Wielorakość kulturowo-religijna a wychowanie obywatelskie w szkole katolickiej

• Authors: Zakrzewska Aldona

Title variants

EN

The Cultural-Religious Diversity and Civic Upbringing at the Catholic School

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Podstawę rozważań stanowi wychowanie obywatelskie podejmowane w szkołach katolickich w duchu otwartości dzieci i młodzieży na różnorodność kulturowo-religijną, która w polskiej rzeczywistości społecznej jest coraz bardziej widoczna. Jest to niezwykle trudne z punktu widzenia społecznego. Z jednej bowiem strony każda z grup pragnie żyć w poczuciu tolerancji, z drugiej natomiast chce zachować swą tożsamość. Poza tym nie jest to łatwe w perspektywie misji szkoły katolickiej. Wynika to z faktu, że wprawdzie deklaruje ona budowanie jedności w różnorodności, jednak jej proces dydaktyczno-wychowawczy determinuje konkretny światopogląd.

EN

The basis for the discussion is civic upbringing which is introduced in Catholic schools in the spirit of openness of the children and teenagers to the cultural-religious diversity which is more and more visible in the Polish social reality. It is especially difficult from the social perspective. On the one hand each group wants to live in tolerance, on the other hand it wants to keep its identity. Besides it is not easy in the perspective of the mission of the Catholic school. It results from the fact that although it declares building unity in diversity, the educational and upbringing process of the school determines the specific point of view.

Keywords

PL

wychowanie obywatelskie; szkoły katolickie; edukacja dla wielokulturowości

EN

civic education; Catholic schools; education for multiculturalism

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2017
• Volume: 1/39
• Pages: 149-170

Contributors

author

Zakrzewska Aldona

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

References

• Bagrowicz, Jerzy. Stawać się bardziej człowiekiem. Z podstaw edukacji religijnej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2008.
• Bartz, Brunon. Idea wielokulturowego wychowania w nowoczesnych społeczeństwach. Radom: Instytut Technologii Eksploatacji, 1997.
• Borden, George A. „Orientacja kulturowa. Teoria służąca rozumieniu i badaniom komunikacji międzykulturowej”. W: Komunikacja międzykulturowa: zderzenia i spotkania, red. Alina Kapciak, Leszek Korporowicz, Andrzej Tyszka, 57–76. Warszawa: Instytut Kultury Uniwersytetu Warszawskiego, 1996.
• Collier, Michael J. „Rozmowy między rodzimymi grupami kulturowymi: różnice kompetencji międzykulturowych”. W: Komunikacja międzykulturowa: zderzenia i spotkania, red. Alina Kapciak, Leszek Korporowicz, Andrzej Tyszka, 323–337. Warszawa: Instytut Kultury Uniwersytetu Warszawskiego, 1996.
• Edukacja obywatelska w społeczeństwach wielokulturowych, red. Alicja Szerląg. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2007.
• Fic, Leonard. „Dialog międzyreligijny”. Paedagogia Christiana 2 (2010): 51–64.
• Golka, Marian. „Doświadczanie tożsamości w warunkach wielokulturowości”. Przegląd Zachodni 1 (2012): 3–16.
• Golka, Marian. „Kształty wielokulturowości”. Pampaedia 6/7 (2009/2010): 7–21.
• Golka, Marian. „Zadania i nadzieje edukacji dla wielokulturowości”. Europa Wschodu i Zachodu 4 (2000): 12–16.
• Golka, Marian. Imiona wielokulturowości. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, 2010.
• Granat, Wincenty. „Zasady pedagogii katolickiej w świetle dogmatu odkupienia grzechu pierworodnego”. Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy 1–2 (1939): 30–49.
• II Polski Synod Plenarny (1991–1999). „Nauczanie Kościoła o szkole i uniwersytecie”. Poznań 2001. W: Szkoła katolicka w nauczaniu Kościoła. Wybór dokumentów, red. Andrzej Dymer, 371–375. Szczecin–Warszawa: Centrum Edukacyjne Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, 2002.
• Jan Paweł II, „«Zaczyn chrześcijański w działalności wychowawczej». Do delegatów Federacji Instytutów Działalności Wychowawczej, 28 grudnia 1978”. W: Szkoła katolicka w nauczaniu Kościoła. Wybór dokumentów, red. Andrzej Dymer, 87–88. Szczecin–Warszawa: Centrum Edukacyjne Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, 2002.
• Kongregacja do Spraw Edukacji Katolickiej. „Szkoła Katolicka”. Rzym, 1977. W: Szkoła katolicka w nauczaniu Kościoła, 271–294. Szczecin–Warszawa: Centrum Edukacyjne Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej: 2002.
• Kongregacja do Spraw Edukacji Katolickiej. „Świecki katolik świadkiem wiary w szkole”. Rzym, 1982. W: Szkoła katolicka w nauczaniu Kościoła, 295–322. Szczecin–Warszawa: Centrum Edukacyjne Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej: 2002.
• Kongregacja do Spraw Wychowania Katolickiego. „Religijny wymiar wychowania w szkole katolickiej”. Rzym, 1988. W: Szkoła katolicka w nauczaniu Kościoła, 321–358. Szczecin–Warszawa: Centrum Edukacyjne Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej: 2002.
• Kongregacja do Spraw Wychowania Katolickiego. „Szkoła Katolicka u progu trzeciego tysiąclecia”. Rzym, 1997. W: Szkoła katolicka w nauczaniu Kościoła, 359–367. Szczecin–Warszawa: Centrum Edukacyjne Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej: 2002.
• Kurzydło, Dariusz. „Wychowanie do postawy kontemplacyjnej”. W: Chrześcijaństwo wśród religii świata, red. Leonard Fic, Paweł Mazanka, Eugeniusz Sakowicz, Paweł Szuppe, Wanda Zagórska, 297–310. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2017.
• Lisica, Jarosław. „Komunikacja międzykulturowa w przestrzeni teologicznej”. Studia Gdańskie 37 (2014): 147–158.
• Maj, Adam. Szkolnictwo katolickie w III RP (1989–2001). Warszawa: Wyd. „Adam”, 2002.
• Michalski, Janusz. „Szkoła katolicka miejscem ewangelizacji”. Forum Teologiczne 4 (2003): 155–175.
• Miluska, Jolanta. „Ku tolerancji: program wspomagania rozwoju tożsamości kulturowej”. W: Edukacja międzykulturowa. W kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów, red. Jerzy Nikitorowicz, 302–325. Białystok: Trans Humana, 1995.
• Mistarz, Renata. „Wielokulturowość a edukacja regionalna”. Informator Oświatowy 3 (2011): 29–31.
• Nikitorowicz, Jerzy. „Edukacja międzykulturowa w procesie przeciwstawiania się dehumanizacji i infrahumanizacji”. Edukacja Międzykulturowa 1 (2017): 19–35.
• Nikitorowicz, Jerzy. „Edukacja regionalna jako podstawa kreowania społeczeństwa obywatelskiego”. W: Kierunki rozwoju edukacji w zmieniającej się przestrzeni społecznej. Księga Jubileuszowa dedykowana profesorowi doktorowi habilitowanemu Michałowi Balickiemu, red. Agata Cudowska, 23–32. Białystok: Trans Humana, 2011.
• Nikitorowicz, Jerzy. „Idee edukacji międzykulturowej w dobie globalizacji i regionalizacji”. W: Edukacja jutra: XI Tatrzańskie Seminarium Naukowe, red. Franciszek Bereźnicki, Kazimierz Denek, 51–58. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2005.
• Nikitorowicz, Jerzy. „Ku jakim strategiom w edukacji międzykulturowej w kontekście współczesnych problemów wielokulturowości?”. Pogranicze 25 (2015): 25–40.
• Nikitorowicz, Jerzy. Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2009.
• Nowak, Marian. Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2000.
• Orłowska, Beata A. „Edukacja regionalna w wielokulturowej społeczności”. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce 1–2 (2010): 34–42.
• Orłowska, Beata A. „Edukacja religijna jako podstawa dialogu między kulturami”. Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne 2 (2012): 130–143.
• Pawliszyn, Mirosław. „O Spotkaniu kultur – dopowiedzenie filozoficzne”. W: Religia i edukacja w styczności z różnorodnością kulturową, red. Joanna M. Garbula, Jacek J. Pawlik, 17–29. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2017.
• Pius XI. Encyklika Divini Illius Magistri o chrześcijańskim wychowaniu młodzieży. Rzym, 1929.
• Rada Szkół Katolickich. Wzór zapisów statutu. Statut Publicznej Katolickiej Szkoły Podstawowej [wersja elektroniczna]. Warszawa, 2014.
• Sakowicz, Eugeniusz. „Wychowanie do komunikacji interkulturowej dialogu międzyreligijnego”. W: Religia a współczesne stosunki międzynarodowe, red. Bogusława Bednarczyk, Zbigniew Pasek, Piotr Stawiński, 95–104. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2011.
• Samoraj, Mariusz. „Edukacja wielokulturowa na rozdrożu”. Przyszłość: Świat – Europa – Polska 1 (2014): 119–121.
• Sobór Watykański II. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes. Rzym, 1965.
• Szerląg, Alicja. Ku wielokulturowości: aksjologiczny sens wychowania w rodzinie na litewskim pograniczu kulturowym. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2001.
• Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, red. Franciszek Adamski. Kraków: Wyd. UJ, 1999.
• Zakrzewska, Aldona. „Różnorodność kulturowo-wyznaniowa społeczeństwa wyzwaniem dla wychowania obywatelskiego w szkole katolickiej”. W: Religia i edukacja w styczności z różnorodnością kulturową, red. Joanna M. Garbula, Jacek J. Pawlik, 89–103. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2017.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2017.008