Profilowanie afektywne wartości w leksykonie mentalnym Polaków, Rosjan i Niemców (raport z badań empirycznych)

• Authors: Rodziewicz Barbara

Title variants

EN

Affective Profiling of Values in the Mental Lexicon of Poles, Russians and Germans (Report from Empirical Research)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma na celu przybliżenie związków wartości z emocjami utrwalonych w leksykonie mentalnym Polaków, Rosjan i Niemców. Analiza materiału językowego pozyskanego w rezultacie testu swobodnych skojarzeń, oparta na metodologii badań kognitywnych oraz psychologicznej skali PANAX-X, pokazuje, że pojęcia odsyłające do stanów afektywnych są obecne w profilach asocjacyjnych większości jednostek aksjologicznych. Najwięcej związków z emocjami pozytywnymi stwierdzono w profilach wartości odczuciowych, najmniej lub brak emocji – w profilach wartości społecznych i moralnych. Wyniki poświadczające wysoki status wartości odczuciowych w systemie aksjologicznym respondentów i związane z nimi postawy propulsywne oraz niższą pozycję innych wartości można tłumaczyć dominacją orientacji postmaterialistycznej współczesnych użytkowników trzech języków.

Keywords

PL

wartości; emocje; profilowanie pojęć; leksykon mentalny; asocjacje

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Acta Polono-Ruthenica
• Year: 2021
• Volume: Tom 2 Nr XXVI
• Pages: 91-106

Dates

published

2021-06-30

Contributors

author

Rodziewicz Barbara

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska Stanisława. 1998. Profile a podmiotowa interpretacja świata. W: Profilowanie w języku i w tekście. Red. Bartmiński J., Tokarski R. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 211–224.
• Bruner Jerome Seymour. 1978. Poza dostarczone informacje: studia z psychologii poznawania. Warszawa: PWN.
• D`arms Justin, Jacobson Daniel. 2000. Sentiment and Value. „Ethics” nr 110: 722–748.
• Fajkowska Małgorzata, Marszał-Wiśniewska Magdalena. 2009. Właściwości psychometryczne Skali
• Pozytywnego i Negatywnego Afektu – Wersja Rozszerzona (PANAS-X). Wstępne wyniki badań w polskiej próbie. „Przegląd Psychologiczny” nr 4: 355–387.
• Galton Francis. 1879. Psychometric Experiments. „Brain. A Journal of Neurology” nr 2: 149–162.
• Gawarkiewicz Roman, Pietrzyk Izabela, Rodziewicz Barbara. 2008. Polski słownik asocjacyjny z suplementem. Szczecin: Volumina.pl.
• Goleman Daniel. 1997. Inteligencja emocjonalna. Poznań: Media Rodzina.
• Grzegorczyk Krzysztof. 1971. O pojęciu wartości w antropologii kulturowej. „Studia Socjologiczne” nr 1: 21–34.
• Haviland-Jones Jeannette, Kahlbaugh Patricia. 2005. Emocje a tożsamość. W: Psychologia emocji. Red. Lewis M., Haviland-Jones J. Gdańsk: GWP.
• Krąpiec Mieczysław Albert. 1965. Filozofia bytu a zagadnienie wartości. „Znak” nr 4: 424–433.
• Kurcz Ida. 1976. Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych. Warszawa: PWN.
• Kurcz Ida. 2000. Psychologia języka i komunikacji. Wykłady z psychologii. Warszawa: SCHOLAR.
• Langacker Ronald. 1995. Wykłady z gramatyki kognitywnej. Red. Kardela H. Lublin: Wdawnictwo UMCS.
• Moser Susanne. 2013. Philosophie der Gefühle: neuere Theorien und Debatten. „Actual Challenges in Philosophyˮ nr 2: 20–33.
• Porayski-Pomsta Jerzy. 1999. Komunikacja językowa. W: Nauka o języku dla polonistów. Red. Dubisz S. Warszawa: Książka i Wiedza: 19–66.
• Roche Jörg. 2008. Fremdsprachenerwerb. Fremdsprachendidaktik. Tübingen: Francke. Scheler Max. 1921. Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik. Halle: Verlag von Max Niemeyer.
• Spitzer Nils. 2014. Emotionale Welterschließung. Die aktuelle Rolle von Emotionen und die kognitiven Therapien. „Zeitschrift für Rational-Emotive & Kognitive Verhaltenstherapie” nr 25: 7–24.
• Szczepański Jan. 1980. Sprawy ludzkie. Warszawa: Czytelnik.
• Tappolet Christine. 2010. Welche Beziehung besteht zwischen Werten und Emotionen? „Psychologie” nr 18: 41–56.
• Waszakowa Krystyna. 1998. Słowotwórczy aspekt procesów profilowania. W: Profilowanie w języku
• i tekście. Red. Bartmiński J., Tokarski R. Lublin: Wydawnictwo UMCS: 105–116.
• Watson David, Clark Lee Anna, Tellegen Auke. 1988. Deelopment and validation of brie measures of positive and negative affect. The PANAS Scales. „Journal of Personality and Social Psychology” Vol. 54: 1063–1070.
• Тарасов Евгений. 2000. Актуальные проблемы анализа языкового сознания. В: Языковое сознание и образ мира. Ред. Уфимцева Н.В. Москва: Институт языкознания РАН: 24–32.