Semantyczne i wizualne modele „nowego ojcostwa” upowszechniane w publikacjach „Przekroju” i „Polityki”

• Authors: Justyna Szulich-Kałuża

Title variants

EN

Semantic and Visual Models of “New Fatherhood” Presented in the Publications of Weekly Magazines “Przekrój” and “Polityka”

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tematem artykułu jest odtworzenie semantycznych i wizualnych modeli „nowego ojcostwa” na podstawie publikacji tygodników opiniotwórczych „Przekroju” i „Polityki” z lat 1979-1989 oraz 1999-2009. Modele semantyczne „nowego ojcostwa” zostały scharakteryzowane z uwzględnieniem następujących wymiarów: wymiar aksjologiczny, wymiar cech osobowości, wymiar poczucia identyfikacji zbiorowych, wymiar umiejętności i nabytych cech oraz wymiar aktywności. Modele wizualne to wzory i odniesienia wizualne, działające kreująco na jednostki i całe zbiorowości. W analizach własnych wykorzystano następujące techniki badawcze: analizę pól semantycznych przekazów tekstowych oraz analizę zawartości i analizę semiotyczną fotografii prasowych. Zaprezentowane modele wpisują się w nurt przemian modelu ojcostwa we współczesnych społeczeństwach.

EN

The subject of this article is the re-creation of semantic and visual models of “new fatherhood” on the basis of publications in the opinion-forming weekly magazines “Przekrój” and “Polityka” from the years 1979-1989 and 1999-2009. The semantic models of “new fatherhood” were characterised taking into account the following dimensions: the axiological dimension, the personal-characteristics dimension, the collective-identity dimension, the skills and acquired-features dimension and the activity dimension. Visual models are visual patterns and references which shape individuals and entire communities. In his analysis the author used the following research techniques: the analysis of semantic fields of texts and the content analysis and semiotic analysis of press photographs. The presented models are part of the trend in which we can observe how the model of fatherhood is changing in contemporary societies.

Keywords

PL

semantyczne modele „nowego ojcostwa”; wizualne modele „nowego ojcostwa”; analiza pól semantycznych; analiza zawartości; analiza semiologiczna; tygodniki opinii

EN

semantic models of “new fatherhood”; visual models of “new fatherhood”; analysis of semantic fields; content analysis; semiological analysis; opinion-forming weekly magazines

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2018
• Volume: 10(46)
• Issue: 2
• Pages: 65-86

Contributors

author

Justyna Szulich-Kałuża

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Arcimowicz K., Obraz mężczyzny w polskich mediach. Prawda – fałsz – stereotyp, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2003.
• Badinter E., Historia miłości macierzyńskiej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen Liga Republikańska 1998.
• Badinter E., XY tożsamość mężczyzny, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B 1993.
• Beck U., Społeczeństwo ryzyka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2002.
• Bullinger H., Mężczyzna czy ojciec?, Warszawa: Niezależna Oficyna 1997.
• Connell R., Socjologia płci. Płeć w ujęciu globalnym, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2013.
• Dzwonkowska-Godula K., Tradycyjnie czy nowocześnie? Wzory macierzyństwa i ojcostwa w Polsce, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2015.
• Fuszara M., Wstęp, w: Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce, red. M. Fuszara, Warszawa: Trio 2008, s. 63-66.
• Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i internetu, Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN 1999.
• Hunt L., Rewolucja francuska a życie prywatne, w: Historia życia prywatnego, t. IV: Od rewolucji francuskiej do I wojny światowej, red. M. Perrot, Wrocław: Ossolineum 1999, s. 21-51.
• Hyży E., Chrześcijański ruch Promise Keepers a „kryzys męskości”. Perspektywa feministyczna, w: Męskość w kulturze współczesnej. Praktyki męskości, red. A. Radomski, M. Dąbrowska, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2010, s. 67-85.
• Kluczyńska U., Metamorfozy tożsamości mężczyzn w kulturze współczesnej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2010.
• Krajewska A., Konteksty ojcostwa, w: Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce, red. M. Fuszara, Warszawa: Trio 2008, s. 67-114.
• Kress G., van Leeuwen T., Reading Images. The Grammar of Visual Images, London–New York: Routledge 2006.
• Mandal E., Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2000.
• Melosik Z., Kryzys męskości w kulturze współczesnej, Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM 2006.
• Michałowska M., Portret we wnętrzu – między socjologią a antropologią fotografii, „Kultura i Społeczeństwo” 2009, nr 4, s. 57-74.
• Piątek K., Nowy wymiar ojcostwa jako nowy wymiar męskości. Kryzys czy redefinicja pojęć?, w: Męskość (nie)męska. Współczesny mężczyzna w zmieniającej się rzeczywistości społecznej, red. K. Piątek, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej 2007, s. 86-107.
• Pospiszyl K., Kontrowersje wokół ideału męskości, „Problemy Rodziny” 1998, nr 2, s. 13-18.
• Robin R., Badanie pól semantycznych: Doświadczenia Ośrodka Leksykologii Politycznej w Saint-Cloud, w: Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński, Warszawa: Czytelnik 1980, s. 252-281.
• Sikorska M., Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko. O nowym układzie sił w polskich rodzinach, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2009.
• Whorf B.L., Język, myśl, rzeczywistość, tłum. T. Hołówka, Warszawa: PIW 1982.
• Wileczek A., Odjechany star(sz)y. Wizerunek ojca w socjolekcie młodzieżowym, w: Ojciec na rozdrożu. Socjologiczne, pedagogiczne i kulturowe wymiary ojcostwa, red. M. Kątny, J. Oleszko, Ząbki: Apostolicum 2011, s. 209-232.
• Wojnecki S., Fotografia: gwiazda podwójna kultury. Pisma z lat 1977-2004 wybrane przez Alicję Kępińską, Poznań: Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu 2007.
• (APN), „On kochał życie” wspomina Walentina Gagarina, „Przekrój” 1984, nr 2022, s. 3.
• Bijak J., Rodzina nasza poszła w rozsypkę, „Polityka” 1979, nr 30, s. 3.
• Cieśla J., Gdy rodziców zostaje połowa, „Polityka” 2007, nr 29, s. 78-80.
• Czajkowska-Majewska D., Kalendarzyk dla taty. Późne ojcostwo zwiększa ryzyko pojawienia się u dzieci schizofrenii, „Polityka” 2002, nr 28, s. 68-69.
• Czubkowska S., Jędrzejczak A., Czekaj tatka na latka, „Przekrój” 2006, nr 3185, s. 22-27.
• Danielewicz J., Dwieście wykrzykników, „Polityka” 2009, nr 28, s. 92-93.
• (Opr. red.), Dzieci o swoich sławnych rodzicach, „Przekrój” 1989, nr 1868, s. 16.
• Kołodziejczyk M., Krwawy Harlequin, „Polityka” 2004, nr 19, s. 90.
• Kołodziejczyk M., Krzyk zza ściany, „Polityka” 2003, nr 40, s. 20.
• Lis T., Ojciec nie leń się, „Polityka” 2007, nr 32, s. 119.
• Mój ojciec Ksawery Pruszyński. Z córką pisarza rozmawia Roman Samsel, „Przekrój” 1988, nr 2222, s. 10-11.
• Nowakowska E., Co wyrasta ze zdradzonego chłopca, „Polityka” 1999, nr 4, s. 68.
• Pieczara I., Szansa dla niepłodnych mężczyzn. Rozmowa z andrologiem, „Przekrój” 1983, nr 1994, s. 20.
• Pietkiewicz B., Żony Krzysztofów B, „Polityka” 2008, nr 38, s. 16-18.
• Pietkiewicz B., Dziecko istota seksualna, „Polityka” 2007, nr 5, s. 78-80.
• Pietkiewicz B., Sam miód, „Polityka” 2006, nr 36, s. 108-113.
• Pietkiewicz B., Córka zmarnotrawiona, „Polityka” 2004, nr 48, s. 91-93.
• Pietkiewicz B., Taki mógłby być tata, „Polityka” 2004, nr 16, s. 100-102.
• Pietkiewicz B., Córki zza firanki, „Polityka” 2003, nr 41, s. 90-92.
• Pietkiewicz B., Polka z matką, „Polityka” 2002, nr 10, s. 3-9.
• Pietkiewicz B., Mała skaza – wielki dramat. Nieodporni, „Polityka” 2000, nr 28, s. 70-72.
• Podgórska J., Powrót monstrum, „Polityka” 2004, nr 7, s. 82-84.
• Radziszewska I., Tata w latach, „Polityka” 2003, nr 46, s. 84-87.
• Rozgrywka. Ewa Nowakowska rozmawia z dr Marią Gdowską-Wilińską, „Polityka” 1983, nr 24, s. 6.
• Szulc A., W piekle ojców robi się tłoczno, „Przekrój” 2009, nr 3322, s. 22-24.
• Szulc A., Ojciec u Salomona, „Polityka” 2002, nr 40, s. 82-83.
• Wachowicz B., Harcerze Rzeczypospolitej. Dom, który żył Polską, „Przekrój” 1982, nr 1937, s. 10-11.
• Winnicka L., „Kiedy zaczyna się człowiek”, „Przekrój” 1987, nr 2180, s. 16.
• Woźniak O., Wszystko o twoim ojcu, „Przekrój” 2008, nr 3287, s. 44.
• Woźniak O., Dobrze wychowani rodzice, „Polityka” 2005, nr 37, s. 50.
• Zadrzyńska E., Wstyd, „Polityka” 1980, nr 5, s. 6-7.

Identifiers

DOI

10.18290/rns.2018.46.2-4