniczo jako osobna kategoria świętych Starego Testamentu. Przedmiotem rozważań autora artykułu jest przedstawienie proroków jako osobnej kategorii świętości w Kościele ze szczególnym zaakcentowaniem ich wewnętrznej systematyki. Autor przedstawia również definicje terminów: „prorok” oraz innych używanych wobec proroków terminów. Omawia rozwój profetyzmu starotestamentowego w różnych okresach historycznych, poczynając od Mojżesza, zwanego „pierwszym z proroków”, poprzez proroków poszczególnych epok dziejów narodu wybranego, na ostatnim proroku Starego Testamentu i pierwszym Nowego Testamentu – św. Janie Chrzcicielu – kończąc.

EN

According to the teaching of the Orthodox Church prophets are the separate type of the Old Testament saints, venerated as persons inspired by the Holy Spirit, men announcing the will of God to the people. There were not so much persons foretelling the future as rather men fulfilling role of “the mouth of God” on the earth. In Orthodoxy, prophets as well as forefathers, are basically considered as a separate category of the Old Testament saints. In this article the author presents prophets as a separate category of sanctity in the Church, particularly accentuating their interior systematic. The author defines the term “prophet” as well as other words or expressions used when talking about prophets. He discusses the development of Old Testament prophetism in various historical periods, beginning with Moses – called “the first among prophets”, throughout the prophets of consecutive epochs in the history of the Chosen People, ending with the last of the Old Testament prophets being at the same time the firs of the New Testament – saint John the Baptist.

Keywords

PL

święci; świętość; Kościół prawosławny; prorocy; praojcowie

EN

saints; sanctity; Orthodox Church; prophets; forefathers

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2015
• Volume: 57
• Issue: 2
• Pages: 155-168

Contributors

author

Jarosław Charkiewicz

References

• Ange D., Jan Chrzciciel: Prorok Światłości na nowe tysiąclecie, przeł. Joanna Kokowska, Kraków 2002.
• Baraniak M., Prorok jak Mojżesz (Pwt 18,9-22): hermeneutyka prawa o urzędzie proroka w Izraelu, Warszawa 2005.
• Bocian M., Leksykon postaci biblijnych. Ich dalsze losy w judaizmie, chrześcijaństwie, islamie oraz w literaturze, muzyce i sztukach plastycznych, przeł. K. Zychowicz, Kraków 1995.
• Capoa Ch., Stary Testament. Postacie i epizody, przeł. E. Morka, Warszawa 2007.
• Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 1, układ i oprac. ks. A. Baron, ks. H. Pietras SJ, Kraków 2007.
• Evdokimov P., Prawosławie, przeł. ks. J. Klinger, Warszawa 1986.
• Hantelt T., Antologia postaci biblijnych. Stary Testament, Poznań 2008.
• Heschel A.J., Prorocy, przeł. A. Gorzkowski, Kraków 2014.
• Jelonek T. ks., Prorocy Starego Testamentu, Kraków 2007.
• Peter M., Wykład Pisma Świętego Starego Testamentu, Poznań 1978.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (tzw. Biblia Poznańska), Poznań 1991-1994.
• Prophecy in the Ancient Near East: A Philological and Sociological Comparison, http://librarum.org/book/21364/175 (data dostępu: 04.10.2014).
• Prorocy: hebrajsko-polski Stary Testament: przekład interlinearny z kodami gramatycznymi, transliteracją i indeksem słów hebrajskich, oprac. i wstęp A. Kuśmirek, Warszawa 2008.
• Rumianek R., Prorocy okresu niewoli babilońskiej, Warszawa 2004.
• Synowiec J.S., Prorocy Izraela, ich pisma i nauka, Kraków 1999.
• Świderkówna A., Rozmowy o Biblii: prawo i prorocy, Warszawa 2009.
• Św. Ignacy Antiocheński, List do Filadelfian 5,2, [w:] Pierwsi świadkowie, przeł. A. Świderkówna, oprac. ks. M. Starowieyski, Kraków 1988.
• Św. Cyryl Jerozolimski, Katecheza mistagogiczna piąta, [w:] M. Michalski, Antologia literatury patrystycznej, T. 2, Warszawa 1981.
• White E.G., Patriarchowie i prorocy, przeł. J. Kauc, Warszawa 2006.
• Булгаков С. прот., Малая трилогия. Друг Жениха. О Православном почитании Предтечи, Москва 2008.
• Жития святых. Ветхозаветные праотцы, Москва 2012.
• Ключ к пониманию Священного Писания, Bruksela 1982.
• Мужи Ветхого Завета (по толкованию Святых Отцев), Москва 2006.
• Пророк Илия, http://days.pravoslavie.ru/Life/life6604.htm (data dostępu: 15.09.2014).
• Спасский Сергий, aрхиепископ, Полный месяцеслов Востока, T. 1, Восточная агиология, Москва 1997.
• Шаргунов А., протоиерей, Неделя Святых праотец, http://www.moral.ru/propoved/05_ned_praotc.htm (data dostępu: 24.12.2014).