Portrety Hrabiny Rozyny w tłumaczeniu. Kilka uwag o „Porgi, amor” i „Dove sono i bei momenti” Wolfganga Amadeusa Mozarta, Lorenza Da Pontego i Stanisława Barańczaka

• Authors: Reimann-Czajkowska Aleksandra

Title variants

EN

Portraits of Countess Rosina in Translation. A Few Remarks on “Porgi, amor” (“Pour, o Love”) and “Dove sono i bei momenti” (“Where Are Those Happy Moments”) by Wolfgang Amadeus Mozart, Lorenzo Da Ponte, and Stanisław Barańczak

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest problematyka przekładu wokalnego. Zdaniem Stanisława Barańczaka tłumaczenie tekstu przeznaczonego do śpiewu wymaga największej maestrii językowej, a jednocześnie jest obwarowane wieloma zasadami i regułami. Nawet najmniejsze odstępstwa strukturalno-semantyczne przekładu w stosunku do oryginału mają konsekwencje w konfrontacji z muzyką. Tłumaczenia wokalne Barańczaka są traktowane jako fenomen osobny, a jednocześnie jako interpretacyjne wyzwanie nie tylko dla wykonawcy, ale przede wszystkim dla badacza pogranicza muzyki i literatury. Z przeprowadzonych analiz pieśni hrabiny Almavivy wynika, że Rozyna w tłumaczeniu i oryginale to dwie różne bohaterki. Barańczak kreuje postać, która nie funkcjonuje konkurencyjnie wobec pierwowzoru, lecz komplementarnie, w nowym, intermedialnym sposobie odbioru.

EN

Problems of vocal translations are made subject of the paper. Following Stanisław Barańczak, translation text for singing consists in the greatest language mastery and also is constrained by a number of rules and regulations. Even the smallest structural-semantic deviation from the original may lead to consequences when confronted with music. Barańczak’s vocal translations are seen as a separate phenomenon, and also as an interpretive challenge not only for the performer, but first and foremost for music-literature borderline researcher. An analysis of Countess Almaviva’s songs reveals that Rosina in the original and in the translation are different characters. Barańczak creates a figure that is not conflicting to its prototype, but functions complementarily in a new intermedial reception mode.

Keywords

PL

Stanisław Barańczak; Wolfgang Amadeus Mozart; Lorenzo Da Ponte; przekład wokalny; intermedialność; opera; libretto

EN

Stanisław Barańczak; Wolfgang Amadeus Mozart; Lorenzo Da Ponte; vocal translation; intermediality; opera; libretto

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2023
• Volume: 114
• Issue: 1
• Pages: 217-228

Dates

printed

2023-03-28

Contributors

author

Reimann-Czajkowska Aleksandra

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2023.1.12