Dusze na pokucie. Lubelskie opowieści wierzeniowe

Title variants

EN

Repentant souls. Tales of the Lublin region

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Motyw dusz, które błąkają się po świecie, szukają w nim swojego miejsca lub czekają na wybawienie, występuje dość często w różnych gatunkach folkloru. Autorka publikuje materiały, które są jedynie przykładowymi opowieściami wierzeniowymi na ten temat. Pokazują, kim są dusze pokutujących, gdzie się pojawiają, jak się zachowują wobec żywych i w jakich sytuacjach mogą zostać wybawione z pokuty. Dusze błąkające się po świecie to zarówno dorośli, jak i dzieci. W przypadku ostatnich są to zwłaszcza te, które nie zostały ochrzczone, a tym samym włączone do określonej przestrzeni fizycznej i wspólnotowej. Wedle niektórych opowieści dusza pokutująca sama informuje, czego jej potrzeba, by mogła „odejść” ze świata żywych (Duszo pokutująca, czego żądasz?). W innych tekstach dusze na pokucie czekają na wypowiedzenie przez kogoś odpowiedniej formuły lub zachowanie, ale same nie mogą powiedzieć jakie zachowanie językowe czy akcjonalne winny być użyte jako niezbędne do jej wybawienia. Cechą charakterystyczną błąkających się dusz jest ich złośliwość wobec ludzi (Jak upiór chodził do dziewczyny; Diabeł – narzeczonym; Z diabłem na zabawie). Środkami zapobiegającymi są sakramentalia: kreda i woda święcona, książeczka do nabożeństwa lub różaniec.

Keywords

PL

dusze na pokucie; lubelskie opowieści wierzeniowe; sakramentalia: kreda, woda święcona, książeczka do nabożeństwa, różaniec

EN

repentant souls; tales of the Lublin region; sacramentals: chalk; holy water; prayer book; rosary

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 1997-1998
• Volume: 9-10
• Pages: 319–328

Contributors

elaborated by

Niebrzegowska Stanisława