Wojna w oczach dziecka. Analiza leksyki w literaturze dla dzieci i młodzieży

• Authors: Kaźmierczak Paulina

Title variants

EN

War in the Eyes of a Child. Analysis of Lexis in Children and Youth Literature

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This paper presents war literature for children and young people. The perspective of the analysis is multi-layered and the whole work deals with the important and difficult topic of warfare, persecution of ethnic, religious and national groups, expulsion and the Warsaw Uprising. It takes into account both the nature of the topic covered and the age of the audience, which is important because of the vocabulary used in the text. The article has inaccuracies resulting from the lack of specific guidelines for adapting the literature to the competence of the young addressee. (This is not the case with guidelines for computer games or school reading). These are additional difficulties that an adult has to deal with when choosing a book for a child. Therefore, it is important to know the child, their maturity level and their knowledge of the story, and often the best solution is to simply read together. When analysing the books discussed in this article, attention should also be paid to the time period of the plot – pre-war, war, post-war – the form of the narrative and the language or stylistic devices used to describe the war. The most popular ways of telling about war are metaphors, similes, personification. War is often compared to a monster or a giant that destroys everything around it – both materially and spiritually. In turn, the characters and situations described are presented on the basis of the opposition of good and evil, white and black, or in the situation of description from the perspective of time: past and present. In addition, linguistic activities that convey the emotions the reader feels while reading and experiences together with the characters are presented. The language games, e.g. Władza Ludowa described as Władza Lodowa, or the diminutive sklepiszcza, are not only interesting solutions that add variety to the text, but also facilitate the understanding of the atmosphere of the time described. An important element of the analysis is the narration from the perspective of children, both Poles who grew up during the war and Jews who were separated from their families and hidden. Such a description makes it easier for the reader to identify with the character and better understand the content.

Keywords

EN

literature; war; children; lexis

• Publisher: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Journal: Linguistische Treffen in Wrocław
• Year: 2021
• Issue: 19
• Pages: 133-147

Dates

published

2021-06-17

Contributors

author

Kaźmierczak Paulina

• Uniwersytet Łódzki, Łódź

References

• Bartmiński, Jerzy. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2006. Print.
• Beręsewicz, Paweł. Czy wojna jest dla dziewczyn? Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2010. Print.
• Combrzyńska-Nogala, Dorota. Bezsenność Jutki. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2012. Print.
• Combrzyńska-Nogala, Dorota. Wysiedleni. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2018. Print.
• Czerwińska-Rydel, Anna. Listy w butelce. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2018. Print.
• Grabowski, Andrzej Marek. Wojna na Pięknym Brzegu. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2014. Print.
• Huizinga, Johan. Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury. Warszawa: Czytelnik, 1998. Print.
• Klebańska, Izabella. Jadzia. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2018. Print.
• Lakoff, George i Mark Johnson. Metafory w naszym życiu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988. Print.
• Landau, Irena. Ostatnie piętro. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2015. Print.
• Mochocki, Michał. „Lektury szkolne w ratingu PEGI”. Homo Ludens 1(2) (2010): 121–136. Print.
• Morawska, Iwona. „Czytanie (nie tylko) lektur szkolnych – dobrodziejstwo czy udręka?”. Wyczytać świat – międzykulturowość w literaturze dla dzieci i młodzieży. Red. Bernadeta Niesporek-Szamburska i Małgorzata Wójcik-Dudek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014, 325–338. Print.
• Nassimov, Chava. Tajemnica Floriana. Warszawa: Wydawnictwo TADAM, 2019. Print.
• Ostrowicka, Beata. Jest taka historia – opowieść o Januszu Korczaku. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2012. Print.
• Papuzińska, Joanna. Asiunia. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2017. Print.
• Papuzińska, Joanna. Krasnale i olbrzymy. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2015. Print.
• Papuzińska, Joanna. Mój bajarz odnowiony. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2014. Print.
• Papuzińska, Joanna. Mój tato szczęściarz. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2013. Print.
• PEGI. https://pegi.info/pl/node/47. 8.9.2019.
• Perepeczko, Andrzej. Jędruś, chłopak ze Lwowa. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2019. Print.
• Piątkowska, Renata. Wszystkie moje mamy. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2014. Print.
• Puzynina, Jadwiga. „Kłopoty z nazwami wartości (i wartościami)”. Etnolingwistyka, nr 26 (2014), 7–20. Print.
• Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 23 czerwca 2005 r. (Dz.U. Nr 130, poz. 1089).
• Rusinek, Michał. Zaklęcie na „W”. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2014. Print.
• Ryrych, Katarzyna. Bombka babcia Zilbersztajn. Warszawa: Agencja Edytorska EZOP, 2018a. Print.
• Ryrych, Katarzyna. Pan Apoteker. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2018b. Print.
• Ryrych, Katarzyna. Mała wojna. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2019. Print.
• Słomczyński, Maciej i Beniamin Muszyński. Janek. Historia małego Powstańca. Chojnice: Wydawnictwo Wielokrotnego Wyboru, 2012. http://masz-wybor.com.pl/wp-content/ uploads/2018/07/Janek-Histotria-Małego-Powstańca.pdf. 27.12.2019.
• Stręcioch, Krzysztof. Dom cioci Lusi. Gdańsk: Wydawnictwo ADAMADA, 2018. Print.
• Szczygielski, Marcin. Arka czasu, czyli wielka ucieczka Rafała od kiedyś przez wtedy do teraz i wstecz. Warszawa: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2015. Print.
• Szymeczko, Kazimierz. Gołąbek niepokoju. Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2019. Print.

Identifiers

DOI

10.23817/lingtreff.19-9