„Jestem ładna, czegoż mi trzeba więcej?”. Dandysowski projekt Marii Baszkircew

• Authors: Poznańska Justyna

Title variants

EN

‘I am beautiful, what more do I want?’ Dandyish project of Maria Baszkircew

Abstracts

EN

This article presents an analysis of Maria Baszkircew’s dandyish project on the basis of her Diary (1858–1884). Diagnoses were made mainly in the context of Parnassianism as referred to in Wilde’s idea of life imitating art. The methodological¬ interpretative substructure is Goffman’s concept of self- presentation and Lacanian psychoanalysis. The purpose of these considerations was to present the essence of Baszkircew’s dandyism, and to prove that her aesthetic life project was closely connected with conditioning, which was dictated by her culture and customs. It concludes that her dandyism was a form of fighting for her own identity, liberty and self¬ determination.

Keywords

EN

Maria Baszkircew; dandyism; art; project; diary

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2014
• Issue: 1(13)
• Pages: 63-80

Contributors

author

Poznańska Justyna

• Instytut Literatury Polskiej, Uniwersytet Warszawski, Polska

References

• Александров A.Л., 2003, Подлинная жизнь мадемуазель Башкирцевой, Москва.
• Bachórz J., Kowalczykowa A., red., 1991, Słownik literatury polskiej XIX wieku, Wrocław.
• Baszkircew M., 1967, Dziennik, przeł. Duninówna H., wstępem opatrzyła Kowalska A., Warszawa.
• Baudelaire Ch., 1961, Malarz życia nowoczesnego, w: tegoż, O sztuce. Szkice krytyczne, przeł. Guze J., Wrocław.
• Baudelaire Ch., 1971, Sztuka romantyczna. Dzienniki poufne, przeł. Kijowski A., Warszawa.
• Baudelaire Ch., 2000, Salon 1846, w: tegoż, Rozmaitości estetyczne, przeł. Guze J., Gdańsk.
• Bąbel A., 2008, Panny w podróży. Podróże we wspomnieniach z lat dziewczęcych z drugiej połowy XIX i początku XX wieku, w: Ihnatowicz E., red., Podróż i literatura 1864–1914, Warszawa.
• de Beauvoir S., 2007, Narcyzm, w: tejże, Druga płeć, przeł. Mycielska G., Leśniewska M., Warszawa.
• Benjamin W., 2005, Pasaże, red. Tiedemann R., przeł. Kania I., Kraków.
• Carlyle T., 1987, Sartor Resartus, oprac. McSweeny K., Sabor P., Oxford.
• Centi Prèvost J., 1957, Le dandysme en France 1817–1839, Genéve-Paris.
• Czermińska M., 2004, Podróż jako budowanie tożsamości. Rekonstrukcja narracji niekompletnych, w: Bolecki W., Nycz R., red., Narracja i tożsamość (II), Antropologiczne problemy literatury, Warszawa.
• Delbourg-Delfins M., 1985, Masculin singulier. Le dandysme et son historie, Paris.
• Dybel P., 2000, Ocalenie w lustrze. O wczesnej koncepcji „stadium lustra” Jacquesa Lacana, w: tegoż, Urwane ścieżki. Przybyszewski – Freud – Lacan, Kraków.
• Eymard J., 1975, Le Thѐme du Miroir dans la Poѐsie française (1540–1815), Lille.
• Freud S., 1991, Wprowadzenie do narcyzmu, w: Pospiszyl K., red., Zygmunt Freud. Człowiek i dzieło, Wrocław.
• Frydryczak B., 1998, Okiem przechodnia: ulica jako przestrzeń estetyczna, w: Wojciechowski J.S., Zeidler-Janiszewska A., red., Formy estetyzacji przestrzeni publicznej, Warszawa.
• Gautier T., 1958, Panna de Maupin, przeł. i wstępem opatrzył Boy Żeleński T., Warszawa.
• Goffman E., 2000, W teatrze życia codziennego, oprac. i wstępem poprzedził Szacki J., przeł. Datner- Śpiewak H., Śpiewak P., Warszawa.
• Horney K., 1994, Nowe drogi w psychoanalizie, przeł. Mudyń K., Warszawa.
• Ihnatowicz E., Ciara S., red., 2010, Europejczyk w podróży 1850–1939, Warszawa.
• Kempf R., 1984, Dandies. Baudelaire et Cie, Paris.
• Lacan J., 1949, Le stade de miroir comme formateur de la fonction du Je, Paris.
• Laver J., 1968, Dandies, London.
• Loska K., 1998, Flâneur jako metafora współczesnej kultury, w: Gwóźdź A., Krzemień-Ojak S., red., Intermedialnść w kulturze końca XX wieku, Białystok.
• Lwica. Z obrazu Francuzów, 1843, „Dziennik Mód Paryskich”, nr 15, z dn. 15 lipca.
• Okulicz-Kozaryn R., 1995, Mała historia dandyzmu, Poznań.
• Olkuśnik M., 2004, Kobieta w podróży na przełomie XIX i XX wieku. Między próbą emancypacji a presją „podwójnej moralności”, w: Żarnowska A., Szwarc A., red., Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, Warszawa.
• Osiński D.M., 2010, Dandyska w podróży po Europie. Diarystczny zapis obecności Marii Baszkircew, w: Ihnatowicz E., Ciara S., red., Europejczyk w podróży 1850–1939, Warszawa.
• Perrot M., red., 1999, Historia życia prywatnego, t. 4, Od rewolucji francuskiej do I wojny światowej, przeł. Paderewski-Gryza A., Wrocław.
• Podraza-Kwiatkowska M., 1969, Młodopolskie harmonie i dysonanse, Warszawa.
• Podraza-Kwiatkowska M., 1993, Młodopolska femina, „Testy Drugie”, nr 4–5–6.
• Podraza-Kwiatkowska M., 1985, Somnambulicy – dekadenci – herosi. Studia i eseje o literaturze Młodej Polski, Kraków.
• Przybylski R., 2009, Strój arystokraty ducha, w: tegoż, Cień jaskółki. Esej o myślach Chopina, Kraków.
• Rank O., 1973, Don Juan et le Double, Paris.
• Ritz G., Binswanger Ch., Scheide C., red., 2000, Nowa świadomość płci w modernizmie. Studia spod znaku gender w kulturze polskiej i rosyjskiej u schyłku stulecia, Kraków.
• Rogers R., 1970, The Double in Literature, Detroit.
• Sadkowska B., 1972, Homo dandys, „Miesięcznik Literacki”, nr 8.
• Shanton D.C., 1980, The Aristocrat as Art. A Study of the Honnete Homme and the Dandy in Seventeenth-and Nineteenth Century French Literature, New York.
• Showalter E., 1977, A Literature of Their Own. British Women Novelists from Brontë to Lessing, Princeton–New Jersey.
• Showalter E., 1996, Sexual anarchy. Gender and Culture at the fin de siècle, London.
• Uliński M., 2001, Metafizyka życia a płeć w dziełach Schopenhauera, Nietzschego i Weiningera, w: tegoż, Kobieta i mężczyzna. Dzieje refleksji filozoficzno-społecznej, Kraków.
• Wallis M., 1973, Dzieje zwierciadła, Warszawa.
• Winkin Y., 2007, Antropologia komunikacji. Od teorii do badań terenowych, przeł. Karpowicz A., Warszawa.
• Wojciechowski J.S., Zeidler¬ Janiszewska A., red., 1998, Formy estetyzacji przestrzeni publicznej, Warszawa.