Gwarancje praw kulturalnych w krajowym porządku prawnym oraz uniwersalnym i europejskim systemie ochrony praw człowieka – wybrane problemy

• Authors: Hałub Olga

Title variants

EN

The guarantees of cultural rights in Polish law and international and European system of human rights protection – selected problems

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem niniejszego opracowania jest refleksja nad zakresem ochrony praw kulturalnych zarówno w porządku krajowym, jak i w międzynarodowych systemach ochrony praw człowieka. Na podstawie analizy źródeł prawa krajowego – zarówno konstytucyjnych, jak i ustawowych, a także w odniesieniu do gwarancji występujących w systemie ONZ, Rady Europy i Unii Europejskiej – dokonano zestawienia regulacji dotyczących ochrony tytułowych praw II generacji. Należy wskazać na brak legalnej definicji pojęcia kultury, a w konsekwencji, niemożność zdefiniowania zamkniętego katalogu jej komponentów. Tezą niniejszego opracowania jest założenie, iż mogą podlegać one ochronie prawnej również na podstawie innych gwarancji, które nawiązują do kultury w sposób pośredni. Z tego względu dokonano także analizy wybranego orzecznictwa krajowego, jak i międzynarodowego, zwłaszcza Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Z przeprowadzonych badań wynika, iż prawa kulturalne objęte są odpowiednim poziomem ochrony. Ponadto istnieje szereg form kontroli ich przestrzegania zarówno na płasz- czyźnie krajowej, jak i międzynarodowej.

EN

This paper aims to provide a study on the scope of regulations of the cultural rights in Polish legal system, on the basis of Polish Constitution and statutory law, as well as in the international systems of human rights protection (UNO, the Council of Europe, the European Union). Detailed analysis of the regulations concerning II generation of human rights is presented. Due to the lack of the legal definition of culture, the catalogue of its components (or conducts) cannot be formed. Nevertheless, the legal and judicial protection of this elements can be partially guaranteed by other non-cultural regulations, which are indirectly associated with culture, like freedom of speech, freedom of religion or the protection of national and ethnic.

Keywords

PL

prawa kulturalne; kultura; dostęp do kultury; prawo do kultury; dziedzictwo narodowe; działalność artystyczna

EN

cultural rights; culture, access to culture; right to culture; national heritage; creative output

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2016
• Issue: 1 (29)
• Pages: 63-79

Dates

published

2016-02-29

Contributors

author

Hałub Olga

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Bułajewski S., Dąbrowski M., Wolność twórczości artystycznej, badań naukowych i nauczania oraz dostępu do dóbr kultury, [w:] Wolności i prawa człowieka w Konstytucji
• RP, red. M. Chmaj, Warszawa 2008.
• Chromiec E., Ochrona praw kulturowych, [w:], Prawa i wolności I i II generacji, red. A. Florczak, B. Bolechów, Toruń 2006.
• Frankiewicz A., Konstytucyjna regulacja dostępu do dóbr kultury i wolności korzystania z dóbr kultury, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 3.
• Garlicki L., Komentarz do art. 73, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, T. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
• Jabłoński M., Węgrzyn J., Wolność twórczości artystycznej i naukowej oraz dostępu do dóbr kultury, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
• Jabłoński M., Wolności z art. 73 Konstytucji RP, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Komentarz do art. 1–18, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
• Kosińska A., Kulturalne prawa człowieka, Lublin 2014.
• Młynarska-Sobaczewska A., Prawo do kultury w katalogu praw człowieka, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 3.
• Sarnecki P., Komentarz do art. 5, [w:] Konstytucja RP. Komentarz. T. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
• Kultur der Gegenwart, Metzler Lexikon, red. R. Schnell, Stuttgart 2000.
• Symonides J., Międzynarodowa ochrona praw człowieka, Warszawa 1977.
• Wieruszewski R., ONZ-owski system ochrony praw człowieka, [w:] System ochrony praw człowieka, B. Banaszak, A. Bisztyga, K. Complak, M. Jabłoński, R. Wieruszewski, K. Wójtowicz, Kraków 2005.
• Wółkowska M., Prawa kulturalne w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Analiza w oparciu o orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu,
• „Studia Iuridica Toruniensia” 2013, nr 12.
• Wyrozumska A., Inkorporacja Karty Praw Podstawowych do prawa Unii Europejskiej: status Karty w prawie UE, zakres obowiązywania i stosowania, główne problemy interpretacyjne z uwzględnieniem stanowiska polskiego, [w:] Ochrona Praw Podstawowych w Unii Europejskiej, red. J. Barcz, Warszawa 2008.
• Zawadzka B., Prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne, Warszawa 1996.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2016.01.03