Geneza kazań Jana Frankensteina scio quid faciam

• Authors: Zapała Adam

Title variants

EN

The genesis of Jan Frankenstein sermons Scio quid facim

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego przechowywany jest rękopis BUWr I Q 377, zawierający kolekcję przykładowych kazań Jana Frankensteina, wybitnego piętnastowiecznego intelektualisty, kaznodziei, inkwizytora Wrocławskiego, zaangażowanego w późnośredniowieczny ruch odnowy Kościoła. Choć rękopis ten był wielokrotnie wzmiankowany w historiografii, to jednak duża część kazań w nim zawartych nie doczekała się do tej pory omówienia. Niniejszy artykuł poświęcony jest genezie dwóch spośród rzeczonych kazań. Kazania Scio quid faciam odnoszą się do tego samego tematu i w dużej mierze są tożsame w treści (choć jedno ma 15 stron, drugie zaś tylko 5). Są to kazania przeznaczone na czas zarazy i zawierają rady dotyczące życia i pełnienia posługi duszpasterskiej w zakażonym mieście. Zostały one przygotowane podczas zarazy 1439 roku we Wrocławiu, dla podniesienia poziomu moralnego tamtejszych ojców dominikanów i zapisane w przez Frankensteina jako dwie wersje modelowego tekstu na czas zarazy.

EN

The library of the Wroclaw University houses a manuscript BUWr I Q 377, which comprises a compilation of exemplary sermons of Jan Frankenstein, an outstanding 15th century intellectual, preacher, Wroclaw inquisitor engaged in late medieval movement of Church renewal. Although the manuscript has been frequently mentioned in historiog-raphy, a considerable part of the sermons has not been reviewed yet. The present article is devoted to the genesis of two of the abovementioned sermons. Sermons Scio quid faciam refer to the same topic and their contents are to a large extent the same (although one is 15 pages long, while the other is 5). These are ser-mons intended for the time of plague and they contain advice pertaining to life and priestly service in the infected city. They were prepared during the plague of 1439 in Wroclaw to raise the moral level of the Dominican Fathers and written by Franken-stein as two versions of a model text for the time of plague.

Keywords

PL

dominikanie; Jan Frankenstein; inkwizytor; kazania; zaraza; kaznodziejstwo; Wrocław

EN

Dominicans; Jan Frankenstein; inquisitor; homilys; plague; preaching; Wrocław

• Publisher: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy
• Journal: Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
• Year: 2014
• Volume: 122
• Pages: 15-32

Contributors

author

Zapała Adam

References

• Chmielowska B., Jana Frankensteina traktat „De modo peragendi divinum officium in die Parasceue Domini”, „Przegląd Tomistyczny”, 6- 7 (1997), s. 410- 442;
• Chmielowska B., Kazanie na rocznicę śmierci cesarza Karola IV, „Przegląd Tomistyczny”, 10 (2004), s. 127-147;
• Kielar P., Studia nad kulturą szkolną i intelektualną dominikanów prowincji polskiej w średniowieczu. VIII. Jan z Ząbkowic, dominikanin (†1446) magister teologii [w:] Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222-1972, red. J. Kłoczowski, t. 1, Warszawa 1975, s. 423- 456;
• Korta W., Średniowieczna annalistyka śląska, Wrocław 1966.
• O'Carroll M. E., A Thirteenth-Century Preacher's Handbook. Studies in MS Laud Misc. 511, Toronto 1997.
• Panuś K., Kaznodziejstwo w Polsce: od średniowiecza do baroku, Kraków 2001.
• Słomczyńska A., Iohannis Frankenstein Commentarium in Oeconomica Aristotelis, „Mediaevalia Philosophica Polonorum”, 32 (1994), s. 101-108;
• Swieżawski S., Studia z myśli późnego średniowiecza, Warszawa 1998.
• Wójcik M., Klęski elementarne w średniowiecznym Wrocławiu. I. Pożary i zarazy, „Rocznik Wrocławski”, 6 (2000), s. 27-39.
• Zajchowska A., Inkwizytor wrocławski Jan z Ząbkowic i obraz herezji w jego kazaniach „ad clerum” [w:] Święty Jacek Odrowąż i dominikanie na Śląsku, red. A. Barciak, Katowice 2008, s. 172-184;
• Zajchowska A., Iohannes Frankenstein o.p. (†1446) and his sermones ad clerum (ms I Q 377 from the University Library in Wrocław), „Medieval Sermon Studies”, 51 (2007), s. 98-101.
• Zajchowska A., Między uniwersytetem a zakonem. Biografia i spuścizna pisarska dominikanina Jana z Ząbkowic (†1446), Warszawa 2013.
• Zajchowska A., Teolog i jego miejsce w Kościele w świetle krakowskiej mowy rekomendacyjnej „Hermon in nomine tuo” dominikanina Jana z Ząbkowic (†1446), [w:] Mendykanci w średniowiecznym Krakowie, red. K. Ożóg, T. Gałuszka, A. Zajchowska, Kraków 2008, s. 197-219.
• Zawadzka K., Biblioteka klasztoru dominikanów we Wrocławiu (1226-1810), [w:] Studia nad historia dominikanów w Polsce 1222-1972, red. J. Kłoczowski, t. 2, Warszawa 1975, s. 289-389.