Teoria konfesjonalizacji Heinza Schillinga i Wolfganga Reinharda w kontekście potencjału modernizacyjnego Polski

• Authors: Irena Windyga

Title variants

EN

A Theory of the Confessionalization of Heinz Schilling and Wolfgang Reinhard in the Contexts of the Modernity Potential of Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest omówienie teorii konfesjonalizacji autorstwa dwóch niemieckich historyków religii - H. Schillinga oraz W. Reinharda. Teoria ta powstała w opozycji do marksistowskiej wizji zachodzenia procesów przemian konfesyjnych we wczesnonowożytnej Europie, a ponadto stanowiła od przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku konkurencyjny paradygmat wobec ujęcia socjologii religii przez M. Webera. W swoich rozważaniach nad teorią konfesjonalizacji kładę nacisk na tezę W. Reinharda o modernizacyjnym potencjale konfesjonalizacji katolickiej, argumentując to moim przekonaniem, że ów fundamentalny proces społeczny obecny w polskiej historii, ma również we współczesności wpływ na postawę Polaków wobec pracy przynależących w zdecydowanej większości do Kościoła rzymskokatolickiego. A zatem za ważny element modernizacji państwa uznaję ukształtowanie się określonej etyki pracy reprezentowanej przez przeważającą liczbę jego obywateli, którzy jednocześnie są członkami określonej wspólnoty wyznaniowej. W niniejszej pracy dokonałam przeglądu literatury obcojęzycznej (głównie niemieckiej) - praktycznie w Polsce niedostępnej, a przez to mało znanej.

EN

The aim of this article is to discuss the theory of confessionalization created by two German historians of religion – H. Schilling and W. Reinhard. This theory was in opposition to the Marxist vision of the overlapping confessional processes of change in early- -modern Europe, and also represented the late 70’s and 80’s of 20-th century the competitive paradigm to M. Weber’s recognition of the sociology of religion. In his reflections on the theory of the confessionalization put emphasis on the idea of modernization W. Reinhard potential of the catholic confessionalization, arguing that by my opinion that this fundamental social process present in Polish history, has an influence in the modern ages on Poles’ attitude Poles towards work who’s belonging to the Roman Catholic Church in the vast the majority. Therefore, as an important element in the modernization of the country, I consider the formation of a specific work ethic represented by the overwhelming number of its citizens who are also members of a particular religious community. In this paper, I have done an overview of the foreign literature (mainly German) – in Poland practically inaccessible, and unknown.

Keywords

PL

konfesjonalizacja; wczesno nowożytna Europa; modernizacja; reformacja; kontrreformacja; marksizm

EN

confessionalization; early-modern Europe; modernization; reformation; counterreformation; marxism

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2014
• Volume: 6(42)
• Issue: 4
• Pages: 159-178

Contributors

author

Irena Windyga

• doktorantka w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego

References

• Blickle P., Die Reformation im Reich, Stuttgart: Velag Eugen Ulmer GmbH & Co. 1982.
• Blickle P., Reformation und kommunaler Geist. Die Antwort der Theologen auf den Verfassungswandel im Spatmittelalter, München: Stiftung Historisches Kollegs 1996.
• Blickle P., Die Revolution von 1525, München-Wien: R. Oldenbourg Verlag 1975.
• Blickle P., Buszello H., Endres R. (red.), Der deutsche Bauernkrieg, Paderborn: Ferdinand Schöningh 1984.
• Czerwiński T., Polska wielu kultur i religii, Warszawa: Sport i Turystyka MUZA SA 2013.
• Ehrenpreis S., Lotz-Heumann U., Reformation und konfessionelles Zeitalter, Darmstadt: Wissenschaftlicher Buchgesselschaft 2002.
• Engels F., Wojna chłopska w Niemczech, Warszawa: Książka i Wiedza 1950.
• Fino C., Święty Franciszek Salezy, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie 2005.
• Hill Ch., Oliwer Cromwell i rewolucja angielska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1988.
• Hill Ch. (red.), Rewolucja angielska 1640 r. Cztery studia, Kraków: Państwowy Instytut Wydawniczy 1951.
• M. Kopczyński, I. Kąkolewski (red.), Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI-XVIII w.), Warszawa: Muzeum Historii Polski w Warszawie 2012.
• Lotz-Heumann, Missfelder J.-F., Pohlig M. (red.), Konversion und Konfession in der frühen Neuzeit, U. Heidelberg: Gütersloher Verlagshaus 2007.
• Lotz-Heumann U., Pohlig M., Confessionalization and literature in the empire, 1555-1700, „Central European History” 40(2007), s. 35-61.
• Reinhard W., Gegenreformation als Modernisierung? Prolegomena zu einer Teorie des konfessionellen Zeitalters, „Archiv für Reformationsgeschichte” 68(1977), s. 226-252 (nieopublikowane tłumaczenie I. Windygi - Kontrreformacja jako modernizacja? Przedmowa do teorii czasów konfesyjnych, Warszawa 2013).
• Schilling FI.. Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2010.
• Schmidt H.R., Dorf und Religion. Reformierte Sittenzucht in Berner Landgemeinden der Frühen Neuzeit, Stuttgart-Jena-New York: Gustav Fischer Verlag 1995.
• Weber M., Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Lublin: Wydawnictwo TEST 1994.